پیش از هر بحثی ، باید ذکر نمود که : ماده ۳۸ شهرداری ، به بررسی نمودن اختلافات معاملاتی میان پیمانکاران و شهرداری می پردازد . بر اساس ماده ۳۸ شهرداری و همچنین تسری آیین نامه معاملات شهرداری مصوب ۲۴ / ۲ / ۱۳۹۰ ، اختلاف های ناشی از معاملات مربوط به آیین نامه مذکور در هیات حل اختلافی با عضویت یک نفر از اعضای شورای اسلامی شهر به انتخاب شورا ، یک نفر قاضی دادگستری به انتخاب رییس قوه قضائیه ، نماینده شهرداری به انتخاب شهردار ، نماینده فرماندار یا بخشدار حسب مورد و همچنین نماینده قانونی طرف قرارداد ، قابل رسیدگی نمودن می باشد و حکم صادر شده از جانب قاضی ، برای طرفین لازم الاجرا است .
به عبارت دیگر ، حکم از طرف قاضی عضو هیات ، انشاء می گردد و حضور یافتن دو عضو دیگر نیز ، جنبه مشورتی دارد . این حکم لازم الاجرا خواهد بود و همچون دیگر احکام ، به مورد اجرا گذاشته خواهد شد . ممکن است این سوال مطرح گردد که ، تشکیل پرونده در کمیسیون هیات حل اختلاف ماده ۳۸ آیین نامه معاملات شهرداری ، به چه صورت می باشد ؟ برای دست یافتن به پاسخ این سوال مهم ، لازم است که حتما با وکیلی خبره و کارآزموده در این خصوص مشورت شود . وکیل ماده ۳۸ شهرداری ، در پاسخ به این سوال باید ذکر کند که : طرف معامله با شهرداری و یا حتی سازمان های زیر مجموعه شهرداری ، با در دست داشتن یک نسخه از قرارداد که در واقع محل اختلاف واقع گردیده ، به همراه شرح مبسوطی از شکایت ، اسناد هویتی و همچنین اسناد مثبت شرکت به دبیرخانه کمیسیون مذکور می تواند ، مراجعه و طرح شکایت کند .
شهرداری ها در ایران دارای وظایف متفاوتی در سطح شهرها می باشند و در این رابطه قوانین متفاوتی نیز برای انجام امور در خصوص شهرداری ها وجود دارد و معمولا شهرداری ها در این رابطه تلاش فراوانی را برای انجام درست و قانون امور شهری انجام می دهند و در این راستا معمولا اقدامات فراوانی به نتیجه رسیده و در بسیاری از اوقات نیز طرح هایی با شکست مواجه می شود .علاوه بر اینها در تمامی شهرها معمولا شهرداری ها دارای منابع درآمد متفاوتی می باشند و با توجه به میزان درآمد خود در سطوح شهری اقدام به انجام پروژه ها می نمایند .کلیه امور شهرداری ها معمولا باید قانونی و تحت نظر قانون باشد تا هیچ کس قادر به سواستفاده از این وضعیت نباشد.
ماده ۳۸ قانون شهرداری یکی از این موارد می باشد که به بررسی اختلافات معاملاتی بین شهرداری تهران و پیمانکاران می باشد می پردازد و کمیسیونی مرکب از یک نفر نماینده شورای شهر ، یک نفر از نمایندگان فرمانداری ، یک نفر از دادگستری و و نماینده ای از طرف شهرداری در این کمیسیون حضور داشته و به بررسی وضعیت موارد فوق می پردازد
بعد از بررسی امر در شورا معمولا در این خصوص رای صادر می شود و رای صادره به طرفین ابلاغ می گردد. در صورتی که طرفین به رای کمیسیون ماده ۳۸ اعتراض داشته باشند معمولا افراد می توانند در محاکم دادگستری نسبت به این امر اعتراض نمایند . معمولا براساس قانون، افراد برای طرح شکایت در این خصوص باید ابتدا در محاکم دادگستری (دادگاه های عمومی و حقوقی) طرح شکایت نمایند . فردی که به رای اعتراض داراد باید در این خصوص دلائل و مدارک خود را نیز به همراه دادخواست صادره ارسال نماید.
با توجه به کمبود بودجه و همچنین اعتبار شهرداری ، بنا بر دلایل مختلفی شهرداری ها ، از پرداخت نمودن مطالبات پیمانکاران معذور هستند ، به طوری که جمع مطالبات پیمانکاران حدود چندین میلیارد تومان برآورد شده است . با گسترش یافتن مطالبات پیمانکاران از شهرداری ها ، و همچنین با عدم پرداخت نمودن مطالبات توسط شهرداری ، راهی جز طرح دعوا علیه شهرداری برای پیمانکاران باقی نمی ماند . تا سال هزار و سیصد و نود ، پیمانکاران دادخواست خود را به طور مستقیم در دادگاه های حقوقی مطرح می نمودند ، اما بعد از سال ۱۳۹۰ با تصویب شدن قانون اصلاح و تسری آیین نامه معاملات ، دیگر طرح دعوای مستقیم در دادگاه امکان پذیر نبود .
