همه چیز درباره درخت دارچین

نام علمی:

Cinnamomum verum

تیره:

Lauraceae

دارچین نوعی ادویه خوشبو است که در بعضی از غذاها می‌ریزند. از داروهای گیاهی خوشبو نیز محسوب می‌شود. درخت دارچین که بیشتر در هندوستان و چین می‌روید، جزو رده دولپه‌ای‌های جداگلبرگ می‌باشد و همیشه‌سبز است. بومی سریلانکا است و بهترین آن دارچین سیلانی است. گل‌های منظم و سفید مایل به زرد دارد، پوست آن را هم که قهوه‌ای‌رنگ است دارچین می‌گویند.

درختچه دارچین درختی است کوچک، به ارتفاع ۵ تا ۷ متر که از تمام قسمت‌های آن بویی مطبوع استشمام می‌شود. گلهای این ادویه در فاصله ماه‌های بهمن تا اوایل فروردین ظاهر می‌شود. برگ این درخت سبز سیر و دارای گلهایی به رنگ سفید است. دارچین بومی سری‌لانکا و جنوب هند است و پوست درختچه آن به عنوان ادویه بکار می‌رود. در قرون وسطی از دارچین برای درمان سرفه، ورم مفاصل و گلودرد استفاده می‌شد. تحقیقات جدید نیز بر خواص و فواید پزشکی دارچین تأکید دارند.

گیاه شناسی

دارچین درختی است کوچک به ارتفاع 5 تا 7 متر و همیشه سبز که از تمام قسمتهای آن بوی معطر و مطبوع دارچین استشمام می‌شود. از مشخصات آن این است که برگهایی به وضع تقریبا متقابل ، بیضوی دراز ، نوک تیز ، کامل ، بی‌کرک ، صاف و شفاف در سطح فوقانی پهنک و غبار آلود در سطح تحتانی آن دارد. گلهای آن که در فاصله ماههای بهمن تا اوایل فروردین ظاهر می‌شود منظم و به رنگ سفید مایل به زرد و مجتمع به صورت خوشه منشعب و گرزن دو سویه می‌باشد.

هر گل آن را پوششی مرکب از 6 کاسبرگ که پایا در دو ردیف فرا می‌گیرد و درون آنها 12 پرچم در 4 ردیف به نحوی جای دارد که مجموعا در 3 ردیف دیده می‌شود. تخمدان آن دارای تخمدانی یک خانه است و پس از رسیدن به میوه‌ای به صورت سته و به رنگ قهوه‌ای مایل به آبی تبدیل می‌شود که همیشه با کاسه و نهنج گل همراه می‌باشد. قسمت گوشت‌دار میوه نیز رنگ مایل به سبز دارد و درون آن دانه‌ای با مغز روغنی مشاهده می‌شود.

انواع

• Cinnamomum verum یا دارچین‌اصل یا دارچین سیلانی که پوست داخلی آن مصرف دارد و لطیف و نرم است.
• C. aromaticum یا دارچین چینی که پوست آن نازک ولی سخت است ولی عطر و طعم آن تند تر از انواع دیگر است.
• C. burmannii یا دارچین اندونزی.
• C. loureiroi یا دارچین ویتنامی

کشت و برداشت

بعد از دو سال که از کاشت درخت گذشت آن را از نزدیک زمین قطع کرده و در سال آینده شاخه‌هائی را که از کناره تنه اصلی رشد کرده بریده و پوسته آن را خارج کرده و بلافاصله خشک می‌کنند و سپس در قطعات ریز بریده و فروخته می‌شود. در مورد نوع دارچین چینی از پوست بیرونی استفاده می‌شود.

ترکیب شیمیائی

در هر صد گرم پودر دارچین:

• آب ۱۰ گرم
• پروتئین ۴ گرم
• چربی ۱٫۲ گرم
• قند ۲٫۲ گرم
• انرژی ۲۴۷ کیلوکالری
• کلسیم ۱ گرم

موارد مصرف

دارچین در بیشتر کشورها به عنوان ادویه، چاشنی غذا و شیرینی‌ها مصرف می‌شود. در ایران کاربرد زیادی در قنادی (مغازه)ها به صورت عصاره، اسانس و گَرد دارد. گَردِ دارچین در تزئین شُله زرد و حلیم به ویژه غذای نذری استفاده می‌شود.

