آسم چیست:
آسم یک بیماری التهابی مزمن مجاری تنفسی است که بسیار هم رایج است و گاهی این بیماری به صورت عصبی بروز پیدا میکند. از ویژگی های اصلی این بیماری می توان به انسداد برگشت پذیر جریان هوا و اسپاسم برونش که از نشانه های ان خس خس و سرفه و تنگی نفس است اشاره کرد .اعتقاد بیشتر متخصصین در رابطه با این بیماری این است که آسم از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی ایجاد می شود . در رابطه با درمان این بیماری می توان با اجتناب از حساسیت زاها و آلرژن ها و محرک ها و با استفاده از کورتیکو استروئید های استنشاقی از بروز یکسری از علائم جلوگیری کرد و اگر علائم آسم در اثر استفاده از آن کاهش پیدا نکرد میتوان آگونیست های طولانی اثر بتا یا آنتاگونیست لکوترین را نیز علاوه بر کورکیتواستروئید ها استفاده نمود .
شیوع آسم از دهه 1970 به طور قابل توجهی افزایش یافته و در طی پژوهش هایی که به عمل آمده است در سال 2011 تعداد 235 تا 300 میلیون نفر در سطح جهان به این بیماری دچار بوده اند که این بیماری حدود 250000 مورد مرگ و میر راسبب شده است، که میتوان گفت رقم قابل ملاحظه ای است که نشانگر آن است که به این بیماری و روش های درمان آن و آگاهی بخشی رد رابطه با این مفاهیم باید بیشتر پرداخته شود.
علائم بیماری آسم:
از مشخصه های اصلی آسم می توان به بروز مکرر خس خس سینه و تنگی نفس مداوم و تنگی قفسه سینه و سرفه های شدید مداوم نام برد، ممکن است در اثر سرفه های شدید از ریه خلط تولید شود اما بالا آوردن آن ها برای بسیاری از بیماران اغلب بسیار دشوار است .این علائم معمولادر شب ها و در صبح زود و یا در هنگام فعالیت های بدنی مثل ورزش کردن و یا در مواجهه با هوای سرد بیشتر خود را نشان می دهند.
آسم معمولا در اثر ترکیبی از تعاملات پیچیده محیطی و همچنین ژنتیکی ایجاد می شود، که این عوامل هم شدت این بیماری و هم نحوه پاسخ آن به درمان اینبیماری را تحت تاثیر قرار میدهند. به اعتقاد بسیاری از پژوهشگران و متخصصین تغییر اپی ژنتیک یعنی عوامل ارثی و نه عوامل مربوط به توالی DNA با عث افزایش اخیر میزان آسم و تغییر محیط زیست شده است.
بسیاری از عوامل محیطی می توانند بیماری آسم را تشدید کنند مثل:آلرژی زاها،آلودگی هوا،مواد شیمیایی زیست محیطی و سیگار کشیدن یک زن باردار در دوران حاملگی و حتی پس از زایمان که می تواند احتمال مبتلا شدن فرزندش به این بیماری را بسیار بالا ببرد،
همان طور که گفته شد آسم با قرار گرفتن در معرض آلرژی زاها میتواند بیشتر خود را نشان دهد ، آلرژی زاهای شایع فضاهای داخلی عبارتند از : کنه گرد و غبار، سوسک، شوره بدن حیوانات و کپک
در طی ده های گذشته که با افزایش بیماری آسم مواجه بوده ایم تلاش ها برای کاهش کنه گرد و غبار بی نتیجه بوده است .
برخی عفونت های تنفسی ویروسی ممکن است خطر ایجاد آسم را درهنگام ابتلا در سنین پایین افزایش دهند، نظیر:ویروس سنسیشیال تنفسی وراینوویروس . با این حال برخی متخصصین بر این باورند که برخی عفونت های دیگر ممکن است خطر ابتلا را کاهش دهند.
سابقه خانوادگی فرد و ژنتیک افراد یکی از عوامل خطر آفرین جهت آسم است زیرا ژن های مختلفی در آن دخیل هستند. به عنوان مثال اگر یکی از افراد دوقلوی همسان به بیماری آسم دچار شود احتمال ابتلای بیماری در فرد دیگر حدود 25 در صد است.