پس از سال ۱۳۹۰، موضوع کمیسیون ماده ۳۸ شهرداری ، همان طور که در فوق نیز به آن اشاره شد، در خصوص اختلاف میان شهرداری ها و پیمانکاران می باشد . به این صورت که اگر، پیمانکاران با شهرداری ها، دچار اختلاف شدند نمی توانند (پیمانکاران) به طور مستقیم در دادگاه شکایت و طرح دعوا نمایند. بلکه حتما باید پیش از طرح نمودن دعوا در دادگاه ، دعوای خود را در کمیسیون ماده ۳۸ شهرداری، مطرح نماید و اگر موضوع در کمیسیون مذکور به نتیجه نرسید، در آن صورت می تواند برای طرح دعوا به دادگاه مراجعه کند.
در واقع این موضوع ، به قدری پیچیده می باشد که بهتر است پیمانکاران محترم پیش از هر اقدامی ، با وکیلی متخصص که به قوانین مربوطه تسلط کافی و اشراف داشته باشد مشورت کنند و امور خود را به او بسپارند تا پرونده آنان به بهترین شکل ممکن، طی گردد. به عبارت دیگر ، شایسته است که پیمانکاران گرامی ضمن مشورت کردن با وکیل کمیسیون ماده ۳۸ ، دعوای شان را به وکیل ماده ۳۸ کمیسیون بسپارند تا با کم ترین هزینه ممکن و همچنین با نزدیک ترین و بهترین راه ، به حق و حقوق خویش دست یابند .
اعتراض به رای کمیسیون ماده ۳۸
لازم به ذکر است که : اعتراض به رای کمیسیون موضوع ماده سی و هشت آئین نامه معاملات شهرداری تهران که به شهرداری های مراکز تمامی استان ها و همچنین کلانشهر ها و شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت دارند را نیز تسری داده است . البته ، از این حیث که آیا دادگاه حقوقی یا دیوان عدالت اداری ، باید به این امر رسیدگی کند محل اختلاف می باشد .
اعتراض به رای کمیسیون ماده ۳۸ شهرداری در دادگاه محل رسیدگی می شود یا دیوان؟
اعتراض به رای کمیسیون ماده ۳۸ شهرداری یا به تعبیر بهتر کمیسیون موضوع ماده۳۸ آئیننامه معاملات شهرداری تهران که به شهرداری های مراکز استان ها، کلانشهرها و شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت نیز تسری داده شده است از این حیث که آیا دیوان عدالت اداری بدان رسیدگی می نماید یا دادگاه حقوقی، مورد اختلاف بوده است.
توضیح اینکه به موجب ماده مذکور: اختلافات ناشی از معاملات موضوع این آییننامه در هیأت حل اختلافی با عضویت یک نفر قاضی دادگستری با انتخاب رئیس قوه قضائیه، یک نفر از اعضاء شورای اسلامی شهر با انتخاب شورای مربوطه، نماینده شهرداری به انتخاب شهردار، نماینده بخشدار یا فرماندار حسب مورد و نماینده قانونی طرف قرارداد، قابلرسیدگی و حکم صادره از طرف قاضی جلسه برای طرفین لازمالاجراء است.
ضمن اعلام آنکه در این ماده مرجعی برای رسیدگی به اعتراض و مهلت اعتراض معین نشده است و حتی می توان گفت که از قسمت اخیر آن غیر قابل اعتراض بودن رای کمیسیون برداشت می گردد، ذیلاً دادنامه شماره ۲۳۰۸-۲۳۰۷ مورخ ۴/۸/۱۴۰۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری که دادگاه را صالح به رسیدگی دانسته است درج می گردد:
رای وحدت رویه در خصوص مرجع رسیدگی به اعتراض به رای کمیسیون ماده ۳۸
الف ـ تعارض در آراء محرز است.