مصرف دارچین همراه با عسل به عنوان معجون عسل بسیار قدرتمند و طبیعی معرفی شده است. که برای آن خواص متعددی از جمله درمان زخم، کمک به درمان دیابت، درمان یبوست، مقابله با مشکلات پوستی و… است.

میزان مصرف

بعضی از محققان مصرف روزانه ۲ تا ۴ گرم پودر دارچین را توصیه می‌نمایند و بعضی دیگر معتقدند این مقدار باید بین ۱ تا ۶ گرم دارچین باشد، با اینحال توجه داشته باشید مصرف بیش از اندازه دارچین می‌تواند مسموم‌کننده باشد.

خواص داروئی

اثر ضدآلزایمر دارچین: دارچین حاوی دو ترکیب فوق‌العاده است که از مغز حفاظت می‌کنند، این دو ترکیب عبارتند از سینامیک الدهید و اپیکاتچین که مانع از تجمع پروتئین آسیب‌رسانی می‌شوند که باعث بروز آلزایمر می‌شود. پروتئین تاو (Tau) که باعث بروز زوال عقل می‌شود مشکلاتی در ارتباطات داخلی نورون‌ها ایجاد می‌کند. این پروتئین‌ها اتحاد و همکاری برخی از بافت‌های مغزی را دچار مشکل می‌کنند. دارچین به دلیل دارا بودن دو ترکیب مهم ذکر شده از بروز این مشکلات ممانعت می‌کند. در یک گزارش نیز نشان داده شده که ماده استخراج شده از عصاره دارچین خاصیت جلوگیری از بیماری آلزایمر در مدل موش را دارا می‌باشد.

خواص آرایشی: به عنوان رنگ موی طبیعی استفاده می‌شود و به موها رنگ قهوه‌ای روشن می‌دهد.

اثر دارچین بر کاهش وزن: افرادی که مخلوط عسل و دارچین را نوشیده‌اند اظهار کم‌اشتهایی و بی میلی نسبت به کربوهیدرات‌ها را تجربه کرده‌اند. اضافه‌کردن عسل و دارچین به رژیم غذایی می‌تواند راهی دلپذیر برای کنترل این عارضه و کمک خوبی برای کاهش وزن باشد. نصف این چای را قبل از خواب و باقی‌مانده آن را صبح بنوشید. از آنجایی که ممکن است این چای باعث کاهش قند خون شود، بهتر است بیماران در مورد مصرف آن با پزشک معالج خود مشورت کنند.

این ماده غذایی سرشار از مواد معدنی مورد نیاز بدن از جمله منگنز، آهن و کلسیم و همچنین فیبر می‌باشد. رژیم غذایی پر دارچین می‌تواند اثرات منفی خوراکی‌های پرچربی را کاهش دهد.

سایر: بعضی مطالعات علمی نشان دهنده اثرات ضد ویروسی دارچین می‌باشد بخصوص بررسی‌های علمی بر مؤثر بودن آن در بیماری نقص ایمنی اکتسابی HIV-1 را تاًیید کرده‌است.

همچنین اثرات ضد دیابت نوع دو در مطالعات علمی گزارش شده‌است.

پیشنهاد روش مصرف

سیبی را با دقت بشویید و با پوست خرد و قطعه قطعه کنید. مقداری پودر دارچین و زیره روی آن بپاشید و میل کنید. می‌توانید یک عدد پرتقال را نیز پوست بگیرید و به قطعات کوچکتر تقسیم کنید۵ گرم عسل را با ۲ گرم پودر دارچین مخلوط کرده و روی آن بریزید. در این صورت پرتقالی شیرین و طعم دار میل خواهید کرد. علاوه بر این اگر به میوهٔ پاپایا دسترسی دارید نیز می‌توانید آن را دو نیم کرده و مقداری ماست شیرین به آن بزنید و کمی پودر دارچین روی آن بپاشید و میل کنید.