روش های درمان بیماری آسم در منزل:
یکی از موثر ترین راه ها برای از بین بردن علائم بیماری آسم که با سرفه های شدیدی همراه است در منزل و با کم ترین هزینه ها می توان به استفاده از نبولایزر و دستگاه های بخور اشاره کرد که علاوه بر کم کردن عوامل آلرژیک از محیط آرامشی را برای دستگاه تنفسی فرد به همراه می آورد
استفاده از دستگاه نبولایزر :
وسیله ای است برای رساندن دارو به قسمت های مختلف دستگاه تنفس که در اثر بیماریهایی مانند برونشیت و آسم آسیب دیده است ، همچنین به دلیل سریع بودن تاثیر دارو در قسمت های مختلف بسیار مورد توجه علم پزشکی قرار گرفته است و متخصصان زیادی استفاده از این دستگاه را به بیمار های توصیه میکنن. همچنین با توجه به داروی مصرفی باعث بهبود تهویه،افزایش عملکرد ماهیچه های تنفسی،بهبود استقامت فعالیت های عمومی، جلوگیری از تجمع ترشحات ریوی،بهبود سرفه،پیشگیری از آتلکتازی، کاهش چسبندگی کمک به بازگشت خون، کاهش درد و کاهش اسپاسم میشود ولی روش های دیگر استفاده از دارو مانند خوراکی و تزریقی برای مشکلات دستگاه تنفس کمتر موثر و مورد استفاده می باشند.
نبولایزر نام دستگاهی است که در بهبود بیماری های دستگاه تنفس و همچنین سرماخوردگی ،آسم و برونشیت کاربرد دارد.
این دستگاه، دارو را با استفاده از هوا و ذرات بسیار ریز آب به ریه های بیمار می رساند.
در واقع بیمار با استفاده از این دستگاه، دارو را استنشاق می کند و اجازه نمی دهد که دارو به سایر نقاط و بافت های بدن وارد شود. مثلا در بیماران مبتلا به برونشیت ممکن است تزریق یک دارو، تاثیر زیادی بر روی بیماری نداشته باشد اما این دستگاه می تواند دارو را مستقیما به دستگاه تنفس برساند که این موضوع در درمان این بیماری بسیار مهم و حیاتی است.
یکی دیگر از کاربردهای این دستگاه، مرطوب کردن هوای تنفسی بیمار یا کودک است.
بیماران تنفسی به دلیل ناتوان بودن ریه هایشان، قادر به تحمل محیط های خشک نیستند و ممکن است کارایی ریه ها در چنین محیط هایی به شدت تحت تاثیر قرار گیرد. اما با استفاده از این دستگاه میتوان هوای اتاق بیمار را مرطوب و مطلوب نگه داشت.
مشخصات دستگاه
در دو اندازه کوچک و قابل حمل، و بزرگ که قابلیت اتصال به پریز برق را دارد طراحی شده است.
هر دو مدل یک پایه دارند که یک کمپرسور هوا را نگه میدارد، یک محفظه کوچک برای داروی محلول و یک لوله که کمپرسور هوا را به محفظه هوا وصل میکند. بالای محفظه دارو یک دهانگیر یا ماسک است که برای فرو دادن ذرات ریز به داخل سیستم تنفسی میتوان از آن استفاده کرد.
انواع
۱- نبولایزر پنوماتیک
در مدل پنوماتیک، فشار هوا توسط یک پمپ، آب را به ذرات بسیار ریز تبدیل می کند. این ذرات ریز که ترکیبی از اکسیژن و آب بوده با فشار زیاد از بالای یک لوله بسیار باریک عبور می کنند. در این حالت محلول دارو از لوله بالا آمده و از قسمت انتهایی نبولایز شده و به بیمار می رسد.
۲- نبولایزر مش کپ
این مدل که از نوع دستگاه کوچک قابل حمل هستند، به جای فناوری ذکر شده در نوع پنوماتیک، از یک صفحه با سوراخ های بسیار ریز و میکروسکوپی برای نبولایز کردن دارو استفاده می کنند. این دستگاه ها به دلیل نداشتن مخزن و کارکرد آسان با باتری، بسیار مورد توجه بوده و در هر حالتی همراه بیمار هستند و استفاده از آن محدود به زمان و مکان خاصی نیست.
۳- نبولایزر اولتراسونیک
در شرایطی که دارو باید بر روی قسمت های خاصی مانند آلوئول ها اثر گذار باشد، لازم است که ذرات دارو تا حدود نیم تا دو میکرون کوچک شود.