ب ـ بر اساس ماده ۳۸ آیین نامه معاملات شهرداری تهران مصوب ۱۳۵۵/۱/۲۵ کمیسیونهای داخلی قوه قانونگذاری وقت که به موجب ماده ۷ قانون اصلاح و تسری آیین نامه معاملات شهرداری تهران مصوب۱۳۵۵ با اصلاحات بعدی به شهرداری های مراکز استان ها، کلانشهرها و شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت مصوب ۱۳۹۰/۲/۴ اصلاح گردیده، مقرر شده است که: « اختلافات ناشی از معاملات موضوع این آیین نامه در هیأت حل اختلافی با عضویت یک نفر قاضی دادگستری با انتخاب رئیس قوه قضاییه، یک نفر از اعضای شورای اسلامی شهر با انتخاب شورای مربوطه، نماینده شهرداری به انتخاب شهردار، نماینده بخشدار یا فرماندار حسب مورد و نماینده قانونی طرف قرارداد، قابل رسیدگی و حکم صادره از طرف قاضی جلسه برای طرفین لازم الاجرا است.» با توجه به اینکه اولاً: اتخاذ تصمیم در هیأت حل اختلاف موضوع ماده ۳۸ آیین نامه معاملات شهرداری تهران برخلاف اغلب مراجع اختصاصی اداری صرفاً بر عهده قاضی منتخب رئیس قوه قضاییه است و سایر اعضای غیرقاضی در صدور حکم این هیأت دخالتی ندارند. ثانیاً: منشأ اختلافات قابل رسیدگی در هیأت مذکور، معاملات موضوع آیین نامه یاد شده است و عمده اختلافات مطروحه در هیأت فوق با موضوعاتی از قبیل عدم ایفای تعهد از ناحیه طرفین و یا مطالبه وجه موضوع قرارداد در موعد معین و یا شرایط عمومی یا خصوصی پیمان ارتباط دارند و مبنای حدوث آنها برخلاف اختلافات موضوع آراء و تصمیمات قطعی مراجع اختصاصی اداری، نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها نیست. ثالثاً: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب آرای شماره ۵۹ـ ۱۳۷۱/۴/۳۰، ۱۹۷ـ ۱۳۷۹/۶/۲۰ و ۲۲۸ـ ۱۳۹۱/۴/۲۶ رسیدگی به دعاوی مربوط به عقود و معاملات را واجد جنبه ترافعی و خارج از صلاحیت شعب دیوان عدالت اداری دانسته است، بنابراین آرای شماره ۹۷۰۹۹۷۰۹۰۱۳۰۰۷۵۹ـ ۱۳۹۷/۳/۲۳ (صادره از شعبه چهارم بدوی دیوان عدالت اداری) و ۹۹۰۹۹۷۰۹۰۳۳۰۲۷۴۸ـ ۱۳۹۹/۵/۱۵ (صادره از شعبه سیزدهم بدوی دیوان عدالت اداری) که بر اساس آنها رسیدگی به اعتراض نسبت به رأی هیأت حل اختلاف موضوع ماده ۳۸ آیین نامه معاملات شهرداری تهران خارج از صلاحیت شعبه دیوان عدالت اداری و در صلاحیت دادگاه های عمومی دادگستری اعلام شده، صحیح و منطبق با موازین قانونی هستند. این رأی به استناد بند ۲ ماده ۱۲ و ماده ۸۹ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها به تصریح ماده ۳۸ اصلاحی آیین نامه معاملات شهرداری، مرجع حل اختلاف میان شهرداری و اشخاص در خصوص قراردادهای موضوع آیین نامه معاملات شهرداری می باشد. به موجب ماده مزبور اختلافات ناشی از معاملات موضوع این آیین نامه در هیات حل اختلافی با عضویت یک نفر قاضی دادگستری با انتخاب رئیس قوه قضائیه، یک نفر از اعضای شورای اسلامی شهر با انتخاب شورای مربوطه، نماینده شهرداری به انتخاب شهردار، نماینده بخشدار یا فرماندار حسب مورد و نماینده قانونی طرف قرارداد، قابل رسیدگی و حکم صادره از طرف قاضی جلسه برای طرفین لازم الاجراست.
صلاحیت هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
رسیدگی به کلیه اختلافات حاصل از معامله میان اشخاص و پیمانکاران با شهرداری موضوع آیین نامه معاملات شهرداری، در صلاحیت هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها می باشد؛ اهم دعاوی ناشی از این قراردادها عبارتند از مطالبه وجه ناشی از قرارداد، مطالبه وجه التزام ، الزام به تنظیم سند رسمی انتقال ، مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ، مطالبه خسارت تاخیر تادیه ، مطالبه اجور معوقه عین مستاجره ، مطالبه ثمن ناشی از مزایده، تقاضای خلع ید پیمانکار از موضوع پیمان، تقاضای صدور حکم به تخلیه عین مستاجره و …. .