نیازها و شرایط کاشت و پرورش درخت دارچین:

گیاهان دارچین که در نهایت به درختان بالغ تبدیل می‌شوند، به یک زیستگاه گرمسیری با آب و هوای بسیار گرم و مرطوب نیاز دارند. درخت دارچین عمر طولانی ندارد و به طور متوسط ​​حدود 10 سال عمر می‌کنند.

دارچین برای رشد مناسب نیاز به یک محیط کاملا آفتابی دارد به طوری که در روز برای مدت 12 ساعت کاملا در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار داشته باشد. درخت دارچین نسبت به رطوبت حساس بوده و خاک آن باید از زهکشی سریع و مناسبی برخوردار باشد. بهترین نوع خاک برای کاشت گیاه دارچین خاک ماسه ای و لومی است. ریشه این گیاه با قرار گرفتن در مناطق مرطوب و خاک رس دچار پوسیدگی می شود. محل کاشت درخت دارچین بایستی حداقل 3 متر از ساختمان ها و سازه های دیگر فاصله داشته باشد و همچنین خود گیاهان دارچین نیز باید با فاصله از هم کاشته شوند.

نور:

گیاهان دارچین معمولاً به آفتاب کامل احتیاج دارند، اما در هوای بسیار گرم و خشک از سایه‌های درختان در بعد از ظهر بهره مند می‌شوند.

خاک:

گیاهان دارچین در جایی رشد می‌کنند که یک لایه طبیعی از کودهای جنگل، گیاهان را تغذیه می‌کند. اگر خاک شما فقیر است، به آن کود اضافه کنید.

برای کشت دارچین خاک سبک شنی و ماسه ای مناسب می باشد و زمین کاشت این گیاه باید عاری از هر گونه سنگ و سنگ ریزه باشد.

آب:

گیاهان دارچین از بارندگی‌های معمول و فراوان که در جنگل می‌بارد استفاده می‌کنند. بنابراین باید سعی کنید در صورت کمبود باران، این کار را با آبیاری جبران کنید. سطح خاک را مرطوب نگه دارید و از کودهای گیاهی استفاده کنید تا رطوبت خاک را حفظ کنید و ریشه ها را مرطوب نگه دارید.

برای آبیاری این گیاه نیز بهتر است صبر کنید تا خاک آن تا عمق 5 سانتیمتری خشک شود و سپس تا زمان خارج شدن پایه تنه تا حداقل عمق حدود 30 سانتی متری به منطقه بیرونی و مرطوب شدن ریشه به آبیاری ادامه دهید.

دما و رطوبت:

گیاهان دارچین آب و هوای گرم و مرطوب را می‌پسندند. در زیستگاه بومی آن ها، درجه حرارت به طور متوسط ​​26.6 درجه سانتی گراد می‌باشد که باعث رشد سالم و طول عمر گیاه دارچین می‌شود.

کود:

درختان دارچین بایستی در طول چهار الی شش هفته در فاصله فصل بهار تا پاییز با استفاده از کود با نسبت 8-3-9 کوددهی شده و بارور شوند.

ترکیبات شیمیایی دارچین:

ترکیبات موجود در دارچین نوع سیلان شامل آمیدون، موسیلاژ، تانن، ماده ای رنگی، اکسالات کلسیم، قند، مانیت، سینامومین، اسانس و رزین می باشد. مهمترین قسمت دارچین اسانس آن است که در پوست گیاه وجود داشته و مقدار آن یک درصد است. این اسانس می تواند در نتیجه تقطیر آن با آب هم حاصل شود. شکل تازه این اسانس زرد رنگ بوده ولی بتدریج و در نتیجه اکسیده شدن تبدیل به زرد طلایی و سپس قهوه ای مایل به قرمز می شود. ماده ای بنام آلدئید سینامیک تشکیل دهنده بخش عمده این اسانس است که 4 درصد فنلها، بویژه اوژنول ها به همراه فلاندرون، سافرول و فوفورول هم بقیه مواد این اسانس هستند.

تکثیر دارچین:

دارچین به دو روش تکثیر می یابد یکی به روش جنسی (از طریق بذر) و دیگر روش رویشی. در اغلب کشورهای تولید کننده دارچین، تکثیر آن را از طریق جنسی و توسط بذر انجام می دهند.