کوچک شدن ذرات دارو به نوع دارو و جایگاه اثر آن بستگی داشته که از تکنولوژی اولتراسونیک برای نبولایز استفاده می شود.
اصول کلی در مورد نحوه استفاده:
- کمپرسور را روی یک سطح صاف بگذارید به نحوی که با خیال راحت بتوانید آن را بدون مشکل به برق بزنید.
- بررسی کنید تا تمامی بخش‌های دستگاه تمیز باشد.
- قبل از آماده کردن دارو دستهای خود را بشویید.
- اگر داروی شما از قبل ترکیب شده است، آن را داخل محفظه قرار دهید. اگر باید آن را ترکیب (میکس) کنید، به مقدار صحیح دارو را اندازه بگیرید و سپس آن را داخل محفظه بگذارید.
- لوله را به کمپرسور و محفظه محلول دارو وصل کنید.
- دهانگیر یا ماسک را وصل کنید.
- دستگاه را روشن کنید و ببینید آیا محلول به ذرات ریز تبدیل میشود یا خیر.
- دهانگیر را روی دهان خود بگذارید و دهان خود را ببندید یا ماسک را روی بینی و دهان خود به نحوی بگذارید که همه جا را بپوشاند.
- به آهستگی دم و بازدم را انجام دهید تا زمانی که دارو تمام شود. ممکن است تا حداکثر ۱۵ دقیقه مجبور به انجام این کار باشید.
- در تمام طول مدت درمان محفظه دارو را راست نگه دارید.
طرز کار نوبلایزر
هوای فشرده شده از بین لوله عبور میکند و محلول مایع را به ذرات ریز (غبار) تبدیل میکند.
به دنبال حمله آسم یا عفونت مجرای تنفسی، تنفس ذرات ریز میتواند به نسبت اسپری یک افشانه تنفسی جیبی سادهتر باشد.
زمانی که مسیر مجرای تنفسی شما تنگ میشود، به عنوان مثال در طول حمله آسم، نمیتوانید نفس عمیق بکشید. به همین دلیل، این دستگاه به شکل موثرتری میتواند به نسبت یک افشانه که باید برای استفاده از آن یک نفس عمیق بکشید، دارو را به دستگاه تنفسی برساند.
دستگاه میتوانند برای روشهای درمانی رساندن داروی آسم در مدت کوتاه (نجات فرد از حمله آسم) یا طولانی مدت (جلوگیری از حملات مزمن) استفاده شوند. همچنین در یک جلسه درمانی میتوان بیشتر از یک دارو استفاده کرد. نمونه داروهایی مصرفی عبارتند از:
- آلبوترول
- ایپاتروپیوم
- بودزوناید
- فورمترول
دکتر شما براساس نیازهای فردی که دارید مشخص خواهد کرد که باید چه داروهایی استفاده کنید. نوع و دوز دارو توسط دکترتان تجویز خواهد شد.
ممکن است به شما یک محفظه دارو از پیش ترکیب شده داده شود که میتوانید آن را باز کنید و در دستگاه بگذارید یا ممکن است مجبور شوید قبل از هر مرتبه استفاده محلول را خودتان ترکیب کنید.
استفاده از دستگاه بخور سرد :
دستگاه بخور سرد به طور ویژه و کاربردی برای کاهش اثرات ناخوشایند ناشی از هوای خشک بالاخص برای بیماران آسمی یا برونشیتی استفاده و کاربرد دارد همچنین رطوبت هوا می تواند برای درمان خشکی پوست ،احتقاق و خشکی بینیف التهاب گلو و خشکی لب ها مفید باشد لازم به ذکر است در بسیاری از مواردی که افراد به سرماخوردگی و آنفولانزاهای خفیف و یا شدیدی دچار می شوند استفاده از دستگاه بخور هوای سرد که رطوبت را به خوبی به قسمت های مختلف دستگاه تنفسی می رسانداستفاده از این دستگاه برای آن ها بسیار مفید است .بخور سرد باعث پراکندگی بخار در خانه می شود و می تواند به کاهش ناراحتی کودک کمک کند، با این وجود به کارگیری و استفادهی بیش از اندازه از این رطوبت ساز ها می تواند به طور بالقوه مشکلات تنفسی را افزایش دهد پس بسیار مهم است که چگونه و در چه زمان هایی و تا چه اندازه از این دستگاه استفاده شود.