چنانچه اختلاف طرفین در مورد اصل وقوع معامله یا بطلان آن باشد، هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها صلاحیت ورود به موضوع را نداشته و این دعاوی اساسا خارج از موضوع ماده ۳۸ اصلاحی می باشند. همانطور که در متن ماده نیز به صراحت قید شده، صلاحیت هیات، محدود به رسیدگی به اختلافات ناشی از معاملات می باشد؛ بنابراین در صورتی که اصل وقوع قرارداد یا استقام آن محل نزاع باشد، نمی توان دعوا را ناشی از معاملات دانست. به عبارتی دعوا، در صورتی ناشی از معامله خواهد بود که طرفین در مورد اصل وقوع معامله توافق داشته باشند.
صرف نظر از قید “ناشی از معاملات” که در متن ماده آمده است، هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها یک مرجع اختصاصی جهت رسیدگی به برخی دعاوی معین است و صلاحیت مراجع اختصاصی محدود به موارد متقن می باشد. با توجه به اصل تفسیر مضیق صلاحیت مراجع اختصاصی، در موارد مشکوک باید اصل را بر عدم صلاحیت گذاشت. نتیجه آنکه دعاوی راجع به تشکیل و یا بطلان عقد، در صلاحیت عام دادگاه های عمومی دادگستری می باشد.
تکلیف هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها در صورت طرح دعوا راجع به اصل معاملات
در صورت طرح دعوا راجع به احراز و اثبات وقوع معامله و یا بطلان آن در هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها، هیات مکلف است با صدور قرار عدم استماع دعوا، از رسیدگی به دعوا امتناع نموده و طرفین را به طرح دعوا در مراجع دادگستری هدایت نماید.
از آن جهت که صدور قرار عدم صلاحیت الزاما باید به صلاحیت مرجع دیگری صادر شود و ارسال پرونده از سوی مراجع غیر دادگستری به مراجع دادگستری توجیه قانونی ندارد، بنابراین صدور قرار عدم صلاحیت از سوی هیات حل اختلاف منتفی است.
وجوه اشتراک و افتراق هیات حل اختلاف ماده ۳۸ با داوری در دعاوی
علی رغم وجود تشابهاتی نظیر یک مرحله ای بودن رسیدگی و نحوه اجرای رای در داوری و هیات حل اختلاف، این دو نهاد از جهات دیگری از جمله شیوه رسیدگی و صدور رای ، نحوه ابلاغ رای و صلاحیت از یکدیگر متمایز می باشند.
اعضاء هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
ترکیب هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها عبارت است از یک نفر قاضی دادگستری به انتخاب رئیس قوه قضائیه، یک نفر از اعضاء شورای اسلامی شهر با انتخاب شورای مربوطه، نماینده شهرداری به انتخاب شهردار، نماینده بخشدار یا فرماندار و نماینده قانونی طرف قرارداد.طرف قرارداد می تواند شخصا در جلسه حاضر شده یا نماینده ای از جانب خود معرفی نماید.
یکی از انتقادات نسبت به هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها، در خصوص ترکیب هیات و عدم پیش بینی حتی یک نماینده از سوی بخش خصوصی می باشد.
طرح دعوا در هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
هر یک از طرفین معاملات موضوع آیین نامه معاملات شهرداری می تواند با تقدیم دادخواست، مبادرت به طرح دعوا در هیات حل اخلاف نماید.
لازم به ذکر است تقدیم درخواست کتبی نیز جهت اقامه دعوا کافی است و تنظیم دادخواست ضروری نمی باشد.
رسیدگی و صدور رای در هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
پس از تقدیم دادخواست و تعیین وقت رسیدگی، زمان و مکان جلسه رسیدگی به اطلاع طرفین می رسد، عدم حضور هر یک از طرفین مانع رسیدگی نخواهد بود.
حضور قاضی برای رسیدگی ضروری است و غیبت سایر اعضاء در رسمیت جلسه موثر نمی باشد؛ چراکه رسیدگی و صدور رای بر عهده قاضی بوده و نظر سایر اعضا جنبه توصیه و مشورت دارد. پس از تشکیل جلسه و استماع اظهارات و دفاعیات طرفین دعوا و استعلام نظر کارشناس در صورت لزوم، قاضی اقدام به صدور رای خواهد نمود.
با توجه به فقدان آیین رسیدگی خاص در مورد هیات حل اختلاف ماده ۳۸، قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به عنوان قانون عام بر رسیدگی در هیات حل اختلاف نیز حاکم است.
ارجاع امر به کارشناسی توسط هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
قاضی ملزم به ارجاع موضوع پرونده به کارشناس و دریافت نظریه کارشناسی نمی باشد اما در صورت ضرورت می تواند راسا یا به درخواست هر یک از طرفین، بررسی موضوع را به کارشناس یا کارشناسان رسمی دادگستری محول نماید. نظر کارشناسی، تا یک هفته پس از ابلاغ از سوی هر یک از طرفین قابل اعتراض می باشد.
