اضطراب اجتماعی چیست؟ + راههای کنترل آن

اضطراب اجتماعی چیست؟

افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به ­صورت شدید، مداوم و مزمن از این­که مورد نگاه و قضاوت دیگران قرار بگیرند و به ­خاطر رفتار خود تحقیر یا شرم­‌زده شوند، می­‌ترسند. ممکن است این ترس آن­قدر شدید باشد که کار، درس یا سایر فعالیت­‌های فرد را مختل سازد. با این­که بسیاری از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی درمی‌یابند که ترسشان بیش از اندازه و غیر منطقی است، نمی­‌توانند بر آن غلبه کنند.

آن­‌ها اغلب چند روز یا چند هفته قبل از شروع وضعیتی که از آن می‌­ترسند دلشوره می­‌گیرند. به ­علاوه، معمولا دچار عزت نفس پایین و افسردگی می­‌شوند. علل اضطراب اجتماعی همچنان در حال بررسی است.

در بعضی از موارد، اختلال اضطراب اجتماعی تنها به یک موقعیت مثل ترس از سخنرانی در جمع، محدود می­‌شود یا ممکن است فرد تنها زمانی­‌که کنار دیگران است دچار علائم اضطراب اجتماعی شود. اگر درمان اضطراب اجتماعی انجام نشود، پیامدهای جدی به دنبال دارد. مثلا، مانع از رفتن افراد به محل کار یا مدرسه می­‌شود و فرد نمی‌­تواند با دیگران دوست شود.

علائم فیزیکی، که معمولا همراه با استرس شدید ناشی از اختلال اضطراب اجتماعی است، شامل سرخ شدن، تعریق، لرزش، حالت تهوع و اختلال در گفتار می­‌شود.

از آن­جایی­‌که این علائم اضطراب اجتماعی ظاهری ترس از مورد تایید واقع نشدن را افزایش می‌­دهد، خود علائم منبع دیگری از ترس است و چرخه­‌ی پلیدی را به وجود می‌آورد: از آن­جایی که افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به تجربه­ این علائم نگران می­‌شوند، احتمال بروز علائم نیز بیشتر می­‌شود.

اختلال اضطراب اجتماعی معمولا در بین اعضای خانواده وجود دارد و ممکن است همراه با افسردگی یا سایر اختلالات اضطراب نظیر اختلال هراس یا اختلال وسواس فکری-عملی باشد. بعضی از افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی برای فرار از این وضعیت به الکل یا مواد دیگر رو می‌­آورند که منجر به اعتیاد می­‌شود.

برآوردها نشان می­‌دهد حدود ۷ درصد از جمعیت ایالت متحده دچار اختلال اضطراب اجتماعی هستند. اختلال اضطراب اجتماعی در زنان دو برابر مردان رخ می‌­دهد اما درصد بیشتری از آقایان برای درمان این وضعیت کمک دریافت می­‌کنند. این اختلال معمولا از کودکی یا اوایل نوجوانی شروع می‌­شود و به­ ندرت پیش می‌­آید که بعد از ۲۵ سالگی رخ دهد.

برای مطالعه مقاله علت نفخ شکم و راههای برطرف کردن آن کلیک کنید.

علائم اضطراب اجتماعی

تنها زمانی اختلال اضطراب اجتماعی در فرد تشخیص داده می­‌شود که اجتناب، ترس یا اضطراب نسبت به موقعیت اجتماعی در زندگی روزمره، شغل و زندگی اجتماعی اختلال ایجاد کند یا فرد در اثر اضطراب دچار استرس قابل توجه شود. DSM-5 برای تشخیص علائم اختلال اضطراب اجتماعی معیارهای زیر را ارائه کرده است:

• فرد از یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن مورد بازپرسی و توجه دقیق دیگران قرار بگیرد می‌­هراسد. برای نمونه می­‌توان به ملاقات با افراد غریبه، نگاه کردن به او هنگام غذا خوردن یا سخنرانی اشاره کرد.
• فرد می­‌ترسد طوری رفتار کند که شرمنده شود یا مورد قضاوت منفی قرار گیرد.
• فرد تقریبا همیشه با قرار گرفتن در موقعیت­‌های اجتماعی دچار اضطراب شدید می­‌شود.
• فرد از موقعیتی که نسبت به آن وحشت دارد می­‌گریزد یا با اضطراب و پریشانی آن را تحمل می­‌کند.
• ترس یا اضطراب فرد نسبت به خطر واقعی موقعیت اجتماعی غیرمنطقی است.
• ترس یا اضطراب فرد دائمی است و معمولا تا شش ماه یا بیشتر طول می­‌کشد.
• اجتناب، اضطراب یا پریشانی به­ طرز قابل توجهی عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی فرد را مختل می­‌سازد.

