همه چیز درباره گیاه سنبل ختایی

​

 ​

نام علمی:

. Angelica archangelica L

تیره:

Apiaceae

گیاهشناسی

سنبل ختایی (با آنجلیکا افیسینالیس نیز هم نام است) گیاهی دو ساله (به ندرت سه ساله) است. این گیاه در گروئلند ، ایسلند ، سیبری ، در اماکن مرطوب شمال و مرکز اروپا و در مناطق مرتفع (700 تا 1700 متری از سطح دریا) به صورت خودرو می روید.

سنبل ختایی دارای ریشه ای مخروطی شکل و رنگ آن زرد و روشن است . ریشه در سال اول ، رشد و نمو بسیار کندی دارد و ضخامت آن حداکثر سه سانتی متر می رسد و انشعابهای آن نیز بسیار کم است. رشد ریشه در سال دوم سریعتر شده و از انشعابهای فراوانی نیز برخوردار می شود. طول ریشه متفاوت و بین 25 ت 40 سانتی متر است . ریشه این گیاه دارای انشعابهای عمودی به ضخامت بند انگشت (5/0 تا 5/1 سانتی متر) است. در سال دوم رویش ریزوم ضخیم می شود. به طوری که ضخامت آن به 5 تا 8 سانتی متر و طول آن به 10 تا 12 سانتی متر می رسد.

در سال اول رویش برگهای طوقه ای تشکیل می شود و در سال دوم گیاه به ساقه می رود. ارتفاع سنبل ختایی در سال دوم به 200 سانتی متر می رسد. ساقع استوانه ای شکل و تو خالی است. سطح ساقه صاف ، کم و بیش ضخیم و منشعب است. تحتانی ترین قسمت ساقه (نزدیک به سطح زمین) قطورتر است و ضخامت آن به پنج سانتی متر می رسد.

برگها نسبتا درشت و دارای بریدگی – هر برگ دارای دو بریدگی می باشد – است. ناحیه فوقانی پهنک سبز تیره است در حالی که قسمت تحتانی آن روشنتر به نظر می رسد. ناحیه اتصال دمبرگ به ساقه نیز برجسته است.

چترها کروی شکل هستند و قطر آنها به 20 سانتی متر می رسد. گلها دارای گلبرگهای سبز روشن مایل به زردند . اولین گلها اواخر خرداد و اوایل تیر ظاهر می شوند.

میوه فندقه دو قسمتی ، به طول شش تا هفت میلی متر و به عرض چهار تا پنج میلی متر و رنگ آن قهوه ای روشن است. وزن هزار دانه آن 5/2 تا 5/3 گرم است.

ریشه ، میوه ، بذرها ، برگها و پیکر رویشی سنبل ختایی محتوی اسانس است. مقدار و کیفیت اسانس در این اندامها متفاوت است. مقدار اسانس در ریشه ها و ریزوم 5/0 تا 1 درصد ، در میوه های کاملا رسیده 6/0 تا 5/1 درصد و در برگها 2/0 تا 4/0 درصد می باشد.

مهمترین ترکیبات اسانس عبارتند از “آلفا و بتا فلاندرون” ، “آللفا و بتا پینن” ، “آلفا – پ – سیمول” ، “میرسن” و “لیمونن”.

از مواد دیگر موجود در ریشه می توان از “اسید آنجلیک” ،” کومارین ها، فوروکومارین ها ، (مانند استول ، استونول و آنجلیسین ) مواد تلخ ، ترکیبات موسیلاژی و ترکیبات قندی نام دارد.

در سال اول رویش دوره رویشی گیاه اواخر پاییز پایان می یابد. در سال دوم ، رویش گیاه بسیار زود و از اواخر اسفند ماه آغاز می شود و گلها اواسط خرداد تشکیل می شوند و گیاه مدت زیادی را در مرحله گلدهی باقی می ماند.

میوه ها از اواسط تیر به تدریج می رسند و پس از رسیدن ریزش می کنند.

بذرهای کاملا رسیده از قوه رویشی مناسبی برخوردارند و پس از گذراندن یک دوره سرما قادر به رویش می باشند.

برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید.

​