امکان صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت در هیات حل اختلاف
در خصوص امکان صدور تامین خواسته و دستور موقت در هیات حل اختلاف میان حقوقدانان اختلاف است. برخی معتقدند تقاضای صدور دستور موقت و تامین خواسته جزء حقوق دفاعی اشخاص بوده و محروم کردن افراد از این حقوق محتاج نص است و در این مورد نیز نصی در دست نمی باشد. فلذا در صورت وجود شرایط قانونی، قاضی هیات حل اختلاف می تواند اقدام به صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت نماید.
در مقابل عده ای معتقدند با توجه به اختصاصی بودن هیات حل اختلاف ماده ۳۸شهرداری ها، اصل بر عدم صلاحیت این مرجع است؛ از طرف دیگر با توجه به ماده واحده قانون منع و توقیف اموال شهرداری، اموال این نهاد قابل توقیف نمی باشد؛ بنابراین صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت توجیه قانونی ندارد.
در صورتی که نظر گروه دوم را قریب به صحت بدانیم، موضوع امکان درخواست صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت از دادگاه مطرح می شود. در این خصوص نیز گروهی معتقدند خواهان می تواند با مراجعه به دادگاه عمومی، صدور قرار تامین خواسته یا دستور موقت را از آن مرجع بخواهد و ظرف ۱۰ روز اقدام به طرح دعوا در هیات حل اختلاف نموده و گواهی آن را به دادگاه تقدیم نماید. گروهی نیز عقیده دارند به طور کلی در دعاوی ناشی از معاملات موضوع آیین نامه معاملات شهرداری، امکان صدور قرار تامین خواسته و دستور موقت، حتی از سوی دادگاه نیز وجود ندارد.
ابلاغ رای هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
آرا صادره از سوی هیات حل اختلاف، باید مطابق مقررات قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی به طرفین دعوا ابلاغ شود.
صدور رای اصلاحی در هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
در صورت بروز هرگونه اشتباه سهوی یا سهو قلم در انشا رای توسط قاضی هیات حل اختلاف، وی می تواند راسا یا به درخواست هریک از طرفین در مهلت اعتراض و پیش از وصول اعتراض، اقدام به انشا و ابلاغ رای اصلاحی نماید.
پس از وصول اعتراض، قاضی مکلف است موارد سهو قلم را به مرجع رسیدگی به اعتراض اعلام نماید.
بررسی دعاوی جلب، ورود و اعتراض ثالث در هیات حل اختلاف
هیات حل اختلاف ماده ۳۸ قانون شهرداری ها به عنوان یک مرجع اختصاصی، حق رسیدگی به هیچ دعوایی جز موارد مصرح در قانون را ندارد؛ بنابراین دعاوی جلب، ورود و اعتراض ثالث در هیات حل اختلاف قابل تعقیب نمی باشد.
واخواهی و اعاده دادرسی نسبت به رای هیات حل اختلاف
واخواهی و اعاده دادرسی از طرق فوق العاده اعتراض به آرا می باشند، فلذا امکان طرح این موارد از سوی محکوم، محتاج تصریح قانونگذار می باشد که در خصوص آرا هیات حل اختلاف چنین تصریحی در قانون یافت نمی شود.
اعتراض به رای هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
با توجه به اصل ۱۵۹ قانون اساسی ، دادگستری مرجع عام تظلم خواهی افراد می باشد و تصمیمات هیات نیز رای تلقی شده و علی رغم لازم الاجرا بودن، از سوی محکوم، قابل اعتراض در دادگاه عمومی حقوقی خواهد بود.
اجرای رای هیات حل اختلاف ماده ۳۸ شهرداری ها
اختیار اجرای رای صادره برای هیات حل اختلاف پیش بینی نشده است و اجرای آرا این هیات، پس از احراز قطعیت و ابلاغ رای به شیوه صحیح قانونی با واحد اجرای احکام دادگستری می باشد. پس از صدور اجرائیه توسط دادگاه و ابلاغ آن، محکوم ۱۰ روز مهلت دارد نسبت به اجرای مفاد رای اقدام نماید؛ در غیر این صورت واحد اجرا، اقدامات لازم را در خصوص اجرا انجام خواهد داد.
یکی از موضوعات بسیار مهم ناشی از اختلاف و دعوا میان مالکین و نهادهای دولتی ، موضوع «ملی» اعلام شدن اراضی است. بخشی از اراضی، مزروعی و مرتعی است و در خارج از شهرها قرار دارد که اختلافات مالکین عمدتاً با ادارات منابع طبیعی استان ها می باشد. بخشی از اراضی نیز در محدوده و حریم شهرها واقع شده است. تغییر کاربری اراضی نیز همواره از مشکلات مهم اراضی میباشد.
