نام علمی :
Piper nigrum
تیره ی :
Piperaceae
گیاهشناسی
فلفل سیاه میوههای خشک شده تیره رنگ گیاه فلفل است. گیاه فلفل بومی جنوب هند است. فلفل گیاه رونده گل دهنده ای از خانواده Piperaceae، که برای میوه آن کشت می شود، که معمولاً به صورت خشک به عنوان ادویه و چاشنی استفاده می شود.
فلفل گیاهی است بالارونده و دارای ریشه های ساقه خیز و کوتاه که میوه آن ادویه ای است با طعم تند و سوزنده . گیاهی دارویی – خوراکی و دارای طعمی تند. فلفل از بوتهای باریک و بلند و در رنگهای متنوعی چون سبز، قرمز، زرد، و نارنجی به دست میآید.
برگهای آن بیضی نوک تیز و پهن ،سطح فوقانی آن به رنگ تیره و سطح زیرین برگ سبز روشن به طول ۱۵-۱۰ سانتی متر.
گلهای آن سفید کوجک به صورت سنبله و مانند شاتون فندق آویزان ومیوه آن گرد کوچکتر از نخود، ابتدا به رنگ سبز و پس از رسیدن به رنگ قرمز تیره در می آید و به شکل خوشه ای به طول ۹-۸ سانتی متر از ساقه آویزان می شود. در هر سنبله ممکن است ۶۰-۵۰ دانه منفرد باشد.
ارتفاع درختچه فلفل تا ۱۰ متر ولی ضخامت ساقه آن کم و در حدود 1 تا 1.5 سانتی متر می باشد. به این دلیل ساقه ان یارای ایستایی ندارد و در ابتدا و قبل از اینکه به درختی انگل شود باید با کمک قیم آن را نگهداشت.
گیاه فلفل سیاه معمولا در مناطق حاره مرطوب که بارندگی سالیانه آن از ۳-۲ هزار میلی متر بیشتر باشد می روید.
تکثیر فلفل سیاه معمولا از طریق قلمه است ولی به هر حال بذر آن را نیز می توان کاشت و تکثیر نمود.
برداشت دانه معمولا از سال سوم شروع می شود ولی محصول کافی دانه از سال هفتم به دست می آید.

مواد مؤثره
گیاه فلفل سیاه معمولا در مناطق حاره مرطوب که بارندگی سالیانه آن از ۳-۲ هزار میلی متر بیشتر باشدمیروید.
از نظر ترکیبات شیمیایی بررسی های دانشمندان شیمی نشان می دهد که فلفل دارای اسانس روغنی فرار و آلکالوئید هایی به نام چاویسین ،پی پرین و پی پریدین می باشد .و به علاوه در میوه ان ماده پی پرتین وجود دارد.
از تقطیر شاخه ها و ساقه های فلفل سایه در حدود ۴/۲-۱ درصد اسانس روغنی فرار به دست می اید.این اسانس منشا عطر خاص فلفل است و طعم تند مخصوص فلف سیاه در اثر وجود ماده زرینی چاویسین و سوزانندگی پس از مزه کردن ان در آثر وجود آلکالوئید متبلوری به نام پی پرین می باشد که هر دو اجزای زرین روغنی فلفل سیاه می باشند که از طریق حلالها آنها را از فلفل سیاه ساییده شده به دست می آورند.
اسانس فلفل و همچنین زرین روغنی فلفل هر دو در صنایع غذایی مصارف وسیعی دارد.
خواص دارویی
فلفل از نظر طبیعت بسیار گرم و خشک است، محرک و قرمز کننده پوست است. در استعمال داخلی به عنوان مقوی معده و محرک اشتها، مدر، گرم کننده و ضد سم و برای رفع انواعی از مسمومیت های غذایی بکار میرود فلفل برای رفع سرفه سردرطوبی و تنگی نفس و دردهای سینه نافع می باشد و اگر با عسل خورده شود برای پاک کردن ریه مفید است.
فلفل برای گرم مزاجان مضر است.

منشا و پراکنش فلفل
این گیاه بومی مکزیک و آمریکای مرکزی است و مکزیک و پرو اولین کشورهایی بودند که کاشت این گیاه را رواج دادند. کریستف کلمب آنرا به جنوب اروپا آورد و از آنجا نیز به خاورمیانه ، آفریقا و آسیا گسترش پیدا کرد. فلفل سبز را نباید با فلفل سیاه یکی دانست زیرا فلفل سیاه بومی هندوستان بوده و دارای ساقههای خوابیده است که میوههای کروی و سیاه رنگی تولید میکند که پودر میوه آن به صورت چاشنی استفاده میشود. حدود 46 % تولید فلفل در آسیا انجام میشود و چین عمدهترین تولید کننده فلفل در آسیا میباشد.
تاثیر عوامل محیطی بر رشد فلفل
دما: فلفل از سبزیهای فصل گرم میباشد و نسبت به سرما و یخبندان و دماهای کمتر از 15درجه سانتیگراد بسیار حساس است و دمای پایه برای رشد فلفل در حدود 18درجه سانتیگراد مناسب میباشد.
رطوبت: نیاز آبی فلفل در حدود 1000 – 400 میلیمتر میباشد بطوری که رطوبت کم باعث ریزش گل و رطوبت زیاد باعث ریزش برگ میشود.