تکثیر از طریق بذر:

زمان یکی از نکات با اهمیت در قابلیت رویش بذر دارچین است. بدین معنی که گذشت زمان می تواند به شدت قوه رویشی بذر دارچین را تحت تاثیر قرار داده و از توان آن بکاهد. طبق تحقیقات انجام شده 94% بذرهای کاشته شده که سه روز از برداشت آنها می گذرد سبز می شوند. این در حالی است که قوه نامیه در بذرهایی که حدود 15 روز از برداشت آنها گذشته و بعد از این مدت کشت می شوند در حدود 52 درصد کمتر می شوند. در دانه هایی که پنج هفته از زمان برداشت آنها سپری شده قوه نامیه دچار کاهش فاحشی شده و حتی به صفر هم می رسد. بنابراین برای کشت دارچین از طریق بذر باید از بذرهای تازه برداشت شده استفاده شود تا شانس رویش بذرها افزایش یابد و قوه نامیه در بذر ها حفظ گردد. در تکثیر دارچین از طریق بذر از دو روش مستقیم و غیر مستقیم استفاده می کنند. که در زیر به شرح دو روش خواهیم پرداخت.

روش مستقیم:

در روش کاشت مستقیم بذرها را به صورت کپه ای در زمین می کارند. عمق کشت در این روش به بافت و رطوبت خاک بستگی دارد و می تواند از 10 الی 20 سانتی متر متغیر باشد. زمین بایستی بعد از کاشت آبیاری شود، این کار زمینه جوانه زنی و رویش بذرها را فراهم می کند. 15 الی 20 بذر با کیفیت مناسب در هر چاله قرار گرفته و سپس روی آنها را با استفاده از خاکی نرم می پوشانند. بهتر است در روش کشت مستقیم فاصله بین دو ردیف 1/2 متر و فاصله بین دو چاله روی ردیف یک متر در نظر گرفته شود. پس از اتمام کاشت بذرها برای فراهم شدن امکان جوانه زنی و رویش بذرها اقدام به آبیاری زمین می کنند.

روش کاشت غیر مستقیم:

در روش کاشت غیر مستقیم بذرها را در گلدانهایی از جنس پلی اتیلن یا در نهالستان می کارند.

تکثیر به روش رویشی:

تکثیر درخت دارچین از طریق قلمه زدن نیز می تواند انجام بگیرد. در این روش قلمه را باید از ساقه هایی که حداقل از سه جوانه رویشی برخوردارند تهیه نمود. پس از اینکه قلمه های مورد نظر تهیه شدند، تا زمان آماده شدن گلدانهای پلی اتیلن می توان قلمه ها را در آب نگه داشت. قطر مناسب برای این گلدانها باید 10 سانتی متر و ارتفاعی در حدود 20 سانتی متر در نظر گرفته شود.

داشتن قابلیت زهکشی مناسب یکی دیگر از نکاتی است که در تهیه گلدانها باید مورد توجه قرار بگیرد. هر قلمه باید در یک گلدان کاشته شود. گلدانها را بایستی برای جلوگیری از کاهش میزان رطوبتشان در سایبان قرار داد. بعد از گذشت سه الی چهار ماه باید گلدانها را به منظور تقویت بوته ها از زیر سایبان خارج کرد.

نهالستان کاشت دارچین

پس از سپری شدن ده الی دوازده ماه قلمه ها ریشه دار شده و جهت انتقال به زمین اصلی آماده می باشند. باید کار انتقال نهال ها به زمین اصلی را در یک زمان مناسب و در موقع بارانی و مرطوب بودن هوا انجام داد. نهال ها در زمین اصلی باید در درون گودال هایی در ابعاد 30*30*30 سانتی متری کاشته شوند و اطراف ریشه نیز با خاکی نرم و غنی از مواد آلی پر شود. در صورتی که کاشت درختان دارچین به شکلی متراکم انجام گیرد، ساقه آنها برای دریافت نور طویل شده و در نتیجه از کیفیت پوست دارچین کم خواهد شد.