اختلافات مالکین در این محدوده غالباً با سازمان مسکن و شهرسازی است. بخشی از این اراضی تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست است. زیرا از لحاظ تقسیمبندی و از نظر ماهیتی، مناطق محیط زیستی و مناطق منابع طبیعی با هم تفاوت دارند. از جمله این محدودهها، پارکهای ملی، مناطق حفاظتشده و پناهگاههای حیات وحش است که آثار طبیعی ملی سازمان حفاظت محیط زیست را تشکیل میدهد.
اراضی ملی اراضی هستند که در آنها سابقه احیا و ساخت نباشد .بنابراین اگر زمینی دارای سابقه احیا و کشاورزی باشد در شمار اراضی ملی قرار نمی گیرد .باید توجه داشت که احیا با داشتن سند مالکیت متفاوت است و ممکن است فردی دارای سند اراضی ملی باشد ولی درآن احیا و عمرانی انجام نداده باشد در این حات فرد مورد نظر مالک نمی باشد ،زیرا اصل در تصرف و مالکیت اراضی ملی سبق تصرف می باشد.
نکته: ملاک برای تصرف اراضی ملی و قرار گرفتن در دایره تصرف شخصی، احیا و عمران قبل از تصویب قانون ملی شدن جنگل ها مصوب سال ۱۳۴۱ می باشد.
نکته: اراضی ملی به تصرف شخصی در نمی آیند و مالکیت آنها در اختیار دولت می باشد.
ماهیت اراضی ملی
اراضی یا زمین ها دارای تقسیم بندی و دسته های متفاوتی می باشند که از آنها می توان به اراضی بایر،دایر ،موات ،ملی…. اشاره کرد.اراضی موات زمین هایی هستند که سابقه کشت و عمران در انها وجود ندارد.اراضی بایر نیز زمین هایی هستند که سابقه کشت دارند اما اکنون معطل مانده اما و اما زمین های دایر اراضی می باشند که کشتو و زرع در آنها جریان دارد.توضیح اراضی یاد شده به این علت بود که بدانیم ماهیت اراضی ملی چیست و این اراضی در کدام دسته قرار می گیرند.اراضی ملی اراضی هستند که سابقه کشت و زرع در آنها وجود نداشته باشد والی این زمین ها ملی نبوده و به تصرف شخصی در می آیند.
ممکن است سوال شود که اراضی و امکنی که مورد استفاده عموم می باشد چه نوع ماهیتی دارند؟باید گفت که این موارد که شامل مساجد،پل ها ،رودها و… می شود چون جنبه عمومی دارد و سابقه تصرف در آنها مطرح نمی باشد در دسته اراضی ملی قرار می گیرند. اراضی ملی به تصرف دولت داده نمی شود بلکه این اراضی تحت نظارت دولت می باشد تا از آنها به بهترین نحو نگهداری و بهره برداری کند.
نکته:آنچه مورد استفاده عموم می باشد و مالکیت در آن مطرح نباشد ملی می باشد و تحت نظارت دولت می باشد.
ملاک تشخیص اراضی احیا شده از اراضی ملی ماده ۵۶
ملاک تشخیص اراضی احیا شده از اراضی ملی ماده ۵۶ که به تشخیص کارشناسان انجام می شود از قرار موارد ذیل می باشد:
داشتن سابقه کشاورزی و یا درخت کاری در زمین مورد تصرف.
قرار گرفتن زمین در محدوده یک مزرعه یا روستا.
قرار داشتن هر گونه قنات، رودخانه، چشمه یا چاه در محدوده زمین.
انجام هر گونه سابقه دخالت و دستکاری پیش کشاورزی یا آماده سازی روی زمین.
فقدان شیبی خارج از حد معمول در زمین و قابل کشت بودن.
قابل کشت و قابل ارزیابی بودن زمین و دارای مرزبندی ثبتی یا حداقل عرفی.
جاری بودن جوی قدیمی در زمین و یا وجود آثار آن.
وجود درختانی با سن بالا و مسیر آبیاری.
قرار داشتن مسیر آب در بالا دست زمین.
وجود هر گونه بنای مرتبط با زراعت و کشاورزی یا ساختمان قدیمی آب انباز، طویله، خانه باغ و… در زمین.
زمین هایی که بندسار بوده و سیستم آبیاری از آب های جاری بهاره را بر خود سوار داشته اند
فقدان پوشش گیاهی مرتعی با قدمت چند ساله در زمین.
زمین های با پوشش گیاهی به دست آمده از فعالیت های کشاورزی سابق بر این.
زمین هایی که در شمار باغات قرار می گیرند، باید درختانی با سن زیاد در خود داشته باشند.
