ویژگیهای گیاه دارویی مریم گلی

​

 ​

نام علمی:

Salvia officinalis L

تیره:

Lamiaceae

بیش از یک هزار سال پیش، از مریم گلی به عنوان گیاهی دارویی استفاده می شده است. مردم در گذشته از این گیاه به عنوان ماده ای مدر، عامل انعقاد خون و نیز داروی ضد تعرق استفاده می کرده اند. نام سالویا از کلمه لاتین سالوار به معنی شفادهنده، مشتق شده است. در بسیاری از فارماکوپه های، از برگ های مریم گلی رسماً به عنوان دارو یاد شده و خواص آن بر شمرده است. از عصاره مریم گلی برای مداوای برخی از بیماری های مربوط به حلق و حنجره و همچنین برای شستشوی دهان استفاده می شود.

اسانس این گیاه خاصیت ضد باکتریایی دارد و از آن در صنایع داروسازی، غذایی و همچنین در صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می شود.

همه ساله زمین های زراعی وسیعی در شبه جزیره بالکان، روسیه، آمریکا، ایتالیا و همچنین کشور های اروپای مرکزی برای کشت مریم گلی اختصاص می یابد.

گیاهشناسی

مریم گلی گیاهی چند ساله که منشاء آن نواحی شمالی مدیترانه گزارش شده است. این گیاه در کوه های آهکی مونته نگرو و هرزگوین در یوگسلاوی سابق گسترش فراوانی دارد. بوته ای است به ارتفاع۲۰-۶۰ سانتی متر که قسمت پایینی آن چوبی است و قسمت های بالایی ساقه های چهار گوش پوشیده از کرک های قابل لمس دارد. دارای برگ هایی به طول ۳-۱۰ سانتی متر و عرض ۵/۱-۵ سانتی متر، متقابل، بیضوی و کشیده، به رنگ خاکستری مایل به سبز و کرک های قابل احساس است. گل های آن به رنگ آبی روشن تا آبی مایل به ارغوانی و طول ۲-۳ سانتیمتر با لبه بالایی کوتاه است که به شکل حلقه های محوری شامل ۴-۸ گل درآمده است. میوه کپسول و به رنگ قهوه ای روشن یا قهوه ای تیره است. طول میوه 2 تا 3 میلی متر و عرض آن 2 میلی متر است. وزن هزار دانه 6 / 7 تا 8 / 7 گرم است. ریشه مریم گلی کم و بیش ضخیم است و به طور مستقیم در خاک فرو می رود. ریشه انشعاب های فروانی دارد.

مریم گلی دارای سه زیر گونه است که عبارتند از:

لاواندولیفولیا، مینور و ماژور

اندام های هوایی گیاه به خصوص برگ ها محتوی اسانس هستند. مقدار اسانس در شرایط اقلیمی مختلف متفاوت و بین 1 تا 5/2 درصد است. مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده آن عبارتند از: تویون (30 تا 50%)، سینئول (10 تا 15%)، کامفور (6 تا 10%) و بورنئول (6 تا 14%). از ترکیبات دیگر اسانس می توان از پینن (1 تا 2%) نام برد. گیاه، همچنین شامل مواد تلخ (3 تا 8%)، مواد تاننی، فلاونوئید و مواد گلیکوزیدی و رزینی است.

مریم گلیف 5 تا 7 سال عمر می کند. از آنجا که با گدشت سن گیاه از مقدار مواد موثره آن به طور بارزی کاسته می شود، این گیاه تا چهار سال باز دهی اقتصادی دارد.

 

برای خواندن ادامه مطلب اینجا کلیک کنید.

​