گیاهی که در گلدان بزرگ شود:

درختان دارچین را می‌توان در کاشت گلدانی، با ابعاد کمتری نگه داشت. اما حتی از آنها هم می‌توان پوست درخت دارچین معطر برداشت کرد. گیاهان را در تابستان در بیرون از منزل نگه دارید تا رشدشان بیشتر شود و در ماه‌های زمستان پشت پنجره جنوبی نگه دارید و برای جذب بیشتر رطوبت آنها را تمیز کنید.

هرس کردن:

گیاهان دارچین به هرس زیادی احتیاج ندارند. برای دستیابی به یک شکل متقارن یا از بین بردن شاخه‌های آسیب دیده، می‌توانید شاخه‌ها را جدا کنید.

برداشت:

یک گیاه دارچین سه ساله آماده برداشت است. شاخه‌ها را قطع کنید، یا کل درخت را از تنه برش دهید. درختانی که در زمین رشد می‌کنند ممکن است شاخه‌های جدیدی تولید کنند که به درخت جدید تبدیل می‌شوند. پوسته بیرونی را پوست بگیرید تا زمانی که لایه زرد مایل به نارنجی را در زیر آن مشاهده کنید. این همان دارچین است. لایه دارچین را با یک چاقوی تیز به قطعات کوچک ببرید. قطعات باید حدوداً یک هفته خشک شوند و به داخل پیچیده شوند.

با نام علمی: Cinnamomum aromaticum یا دارچین چینی که پوستی نازک و سخت داشته و از عطر و طعم تندتری نسبت به انواع دیگر دارچین برخوردار است. از درخت سینانوموم کاسیا که به نام سینانومام آروماتیک است به دست می آید و محل تولید آن جنوب چین است. دارچین چینی ریزگونه های متعدد در سراسر شرق و جنوب آسیا دارد که به رنگ قهوه ای می باشد. بافتی ضخیمتر وزبرتر از دارچین سیلان دارد. کیفیت آن پایین تر و ارزانتر است، در سراسر جهان رایج است و در سوپرمارکتها به فروش می رسد. دارچین کاسیا حاوی کومارین است که مسموم کننده است. کومارین به صورت طبیعی در چند گونه گیاهی یافت می شود، که مصرف دوز بالای آن برای بدن مضر است و دارچین کاسیا منبع بسیار غنی از کومارین است.

خواص دارچین:

کنترل میزان قند خون، کنترل و کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید، پیشگیری از ابتلا به آلزایمر، جلوگیری از عفونت و ورود ویروس ها به بدن، روغن موجود در دارچین مانع بروز اثرات نامطلوب در سیستم گوارش و پوست می شود، جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا، تقویت عملکرد بدن، بهبود هوشیاری روانی، تقویت فعالیت مغز، افزایش عملکرد شناختی مغز، پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی، بهبود گردش خون، تسکین دردهای عضلانی و سردرد، کاهش اضطراب و استرس و منبعی غنی از آنتی اکسیدان بودن از جمله مهم ترین اثرات دارویی گیاه دارچین محسوب می شوند.

آفات و بیماری ها:

در زیر به آفات و بیماریهایی که ممکن است گیاه دارچین را درگیر کنند اشاره خواهیم کرد:

ساقه خوار: اگر چنانچه درخت دارچین شما توسط این افت تهدید شد می توانید با تحت کنترل قرار دادن تخمیر ساقه و شاخه های درخت در مدت سی روزه با استفاده از 2 گرم Carbaryl 50 WP در یک لیتر آب آن را برطرف کنید.

موریانه و مورچه های قرمز برگ خوار: در صورت مشاهده این آفت می توانید با متیل 1.3 درصد آن را کنترل نمایید.

آفت Coffee red borer: با تزریق یک میلی لیتر Monocrotophos 36 wsc از این آفت کش در هر گودال می توانید این حشرات را از بین ببرید. قبل از اقدام به انجام هر گونه برنامه دیگری، تا سه هفته پس از اولین استعمال این ماده صبر نمایید. این زمان می تواند بسته به شدت و گستردگی آفت متغیر باشد.

اغلب رایجترین بیماری که می تواند دارچین را درگیر کند بیماری لکه های برگی است. این بیماری نیز با 0.25 درصد اکسیلوستر مس می تواند کنترل شده و برطرف گردد.