از جمله علائم اضطراب اجتماعی به شکل فیزیکی می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرخ شدن، تعریق، لرزش، بالا رفتن ضربان قلب یا احساس «خالی شدن ذهن»
• حالت تهوع یا به هم خوردن مزاج
• حالت ایستادن فرد تغییر می­‌کند، با دیگران ارتباط چشمی برقرار نمی­‌کند یا بسیار آرام صحبت می­‌کند.

به ­علاوه، تنها زمانی قادر به تشخیص علائم اضطراب اجتماعی و ترس یا اضطراب خواهیم بود که فرد در حال سخنرانی یا اجرا در جمع باشد.

برای مطالعه مقاله علت گودی زیر چشم و راههای رفع آن کلیک کنید.

علل اضطراب اجتماعی

تحقیق برای درک بهتر علت بروز اختلال اضطراب اجتماعی ادامه دارد اما بررسی‌­ها به قسمت کوچکی در مغز به نام آمیگدال اشاره می‌­کند. گفته می­‌شود آمیگدال بخش مرکزی مغز است که واکنش به ترس را کنترل می­‌کند.

علل اضطراب اجتماعی ارثی است. در واقع، احتمال بروز این اختلال در بستگان درجه یک دو تا شش برابر بیشتر است.

تحقیقاتی که به حمایت از موسسه­ ملی سلامت روان انجام شده محل ژنی را در موش‌­ها نشان می­‌دهد که روی ترس آموخته­‌شده تاثیر می‌­گذارد. دانشمندان درحال کار روی این نظریه هستند که حساسیت بیشتر نسبت به مورد تایید واقع نشدن فیزیولوژیکی یا هورمون­‌محور است و این تاییدی بر ارثی بودن علل اضطراب اجتماعی است.

سایر تحقیقات در حال بررسی تاثیر محیط در بروز فوبیای اجتماعی هستند. مورد بدرفتاری واقع شدن و مصیبت در کودکی نیز از جمله علل اضطراب اجتماعی است.

درمان اضطراب اجتماعی

اکثر اختلالات اضطراب اجتماعی به کمک متخصص سلامت روان قابل درمان است و اغلب با استفاده از دو روش با موفقیت درمان می­‌شود: روان­‌درمانی و دارو به عنوان درمان اضطراب اجتماعی موثر است.

تراپی یا مشاوره برای درمان اضطراب اجتماعی

درمان شناختی رفتاری نوعی روان­‌درمانی است که در معالجه­ اضطراب شدید اجتماعی و به عنوان درمان اضطراب اجتماعی موثر واقع می‌­شود.

هدف اصلی درمان شناختی رفتاری و رفتاردرمانی کاهش اضطراب ازطریق حذف باور یا رفتارهایی است که به حفظ اختلال اضطراب کمک می­‌کند. مثلا، اجتناب از شیء یا موقعیتی که از آن می‌­ترسیم مانع از این می­‌شود که دریابیم این ترس مضر است.

کلید درمان شناختی رفتاری برای درمان اضطراب اجتماعی روبه‌­رو شدن و قرار گرفتن در معرض چیزی است که از آن می‌­ترسیم. معمولا این فرایند برای درمان اضطراب اجتماعی سه مرحله دارد:

1. اول، فرد به موقعیتی که از آن می­‌ترسد، معرفی می­‌شود.
2. مرحله­ دوم این است که خطر مورد تایید واقع نشدن در موقعیت را افزایش دهیم تا فرد این اعتماد به نفس را در خود ایجاد کند که می­‌تواند انتقاد یا طرد شدن را کنترل کند.
3. در مرحله­ سوم روش­‌هایی به فرد یاد داده می­‌شود تا با مورد تایید واقع نشدن کنار بیاید. در این مرحله، از فرد خواسته می­‌شود بدترین ترس خود را تصور کنند و به ایجاد واکنش­‌های سازنده به ترس تشویق می­‌شود.

این مراحل اغلب با آموزش کنترل اضطراب همراه است؛ مثلا، روش‌­هایی مثل تنفس عمیق به فرد یاد داده می­‌شود تا اضطراب را کنترل کند. اگر این روش با دقت و تحت نظارت تراپیست انجام شود، امکان خنثی کردن اضطراب همراه با ترس وجود دارد.

مواجه شدن با موقعیتی که از آن می­‌هراسید در درمان شناختی رفتاری تنها زمانی انجام می­‌شود که برای آن آماده باشید. پس تدریجی و تنها با اجازه­ شما صورت می­‌گیرد. بیمار در تعیین میزان و سرعت مواجه شدن با شرایط به تراپیست کمک می­‌کند.

درمان شناختی رفتاری و رفتاردرمانی، به جز احساس ناخوشایند ناشی از افزایش اضطراب، هیچ­‌گونه عوارض منفی ندارد اما تراپیست باید در روش‌­های درمان تبحر داشته باشد تا درمان جواب دهد.

احتمالا تراپیست حین فرایند درمان تکالیفی از بیمار می­‌خواهد: مثلا مشکلات خاصی که بیمار باید بین جلسات روی آن­‌ها کار کند.

این روش معمولا دوازده هفته طول می­‌کشد و ممکن است به­‌صورت گروهی انجام شود ولی مشکلات اعضای گروه باید مشابه باشد. درمان حمایتی مانند گروه، زوج یا خانواده درمانی به افزایش آگاهی اطرافیان نسبت به اختلال کمک می‌­کند. در بعضی از موارد، افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی از آموزش مهارت­‌های اجتماعی هم سود می­‌برند.

دارو برای درمان اضطراب اجتماعی

تجویز داروی مناسب و موثر نیز در کنار روان­‌درمانی در فرایند درمان اضطراب اجتماعی نقش دارد. از جمله این داروها می‌­توان به داروی ضد افسردگی مانند بازدارنده­ بازجذب سروتونین (SSRIs) و بازدارنده­ مونوآمین اکسیداز (MAOIs) و داروهایی که تحت عنوان بنزودیازپین قوی شناخته می­‌شود اشاره کرد.

افرادی که تنها هنگام اجرا در جمع دچار اضطراب اجتماعی می­‌شوند می­‌توانند از مسدودکننده­ بتا استفاده کنند که ضربان قلب را پایین می­‌آورد و علائم فیزیکی اضطراب را کاهش می­‌دهد.

برای خرید انواع بالابر بیمار کلیک کنید.

نکاتی برای رهایی از اختلال اضطراب اجتماعی

کمک بخواهید.

گاهی اوقات، اضطراب اجتماعی ممکن است طاقت فرسا باشد، و اغلب، افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی به دلیل آن احساس افسردگی می کنند. ما درک می کنیم که در طول نبرد برای کنترل زندگی شما، ممکن است لحظاتی پر از سوالات و هیجانات عصبانیت و ناراحتی داشته باشید. با این حال، ناامید نشوید و در را بر روی خود نبندید. راه های زیادی برای تخلیه ناامیدی و تلاش برای بهتر شدن وجود دارد. شما همیشه می توانید با یک متخصص سلامت روان در مورد ترس ها و وضعیت خود صحبت کنید.

یک فرد پشتیبان داشته باشید.

آنها می توانند شما را همراهی کنند تا به دنبال کمک حرفه ای باشید، برای یک جلسه فرد پشتیبان با شما همراه باشد، وقتی ناامید هستید و نمی دانید چه کار کنید، آنجا باشد. در هر صورت، شما به یک سیستم پشتیبانی نیاز دارید، زیرا نمی توانید در تمام مسیر بهبودی به خودتان تکیه کنید.

به گروه پشتیبانی بپیوندید.

دیدن افرادی که مشکلی مشابه شما دارند بسیار کمک کننده خواهد بود. به نوعی دیگر احساس تنهایی نمی کنید. می بینید که آنها در برابر سختی ها به سمت سلامتی حرکت می کنند و شما را تشویق می کنند که همین کار را انجام دهید. بنابراین، آیا پیوستن به یک گروه حمایت از اضطراب اجتماعی بهبودی شما را روان‌تر و سرگرم‌کننده‌تر می‌کند؟بله!

در ابتدا، قرار گرفتن در اتاقی پر از غریبه‌ها می‌تواند باعث شود که بخواهید آنجا را ترک کنید و در را ببندید. اما اینها افرادی هستند که مانند شما درگیری دارند، فکر آمدن شما نیز باعث می شود که آنها احساس کنند می خواهند برای رفع آن تلاش کنند. آنها یک یادآوری دائمی هستند که شما تنها نیستید. داشتن شهامت برای رفتن به یک جلسه یا بیشتر گام بزرگی در مسیر درست است.

دست از سخت گیری بر خود بردارید.

همه در حال گذراندن یک مشکل هستند. در مورد شما، این یک اختلال اضطراب اجتماعی است. اگر با ایجاد انتظارات غیرواقعی خود را تحت فشار بی مورد برای بهتر شدن قرار دهید و در صورت بروز هرگونه لغزش در یک موقعیت اجتماعی، خود را مورد سرزنش قرار دهید، می توانید روند رشد خود را مختل کرده و حتی وضعیت را بدتر کنید. هیچ کس نگفته که این کار آسان خواهد بود، و چنین چیزهایی با یک تکان دادن انگشت یا با یک تأیید خود از بین نمی روند. با خودتان صبور باشید برخی روزها ممکن است بی دغدغه و برخی سخت باشند، اما تسلیم نشوید. می توانید از آن عبور کنید.

خوب غذا بخورید و ورزش کنید.

مراقبت از ذهن بدن را نیز درگیر می کند. فقط چیزی در مورد خوردن یک وعده غذایی متعادل، نوشیدن آب کافی و ورزش منظم وجود دارد که باعث می شود احساس کنید در قله دنیا هستید. مثل اینکه همه چیز را تحت کنترل دارید. زندگی سالم نه تنها بدن بلکه ذهن شما را نیز تغذیه می کند. بنابراین، هنگامی که به دنبال حذف صبحانه هستید، دوباره فکر کنید. تغذیه سالم، فشار خوردن بیش از حد را متوقف می کند، که ممکن است شما را مستعد چاقی و اختلالات خوردن کند.

ورزش همچنین به شما کمک می کند تناسب اندام داشته باشید و حتی اعتماد بیشتری به خود و بدن خود به دست آورید. اگر در باشگاه ثبت نام کنید، گامی عظیم از محدوده راحتی خود برمی دارید زیرا در معرض دید مردم قرار می گیرید. چه کسی می داند، ممکن است زمانی که در آنجا هستید، یک یا دو دوست پیدا کنید. در نهایت، انجام تمرینات بدنی به شما کمک می کند تا در یک ساعت مناسب در شب بخوابید. خواب کافی به طور منظم یکی از راه هایی است که به کاهش اضطراب اجتماعی شما کمک می کند.

نگه داشتن یک دفترچه

شما می توانید جزئیات مبارزات خود، داستان های جالب، چیزهایی که باعث خنده یا گریه شما شده است، و حتی بهترین روش برای بهبود عادات خود، که برای مقابله با موقعیت های اجتماعی طراحی شده است را شرح دهید.

پیروزی های خود را جشن بگیرید.

وقتی کاری مثل بیرون رفتن انجام می‌دهید، با موقعیت‌های اجتماعی روبرو می‌شوید، آن را جشن بگیرید، محرک خودتان باشید. هر چقدر هم که فکر می‌کنید تلاشی که انجام داده‌اید کوچک یا ناچیز بوده است، خودتان را تمجید کنید. آن پیراهن را برای خود بخر، آن جفت گوشواره های دوست داشتنی، برای خود بستنی بخر، یک تکه کیک بخور، و قدردان همه چیزهای خوبی که زندگی در اختیارت می گذارد باش، بخصوص اکنون که کار سختی را انجام می دهی.

دریافت درمان

درمان اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی) معمولاً از طریق ترکیبی از درمان شناختی-رفتاری و دارو انجام می شود. درمان شناختی-رفتاری نوعی گفتار درمانی است که در آن متخصص سلامت روان به بیمار کمک می کند تا الگوهای افکار منفی در سر خود را که ممکن است زمینه ساز بیماری او باشد را بررسی کرده و از بین ببرد. جلسات همچنین شامل یادگیری مهارت‌های مقابله‌ای مانند تمرین‌های آرامش‌بخشی می‌شود، به طوری که وقتی فرد دوباره احساس اضطراب خود را احساس کرد، بدون اینکه تحت فشار قرار بگیرد، بهتر با آن مقابله کند. همانطور که گفته شد، درمانگر ممکن است داروهایی را نیز برای کمک به این اختلال تجویز کند. به بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً SSRI یا مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین تجویز می‌شود؛ دسته‌ای از داروهای ضد افسردگی که شامل داروهایی مانند:

فلوکستین (پروزاک)
پاروکستین (پاکسیل)
سرترالین (Zoloft)
این داروها از خروج سروتونین (یک ماده شیمیایی مغز که باعث ایجاد احساس خوشبختی می شود) به همان سرعتی که در غیر این صورت انجام می شد، جلوگیری می کند. هدف این است که این به بیماران مبتلا به اضطراب شدید کمک می‌کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشند و به آنها کمک می‌کند تا تحت تأثیر شرایط خود قرار نگیرند.

سخن پایانی

لازم است بدانیم درمان اضطراب اجتماعی آنی نیست و یک راه حل برای همه جواب نمی‌­دهد. روش درمان باید متناسب با نیاز هر بیمار باشد. تراپیست و بیمار باید برای تعیین موثرترین روش با یکدیگر همکاری کنند و به ارزیابی میزان تاثیر روش درمان بپردازند. از آن­جایی که واکنش بیمار به درمان متفاوت است، برنامه­ درمان باید با آزمون و خطا تنظیم شود.