زمین هایی که دارای مسیر های عبور قدیمی شده هستند و مشخص باشد که این مسیرها مدت ها پیش، جهت رفت و آمد زراعی مورد استفاده قرار می گرفتند.
زمین هایی که قطعه بندی یا کرت بندی شده و قدمت این افعال مشخص باشد.
زمین هایی که به لحاظ عرفی و محلی نتوان آنها را در زمره مراتع قرارداد.
زمین هایی که وضعیت فعلی آنها اثبات کننده این باشد که در گذشته فعالیت های کشاورزی و زراعی روی آن ها صورت می گرفته است.
زمین هایی که در قسمت هوایی در قسمت زرد رنگ یعنی زمین های زراعی قرار گرفته باشند، تشخیص این امر با کارشناسان خواهد بود.
زمین هایی که در تصاویر هوایی، به وسیله ابزار استرئوسکوپ احیاء قدیمی در آن ها رویت شود. تشخیص امر مزبور نیز بر عهده کارشناسان مربوطه خواهد بود.
روش های تشخیص مستثنیات از اراضی ملی ماده ۵۶
روش تشخیص مستثنیات از اراضی ملی ماده ۵۶ این است که زمینی قبل از تاریخ تصویب ۱۳۴۱ و یا قبل از تاریخ صدور برگ تشخیص ،یک یا چند یا همه ویژگی های ذیل را داشته باشد:
زمین موردنظر عرفاً و عملاً به عنوان زمین کشاورزی زراعی یا باغی موسوم و معروف باشد.
زمین موردنظر عرفاً و عملاً داخل در مجموعه اراضی مزروعی منطقه یا روستا باشد.بنابراین خروج از محدوه اماره ای بر خروج از تصرف شخصی می باشد.
زمین موردنظر در حوزه آبیاری یک منبع آبی (چاه، چشمه، قنات، رودخانه و…) قرار داشته باشد.
زمین موردنظر تسطیح شده و برای عملیات زراعت و آبیاری آماده شده باشد.
طمین موردنظر دارای شیب نامتعارف و تند نباشد و عرفاً و عملاً به نام زمین دیمزار مرسوم باشد.
زمین موردنظر دیم زار یا آبی زار و محدوده قانونی یا ثبتی معین داشته باشد.
زمین مورد نظر سابقا تحجیر شده باشد (هر عملی که به معنای شروع احیاب زمین باشد تحجیر می گویند مثل سنگ چینی دور زمین جمع آوری سنگ ها و توده کردن آن ها نهر کندن دور زمین و امثال آن).تحجیر به تنهایی به معنای تصرف و حیازت نمی باشد اما مقدمه و اماره ای برای تصرف محسوب می شود.
اگر جوی های قدیمی و یا آثار جوی های قدیمی مشعب از بندهای رودخانه ای در بالادست زمین مشاهده شود.
اگر جوی های قدیمی ویا آثار جوی های قدیمی که آب قنات یا چشمه سارات قدیمی را به زمین می رسانده یا می رساند در زمین مشاهده شود.
اگر درختان کهنسال در مسیر جوی های قدیمی و اطراف و اکناف زمین وجود داشته باشد.
اگر اراضی مورد اختلاف در ذیل بالاترین جوی آبیاری موجود یا قدیمی واقع باشد. معمولاً اراضی واقع در بالادست جوی چون از ابتدا آب به آن ها سوار نمی شده اراضی غیر احیاء شده هستند و اراضی زیر جوی چون آب به آن ها سوار بوده اراضی احیاء شده هستند.
اگر بناهای قدیمی و ابنیه سنتی وابسته به کشاورزی مثل خانه باغ، کومه، گاش دامداری، آب انبار و … آمثال آن و یا آثاری از آن ها در محل وجود داشته باشد.
اگر زمین به صورت بندسار باشد و منطقه پوشیده از بندسارهای متعدد قدیمی (معروف به زوله) باشد و سابقه و آثار بهره مندی از آب های جاری بهاره را برای محصول داشته باشد.
اگر در پوشش گیاهی زمین آثاری از گیاهان مرتعی چندساله و گونه های پایاس مرتعی نباشد.
اگر پوشش گیاهی موجود آثار زراعت های قبل و زراعت های قدیمی تر باشد.
اگر در عکس های هوایی محل مورد نظر با استفاده از ابزار استرئوسکوپ آثار احیای قدیمی مشاهده شود. به شرطی که کارشناس منتخب دادگاه صلاحیت فنی ویژه تفسیر عکس های هوایی را داشته باشد.