آفات و بیماری‌های مشترک:

بیماری‌های قارچی می‌تواند گیاهان دارچین را درگیر کنند. تحت تأثیر شرایط مرطوب یا سایه دار می توانند رخ دهند و در چنین شرایطی بسیاری از آفات و حشرات بر گیاهان دارچین تأثیر می‌گذارند، مانند پروانه دارچین و کنه مازو دارچین. البته در خارج از مناطق استوایی وجود ندارند. همچنین آفت مینوز برگ می‌توانند گیاهان دارچین را آلوده کرده و باعث ریزش برگ شود. ممکن است این آلودگی شدید باشد، که باید از آفت کش ها استفاده کرد.

موارد مصرف دارچین:

• دارچین در بیشتر کشورها به عنوان ادویه و چاشنی غذا محسوب میشود .
• از آلزایمر و ابتلا به بیماری قند جلوگیری می کند و در بیماران دیابتی باعث کاهش قند می شود (هر دو نوع برای دیابتی ها مناسب است). دوز استفاده از کاسیا بین 1 تا 6 گرم در روز است، مصرف این دوز در روز عوارض جانبی بسیار کمی دارد.
• باعث کاهش وزن می شود ، مخلوط عسل و دارچین باعث کم اشتهایی و بی مبلی نسبت به کربوهیدراتها می شود .
• برای درمان عفونتهای داخلی و خارجی مفید است.
• برای بهتر شدن فعالیت مغز این ادویه را ببوئید.
• دارچین از قلب و شریانها در برابرعفونت و آسیبها محافظت می کند.
• گردش خون را افزایش می دهد و افزایش گردش خون باعث کاهش اثرات درد و گسترش اکسیژن به سلولهای بدن می شود که باعث بالا بردن فعالیتهای متابولیک می شود، بنابراین مصرف دارچین باعث کاهش خطر ابتلا به حملات قلبی می شود.
• برای تسکین دردهای عضلات مفید است.
• یکی دیگر از خواص دارچین ضد التهاب بودن آن است که سفتی و سختی ماهیچه ها را از بین می برد و سردردهای ناشی از سرماخوردگی را کاهش می دهد.
• مصرف منظم دارچین به علت خواص ضد التهابی باعث کاهش رشد سلولهای سرطانی می شود .
• دارچین عنصر محبوب در آدامس و دهان شویه است و بوی بد دهان را از بین می برد.
• نور خورشید باعث تولید گلیکاسیون که سبب چروک شدن پوست است می شود، عصاره دارچین باعث کاهش نولید این ماده می شود.
• هضم غذا را آسانتر می کند که باعث رفع مشکلات گوارشی می شود.
• عطر و طعم غذا را بهتر می کند.
• باعث از بین بردن حالت تهوع ، استفراغ، اسهال، ناراحتی معده و نفخ می شود.

شباهت دارچین و فلفل جامائیکا (یافای جامائیکا):

این ادویه عطری ظاهری شبیه دارچین دارد (با نام لاتین Pimenta officinalis) و دقیقاً مانند دارچین در مناطق گرمسیری جهان رشد می‌کند. یک تفاوت اساسی بین این دو گیاه وجود دارد. ما میوه فلفل جامائیکا را می‌خوریم، در حالی که میوه دارچین خوراکی نیست. برگهای گیاه فلفل جامائیکا بسیار معطر است.

طریقه نگهداری از دارچین:

دارچین را در ظروف محفوظ از هوا ، در جایی تاریک نگهداری می کنند. اگر در این شرایط نگهداری شود عطر و طعم آن تا یک سال تغییر نمی کند.

مقالات مرتبط

با خواص بی نظیر دمنوش دارچین برای سلامت بدن آشنا شوید – خواص دارویی دمنوش دارچین

تأثیر حیرت انگیز دارچین بر فشار خون + پرسش و پاسخ های متداول – تأثیر دارچین بر فشار خون

۸ مورد از مهمترین عوارض دارچین برای سلامتی – همه چیز در مورد دارچین و عوارض مصرف این ادویه برای سلامتی بدن