خاک: فلفل را میتوان در خاکهای شنی سبک تا رسی سنگین کشت نمود. خاک مناسب برای کشت آن خاکهای لوم یا لوم شنی است.
نور: فلفل به عنوان یک گیاه به طول روز میباشد و معمولاً به فاصله دو ماه پس از کاشت گلدهی شروع میگردد و یکماه پس از گل آغازی میوه بستن صورت میگیرد و همواره شدت نور کم باعث ریزش گل میشود. بطور کلی با افزایش شدت نور در زمان گلدهی اگر کمبود رطوبت وجود نداشته باشد عملکرد افزایش خواهد یافت.
روش های پرورش فلفل
روش کشت مستقم
در این روش پس از تهیه و آماده سازی بستر بذرها در ردیفهای به فاصله 75 – 70 سانتیمتر کشت میشوند و فاصله بین بوتهها روی ردیف حدود 45- 40سانتیمتر میباشد. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر فلفل حدود 25 – 20سانتیمتر است.
روش نشایی
چون بذر فلفل نسبت به گوجه فرنگی و بادنجان جوانه زنی کندتری دارد و همواره به دمای پایین خاک برای جوانه زنی حساسیت بیشتری دارد، در بیشتر موارد از پرورش نشاء برای تولید این گیاه استفاده میشود. مدت زمان ماندن نشاء در خزانه حدود 6 – 8 هفته است.
میوه دهی فلفل
در اکثر موارد خود گرده افشانی صورت میگیرد و گلها به صورت افقی یا آویزان قرار میگیرند و گرده میتواند به راحتی روی سطح کلاله بچسبد و احتمالاً در مزرعه حشرات در انتقال گرده و افزایش به میوه نشستن کمک میکنند. فلفل توانایی تولید میوه پارتنوکارپ (میوه بدن دانه) را دارد بویژه زمان که دمای هوا پایین باشد. افزایش تعداد میوه در هر بوته باعث کاهش اندازه میوهها شده و بر عکس زمانی که تعداد محدودی میوه روی گیاه تشکیل شود آنها از رشد بیشتری برخوردار بوده و اندازه آنها افزایش مییابد.
مراقبت و نگهداری
کوددهی فلفل
کودهای فسفره و پتاسی را هنگام آماده سازی زمین به آن اضافه میکنند و نیز حدود 3/1 از کود ازته را نیز قبل از کشت به زمین اضافه میکنیم و بقیه کود ازته را در هنگام شروع رشد زایشی به گیاه میدهند. البته لازم به ذکر است که استفاده دیر هنگام از کودهای ازته باعث دیررسی محصول و به تأخیر افتادن رشد زایشی میگردد و استفاده متعادل از این کود باعث زودرسی میگردد همچنین میزان ویتامین C در اثر استفاده زیاد از کودهای از ته کاهش مییابد.
مبارزه به علفهای هرز فلفل
میتوان از علف کش تریفلورالین و علف کش دیفن آمید برای مبارزه با علفهای هرز مزرعه فلفل استفاده کرد.
آبیاری مزرعه
فلفل یکنواخت بودن توزیع آب در طی فصل رشد باعث جلوگیری از ریزش گل و کاهش میوه بستن و نیز جلوگیری از ایجاد عارضه پوسیدگی گلگاه میگردد.
ناهنجاریهای فیزیولوژیکی فلفل
ریزش جوانه گل و گل: این عارضه بیشتر در انواع دارای میوه درشت صورت میگیرد عوامل ایجاد کننده این ناهنجاری شامل دماهای بالا ، نورکم ، تنش خشکی ، رشد سریع میوه روی گیاه و آفات و بیماریهای ویروسی است.
آفتاب سوختگی: میوههای رسیده فلفل اگر در معرض نور با شدت بالا قرار گیرند دچار آفتاب سوختگی میشوند میوههای فلفل در مرحله سبز رسیده در هنگام تغییر رنگ از مرحله سبز رسیده به قرمز حساسیت بیشتری دارند.
پوسیدگی گلگاه: به صورت جراحتهای موضعی تیره رنگ روی میوههای سبز بالغ و رسیده دیده میشود که این عارضه توسط کاهش موضعی کلسیم ایجاد میشود.
شکل غیر طبیعی میوه: این عارضه توسط دماهای کم زمان میوه بستن ایجاد میشود که این میوهها بدن بذر میباشند.
زمان برداشت میوه
میوه فلفل معمولاً به صورت نارس برداشت میشود، برای ارقامی که به صورت فرآوری مصرف می شوند آنها را در مرحله رسیدگی کامل برداشت میکنند و در زمان رسیدن میوه بافت پوست آن سفتتر میشود و برداشت به صورت هفتگی صورت میگیرد.
شرایط نگهداری فلفل در انبار
برای نگهداری فلفل در انبار دمای10درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بالا یعنی حدود90% ضروری است
مقالات مرتبط
9 خاصیت شگفت انگیز روغن فلفل سیاه
خلط گلو: ۱۱ راهکار موثر و خانگی برای رهایی از خلط گلو – 1- زنجبیل و فلفل سیاه و عسل
- ۰۰/۰۴/۰۱