نام علمی:
Annona cherimola
تیره:
Annonaceae
گیاهشناسی
“آنونا چریمولا” که به آن “چریمویا” نیز گفته می شود گیاهی است با میوه های خوراکی و از خانواده ی آنوناسه که بومی دره های رشته کوه های آند از پرو، اکوادور و کلمبیا می باشد. اما به صورت تجاری در استرالیا، آمریکای جنوبی، آسیا، اسپانیا، ایتالیا و کالیفرنیا نیز کشت می شود.چریمویا درخت یا درختچه ای چوبی، سریع الرشد با شاخه های انبوه است. این گیاه اغلب همیشه سبز می باشد اما کمی خزان پذیری نیز در برخی از شاخه ها و برگ های آن دیده می شود. ارتفاع این درخت به 5 تا 9 متر می رسد. شاخه های بالغ، شاداب و چوبی بوده و شاخه های جوان و شاخه های کوچک انتهایی به صورت نرم، حصیری، نازک، کوتاه و با کرک های زنگاری رنگ دیده می شوند.برگ ها چرمی، به طول 5 تا 25 سانتیمتر و عرض 3 تا 10 سانتیمتر، بیضی شکل، در انتهای نوک تیز و نزدیک به دمبرگ به صورت گرد می باشند. کرک های جوان پوشیده از کرک های نرم، کوچک، درهم و زنگاری شکل است. زمانی که برگ ها بالغ می شوند، این کرک ها فقط بر روی رگبرگ های بخش زیرین برگ ها دیده می شوند. سطح رویی برگ فاقد کرک و به رنگ سبز متوسط و کمرنگ با رگبرگ هایی کمرنگ تر می باشند اما سطح پشتی یا زیرین برگ ها به رنگ سبز مایل به خاکستری کمرنگ، مخملی با رگبرگ هایی برآمده به رنگ سبز کمرنگ مشاهده می شوند. سطح زیرین برگ های جدید نسبتاً سفید رنگ به نظر می رسد. این برگ ها منفرد، با آرایش متناوب و دو ردیفه می باشند. برگ ها با دمبرگی به طول 6 تا 10 میلیمتر و دارای کرک های انبوه به ساقه متصل می شوند. گل ها به رنگ سبز بسیار کمرنگ، گوشتی، به طول 3 سانتیمتر با عطری همانند میوه و قوی هستند. هر گل دارای سه عدد گلبرگ بیرونی به رنگ مایل به سبز، گوشتی و کشیده و نیز سه عدد گلبرگ کوچکتر و درونیبه رنگ مایل به صورتی با کرک های درهم و کوچک به رنگ زرد یا قهوه ای می باشند. نقطه هایی به رنگ ارغوانی و نیز تعدادی پرچم بر روی گلبرگ های درونی وجود دارد. این گل ها بر روی شاخه ها به صورت متقابل با برگ ها، منفرد یا به صورت گروه های دو یا سه تایی ظاهر می شوند. هر گل به وسیله ی دمگلی پوشیده از کرک های زنگاری رنگ و به طول حدود 8 تا 12 میلیمتر به شاخه متصل می شود. جوانه های گل نیز در ابتدا دارای 15 تا 18 میلیمتر طول و 5 تا 8 میلیمتر نیز عرض می باشند. گل های این گیاهان هرمافرودیت بوده و دارای سیستم خودناسازگاری می باشند در نتیجه خودگرده افشانی در آنها صورت نمی گیرد. مکانیسم خودناسازگاری آنها به این صورت است که اندام های چنسی نر زودتر از اندام های جنسی ماده می رسند و آماده ی تلقیح می شوند. بنابراین برای گرده افشانی نیاز به حشرات گرده افشان مانند زنبورهای عسل می باشد. با استفاده از گرده افشانی دستی نیز می توان اقدام به تولید میوه های مطلوب در باغ نمود. برای این منظور، گرده ها در زمان رسیدن جمع آوری شده و در کیسه های مخصوصی نگهداری می شوند. در زمان مناسب (رسیدن و آماده ی تلقیح شدن مادگی) گرده ها بر روی گل ها افشانده می شوند. میوه ها مخروطی یا قلبی شکل، به طول 10 تا 20 سانتیمتر و قطر 5 سانتیمتر و به رنگ سبز پررنگ مشاهده می شوند. پوست میوه به صورت فلس های روی هم رفته یا زگیل های برآمده دیده می شود. این میوه ها زمان رسیدن به رنگ قهوه ای تبدیل می شوند و سطح آنها نیز شکاف می خورد. میانگین وزن هر میوه حدود 150 تا 500 گرم می باشد اما در برخی موارد نیز میوه هایی به وزن 2.7 کیلوگرم یا بیشتر نیز گزارش شده است. گوشت میوه های رسیده به رنگ سفید مایل به کرم و حاوی تعدادی بذر سخن، غیرخوراکی، به رنگ قهوه ای یا سیاه، لوبیایی شکل و براق به طول حدود یک تا دو سانتیمتر و عرض 0.5 تا 1 سانتیمتر می باشد. گل ها از اواخر زمستان تا اوایل تابستان تشکیل می شوند و میوه ها نیز به دنبال آنها از اکتبر تا “می” می رسند.
برای خواندن ادامه مطلب چریمویا (Cherimoya)، میوه ای شیرین با بافت خامه ای کلیک کنید.
- ۰۰/۰۵/۱۵