همه چیز درباره گیاه گل ختمی (ختمی بری)

نام علمی:

Althaea rosea L. var.nigra Hort

تیره:

Malvaceae

گل ختمی از قرن شانزدهم در اروپا به عنوان گیاهی زینتی و دارویی کشت می شده است. از آن جا که گلهای این گیاه رنگهای متفاوتی دارد، در حال حاضر در باغها و پارکهای بعضی کشورها به عنوان گیاهی زینتی کشت می شود.

در تعدادی از فارماکوپه ها از گلهای همراه با کاسبرگ یا بدون کاسبرگ ختمی به عنوان دارو یاد شده و خواص درمانی آن مورد تاکید قرار گرفته است. از گلهای این گیاه در صنایع داروسازی برخی کشورها داروهایی برای درمان بیماریهای ریوی و تنفسی و همچنین برای معالجه گلو درد تهیه می شود. در استعمال خارجی از آن به صورت ضماد استفاده می شود.

برای رنگ کردن مواد غذایی ، نوشیدنیها ، شیرینی جات از مواد رنگی گل ختمی استفاده می شود.

گل ختمی در سطوح وسیعی در کشورهای بلژیک ، فرانسه ، شبه جزیره بالکان ، روسیه و مجارستان کشت می شود.

گیاهشناسی

گل ختمی بوته ای استوار ، یک ساله ، دو ساله است. تاکنون بوته ها و واریته های متعددی از این گیاه شناسایی شده اند. عده ای از محققان منشا این گیاه را نواحی مدیترانه می دانند در حالی که عده ای دیگر آسیا را موطن اصلی گل ختمی گزارش کرده اند.

خصوصیات مرفولوژیکی این گیاه در شرایط مختلف اقلیمی متفاوت است.

گیاهان یک ساله گل ختمی از دوره رویشی نسبتا طولانی برخوردارند. چنانچه این گیاهان با تاخیر کشت شوند ، معمولا به ساقه نمی روند ولی برگهای طوقه ای فراوانی تولید می کنند. اگر گل ختمی در اوایل بهار کشت شود، اواخر بهار (خرداد) گیاه به ساقه می رود.

گل ختمی دارای ریشه ای راست، طویل و مخروطی شکل است. این ریشه انشعابهای فراوانی دارد. در گیاهان چند ساله در سال اول رویش برگهای طوقه ای تشکیل می شود و گیاهان از سال دوم به ساقه می روند. ارتفاع این گیاه با توجه به شرایط اقلیمی مختلف مانند زمان کاشت، نوع خاک و وضعیت آب و هوای محل کاشت متفاوت و بین 100 تا 300 سانتی متر است. برگها سبز رنگ و دارای سه تا هفت لوب دندانه دار است. برگهای پایینی با برگهای قسمت بالای ساقه تفاوت دارند. به طوری که برگهای پایینی ساقه درشت تر و بریدگیهای کم و بیش عمیق دارند (تقریبا پنجه ای شکل هستند) ولی برگهای قسمت فوقانی کوچکتر و قلبی شکلند. سطح فوقانی و تحتانی برگها از کرکهای فراوانی پوشیده شده است.

گلها بزرگ و حاوی تعداد زیادی گلبرگ سیاهرنگ به قطر هفت تا هشت سانتی متر است. اولین گلها در اواخر بهار و اوایل تابستان (خرداد-تیر) ظاهر می شود و گلدهی تا اواخر شهریور ادامه می یابد. میوه مسطح و چند لایه ای است که در اطراف آن بریدگی و شیارهای خاصی وجود دارد. داخل میوه چند دانه لوبیایی شکل به رنگ قهوه ای وجود دارد. وزن هزاردانه 8 تا 12 گرم است.

گلها حاوی مواد رنگی متعلق به گروه آنتوسیانین هاست و شامل ((آلته این)) ، ((دلفینین)) و ((مالویدین)) است. مواد موسیلاژی ، کربوهیدراتها و رزینهای مختلف از مواد دیگر تشکیل دهنده گل هستند. مواد رنگی این گیاه در محیط اسیدی به رنگ قرمز و در محیط بازی سبز رنگ هستند.

برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید