آیا گیاه بذرالبنج (بنگ دانه) اعتیادآور است؟

​

 ​

نام علمی:

.Hyoscyamus niger L

تیره:

Solanaceae

از اوایل قرن هجدهم بذزالبنج در اکثر فارماکوپه ها به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است. برگ ها بذر ها و ریشه ی بذرالبنج حاوی مواد موثره ای است که در صنایع داروسازی اهمیت زیادی دارد. در گذشته مردم از سمی بودن گیاه بذرالبنج مطلع بودند و برای مداوای برخی از بیماری ها از آن استفاده می کردند. پماد هایی که از برگ های این گیاه ساخته می شد برای مداوای رماتیسم مورد استفاده عموم قرار می گرفت.

اندام های یاد شده ( برگ ها بذرها ریشه ) سمی و مرگ آورند و مواد دارویی آنها را فقط باید در صنایع داروسازی استحصال نمود. از مواد موثره این گیاه در تهیه دارو های ضد رماتیسم و دارو هایی برای مداوای بیماری عصبی و تنفسی استفاده می شود. بذرالبنج یکی از ترکیبات سیگار ضد آسم را تشکیل می دهد.

همه ساله زمین های زراعی وسیعی در اکثر کشور های اروپایی مانند آلمان یوگسلاوی روسیه و مجارستان برای کاشت این گیاه اختصاص می یابد.

گیاهشناسی

گونه های مختلف بذرالبنج گیاهانی یکساله دو ساله و یا چند ساله اند. مهم ترین آنها عبارتند از : گونه نایجر گیاهی است علفی و به دو فرم یکساله و دوساله مشاهده می شود. گونه های دیگر عبارند از : گونه اگرستیس و گونه موتیکوس. در برخی منابع گونه اگرستیس با واریته اگرستیس یا واریته آنوس هم نام شده است.

گونه اگرستیس گیاهی است علفی و یک ساله که به اغلب علف کش ها حساس است. این گیاه در شرق آسیا شمال آمریکا و همچنین در استرالیا می روید. گونه های دوساله دارای ریشه ای مستقیم به طول 15 تا 25 سانتی متر می باشند که این ریشه ها انشعاب های کمی دارند. ساقه گیاه مسقیم کرک دار استوانه ای یا چند وجهی است و ضخامت آن به اندازه بند انگشت ( 2 تا 3 سانتی متر ) کی باشد و ارتفاع آن به یک متر نیز می رسد. برگ های گیاه پهن فاقد دمبرگ متذاکم در طول ساقه و به صورت متناوب نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. این برگ ها بریدگی های نسبتا عمیقی دارند. گل های گیاه مخروطی شکل و در یک طرف ساقه قرار دارد. گل ها به رنگ زرد یا سفید مات و دارای دمگل کوتاهی هستند. میوه گیاه از نوع سته و بذر های داخل آن بسیار کوچک و سبک است. وزن هزار دانه 0.5 تا 0.9 گرم است.

تمام پیکر گیاه حاوی ماده موثره ای ( آلکالوئیدی ) است که کمیت و کیفیت آن در اندام های مختلف متفاوت است. آلکالوئید های بذرالبنج از نوع ( تریپتوفان ) واقعی بوده و سمی نیز می باشند. مقدارآلکالوئید ها در اندام های مختلف گیاه متفاوت است. ریشه از 0.08 تا 0.15 درصد برگ ها از 0.06 تا 0.17 درصد و ساقه از 0.02 درصد آلکالوئید برخوردارند. دانه های بذرالبنج 0.06 تا 0.1 درصد آلکالویید دارند. مهم ترین آلکالویید ها را ( هیوسیامین ),(آتروپین) و ( آسکوپولامین ) تشکیل می دهد. این گیاه در مرحله گلدهی از بیشترین مقدار آلکالویید برخوردار است. به جز آلکالویید مواد دیگری نظیر ( فلاون گلیکوزید ها ) ( نظیر هیوسیپیکرین و هیوسرین ) و کومارین وجود دارد. بذر ها همچنین حاوی 25 تا 35% چربی می باشند.

بذر ها در اوایل بهار که درجه حرارت خاک بین 6 تا 8 درجه سانتی گراد باشد رویش می کنند. قوه رویشی بذر های دو ساله بسیار کم است و فقط زمانی که یک دوره سرما را گذرانده باشند توانایی رویش خواهند داشت. رشد اولیه گونه های مختلف بذرالبنج بسیار کند و آهسته است. در گونه های دو ساله سال اول فقط پیکر رویشی گیاه رشد می کند ( تنها دارای رشد رویشی است ) و برگ های طوقه ای به هم فشرده به وجود می آیند. گلدهی در سال دوم رویش پس از بهاره شدن انجام می گیرد. اولین گلها از اوایل سال دوم ( اواسط بهار ) ظاهر می شوند.

در گیاهان یکساله گیاه بین ماه های تیر و مرداد پدیدار می شوند. گل ها در هر دو گونه –اعم از یکساله یا دوساله- به مدت زیادی ( بین 1.5 تا 2 ماه ) روی گیاه باقی می مانند. در گیاهان دوساله میوه ها اوایل تیر و در گیاهان یک ساله اواخر تابستان می رسند. بذر های بذرالبنج بسیار سبک هستند و پس از رسیدن به اطراف پراکنده شده و سپس به صورت علف هرز در منطقه می رویند. از این رو جمع آوری میوه ها باید به موقع انجام گیرد. بذر ها 4 تا الی 6 سال قوه رویشی مناسبی دارند.

برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید.

​