همه چیز درباره گیاه خرگوشک (گل ماهور)

​

 ​

نام علمی:

.Verbascum phlomoides L

تیره:

Scrophulariaceae

مردم برخی سرزمینها از خرگوشک به عنوان ماده ای ضد سرفه استفاده می کرده اند. در اکثر فارماکوپه های معتبر از گلهای این گیاه به عنوان دارو یاد شده است گاهی برگهای این گیاه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مواد موثره موجود در گلهای خرگوشک خلط آور و ضد سرفه است و برای مداوای برخی ناراحتیهای ریوی مانند برونشیت و سیاه سرفه استفاده می شود.

گلهای خرگوشک عسل دهنده است و سبب افزایش کیفیت عسل نیز می شود.

این گیاه در سطوح وسیعی در کشورهای آلمان ، روسیه ، لهستان و مجارستان کشت می شود.

گیاهشناسی

خرگوشک بوته ای استوار ، یک ساله یا دو ساله است. گونه های متعلق به جنس ورباسکوم گیاهانی همه جایی هستند و در آسیا ، شمال آفریقا، شمال آمریکا و اروپا و در مناطق وسیعی می رویند. نه تنها گلهای ورباسکوم فلوموئیدس ، بلکه گلهای گونه های دیگری مانند ورباسکوم تاپوسوس و ورباسکوم تاپسی فورم خاصیت دارویی داشته و همواره مورد استفاده قرار می گیرند.

ریشه گیاه ضخیم و مخروطی شکل است و انشعابهای کمی دارد. ساقه این گیاه ضخیم و مستقیم است. ارتفاع ساقه به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد و بین 60 تا 200 سانتی متر است. ساقه گیاه زاویه دار ( معمولا 5 ضلعی ) می باشد و در مرحله گلدهی محکم و کم و بیش چوبی می گردد.

در گیاهان دو ساله ، در سال اول رویش فقط برگهای طوقه ای تشکیل می شود. این برگها دندانه دار ، کشیده و کم و بیش بیضی شکلند و طول آنها به 40 سانتی متر می رسد. گیاه در سال دوم رویش به ساقه می رود. برگها به طور متناوب بر روی ساقه قرار می گیرند.

برگهای قسمت فوقانی ساقه ، دمبرگ کوتاهی دارند. درحالی که برگهای ناحیه تحتانی دمبرگ طویلی به طول 25 تا 35 سانتی متر دارند. سطح برگها ناصاف و دارای شیارهای فراوانی است. در قسمت تحتانی برگ ، رگبرگهای اصلی و فرعی کاملا مشخص می باشند. طرفین رگبرگها پوشیده از کرکهای ستاره ای شکل است.

طول ساقه های گل دهنده متفاوت و بین 30 تا 80 سانتی متر است. این ساقه ها ممکن است ساده و بدون انشعاب باشند ، و یا گاهی نواحی تحتانی ساقه های گل دهنده منشعب می شوند و ساقه های متعددی به وجود می آید.

گلها به صورت خوشه ای بر روی ساقه های گلدهنده پدیدار می شوند. در هر نقطه روی این ساقه یک و گاهی سه تا پنج گل ظاهر می شوند. رنگ گلها زرد و روشن قسمت خارجی آن کرکدار و لایه داخلی آن صاف است. گلها از اوایل خرداد ماه پدیدار می شوند و گلدهی تا شهریور ادامه می یابد.

میوه از نوع کپسول و محتوی دانه های ریز متعددی است. پس از رسیدن میوه و باز شدن آنها بذرها به اطراف ریزش می کنند. بذرها به رنگ قرمز تیره و وزن هزاردانه 08/0 تا 8/0 گرم است.

مواد موثره گلها را مواد موسیلاژی (3درصد) ترکیبات قندی (10 تا 11 درصد) ، ساپونین (4/7 درصد) ، کاتنوئید (بتاکاروتن و کروکسین) و فلاونوئیدها (هسپریدین ، ورباسکوزید) تشکیل می دهند.

برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید.

​