دستگاه بخور سرد برای محیط های بزرگ مناسب است. این دستگاه می تواند تمام فضای خانه را مرطوب کند. علاوه بر این، چون آب را حرارت نمی دهد، مصرف برق کمتری دارد. همچنین در خانه هایی که کودک حضور دارد، دستگاه بخور سرد ایمن تر است.
نقطه ضعف دستگاه بخور سرد این است که ممکن است ایجاد صدا کند؛ زیرا این دستگاه برای تولید بخار از فن استفاده می کند. همچنین هوای محیط ممکن است کمی خنک تر از حالت عادی شود.
در صورت استفاده از دستگاه بخور سرد، باید همواره آن را تمیز نگه دارید تا عامل تولید باکتری، قارچ و کپک نشود. خالی کردن دستگاه از آب و خشک کردن آن در زمانی که به آن نیازی ندارید، بهترین راه جلوگیری از ایجاد باکتری و قارچ است.
از معایب دستگاه بخور سرد این است که آب سرد محل مناسبی برای تکثیر قارچ ها و باکتری هاست. لذا توصیه می شود مخزن آن هر روز با آب و صابون شسته شود. در ضمن مواد معدنی موجود در آب نیز به صورت گرد و غبار در هوا پراکنده میشود و به همین دلیل باید مخزن بخور، با آب مقطر پر شود.
دستگاه بخور گرم
دستگاه بخور گرم دارای یک المنت داخلی است که آب را می جوشاند و بخار ناشی از آن را در محیط پخش می کند. این نوع دستگاه بخور به علت استفاده از دمای بالا برای سلامتی مناسب تر است زیرا باعث از بین بردن باکتری و کپک می شود و آن را به هوا منتقل نمی کند. عدم وجود فن در ساختار دستگاه بخور گرم باعث می شود که کاملا بی صدا عمل کند.
دستگاه بخور گرم مناسب برای فضاهای بزرگ نیست و برای اتاق خواب یا اتاق کار استفاده می شود. همچنین به علت گرم کردن آب مصرف برق بالاتری دارد و رسوبات آب در آن ته نشین می شوند. در صورت امکان استفاده از آب مقطر باعث می شود رسوب کمتری در دستگاه جمع شود.
از جمله معایب دستگاه بخور گرم این است که به دلیل وجود المنت های حرارتی مصرف برق آن بیشتر از دستگاه بخور سرد است. همچنین تمیز کردن مواد معدنی که با تبخیر آب در مخزن رسوب می کنند سخت است.
دستگاه بخور گرم در زمستان های سرد گرمای ملایم و مطبوعی به فضا می بخشد.
دستگاه بخور سرد و گرم
دستگاه بخور سرد و گرم هر دو بخور سرد و گرم را دارد و به شما اجازه می دهد که در شرایط مختلف هر کدام از آن ها را انتخاب کنید. برای مثال می توانید در فصل های سرد از بخور گرم و در فصل های گرم از بخور سرد استفاده کنید.
برای خرید دستگاه بخور ابتدا باید شرایط و نیاز خود را در نظر بگیرید و با توجه به نکاتی که گفته شد، دستگاه بخور مناسب خود را خریداری کنید.
از دستگاه های بخور گرم که در تسکین گرفتگی بینی، عفونت های مجاری تنفسی، کاهش شدت درد و سرفه های خشک مفید هستند، معمولاً در هوای سرد استفاده می شود.
امکان افزودن مواد ضدعفونی کننده گیاهی و خوشبوکننده به بسیاری از آنها وجود دارد.
این دستگاه ها معایبی هم دارند مثلا مصرف انرژی برق در آنها بالاست و احتمال سوختگی با بخار داغ یا آب داخل مخزن وجود دارد اما دستگاه بخور سرد که کم صداتر از نوع گرم عمل می کند.
و مصرف انرژی برق در آن کمتر است، معمولاً در فصل تابستان استفاده می شود.
از آنجا که بخار آن سرد است، خطر سوختگی (به خصوص برای خردسالان) ایجاد نمی کند.
از ویژگی های مثبت دستگاه بخور سرد، حذف باکتری ها و ویروس ها (سرماخوردگی و…)، تامین رطوبت محیط بدون افزایش دما، کاهش استرس، احساس طراوت و شادابی و حسیاست نداشتن به نوسانات برق هستند.