اگر زمین مورد نظر در نقشه های هوایی که بر اساس عکس های هوایی ترسیم شده اند در بخش اراضی مزروعی (زرد رنگ) واقع شده باشد.تشخیص این امر نیز فوق العاده تخصصی بوده و کارشناسان باید سعی کنند که از نقشه های هوایی نهایتاً برای اثبات سایر دلایل خود استفاده نمایند.
در مواردی اراضی احیاء شده قدیمی دیمی در نقشه های هوایی در بخش اراضی ملی (رنگ سفید) تعیین شده است.
اگر سن درختان قدیمی گواهی بر قدمت احیای باغ به ویژه در باغات دیم و اراضی شیبدار بدهد.
اگر در مناطق دیمزار راه ها و گذرگاه هایی باشد که حاکی از استفاده قدیمی از آن ها فقط برای امر رفت و آمد به اراضی دیمزار بوده و اینک متروکه شده و آثاری از آن ها به جای باشد.
اگر در قسمتی از اراضی آثاری از خرمنگاه های قدیمی مشاهده شود. معمولاً این خرمنگاه های قدیمی در یک قطعه زمین صاف در جاهای بلند و مرتفع ساخته می شده تا از وزش باد برای جداسازی دانه از کاه استفاده نمایند.
اگر در نحوه آرایش زمین آثار شخم و شیار و قطعه بندی و کرت بندی و بیجه بندی های قدیمی که حاکی از مزروعی بودن باشد مشاهده شود.
اگر وضعیت و موقعیت مکانی زمین به نحوی باشد که عرفاً به چراگاه و مرتع معروف نباشد.
اگر شیب زمینی مناسب و جنس خاک مستعد زراعت باشد، اگرچه ممکن است سال ها دور از کشت بوده و آثار زراعت محو شده باشد ولی وضعیت زمین گویای این واقعیت باشد که چنین زمینی در گذشته نمی تواند بیکار مانده باشد و مردم منطقه در گذشته از این گونه اراضی مستعد حداکثر استفاده را می نمودند.
اگر چه با اجرای مواد ۲ و ۵۶ از قوانین مربوط به ملی شدن اراضی و نرسیدن اعتراض مردمی در مهلت مقرر اسناد مالکیت مردم باطل تلقی می شود و باید سند جدید به نام دولت صادر شود ولی توجه و دقت در مفاد اسناد و ابطال مبایعه نامه می تواند کمک موثری در تشخیص قدمت احیای اراضی مورد اختلاف بنماید.
حق و حقوق مالکین در مورد اراضی ملی کمیسیون ماده ۵۶
دولت اراضی را که مورد استفاده عامه است و یا سابقه تصرفی در آن وجود ندارد در زمره منابع ملی قرار می دهد .گاهی آن بخش از اراضی که دولت به عنوان منابع ملی اعلام می کند ممکن است شامل اراضی مستثنیات باشد. این راضی متعلق به مردم است و به صورت آباء و اجدادی، در آن کشت و زرع داشتهاند. اما با این وجود، منابع طبیعی، برای آنها به عنوان اراضی ملی سند گرفته است. در چنین مواردی، به حقوق دارندگان این اراضی تعدی میشود. اگر زمینی متعلق به مردم باشد یا مردم به طور سنتی در آن کشت و زرع دارند، به عنوان منابع ملی اعلام شود، چه باید کرد؟
در این رابطه مردم میتوانند به کمیسیون ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل ها و مراتع که اصطلاحا کمیسیون ماده ۵۶ نامیده میشود، شکایت کنند. گاهی فردی ادعای مالکیت بر روی زمینی که به نام دولت است دارد. در این موارد ممکن است قانون ادعای وی را به رسمیت بشناسد. در این صورت تحت ضوابط خاص دولت مکلف است به میزان یکهزار متر از این اراضی را به مدعی بازگردانده و در صورت وجود مازاد، قیمت آن را به فرد بپردازد.
اعلام نظر در مورد مستثنیات و میزان اراضی ملی ماده ۵۶
اشخاصی که نسبت به اراضی ملی ثبت شده شکایت دارند و آن اراضی را حق خود دانسته و مدعی تصرف شخصی آن می باشند می بایست اقدام به تنظیم شکایت نامه نمایند..کمیسیون در موضوع شکایت باید اعلام نظر کرده و به اعتراض رسیدگی کند.کمیسیون می بایست در رای صادره خود میزان اراضی ملی و میزان مستثنیات از اراضی ملی که میتواند در اختیار زارع یا متصرف باشد را به روشنی تعیین کند. تا زمانی که سند اراضی ملی به نام دولت صادر نشده باشد، امکان اعتراض به این موضوع وجود دارد. مردم میتوانند به ملی شدن اراضی یا میزان مستثنیاتی که برایشان تعیین میشود، اعتراض کنند. زیرا این موضوع، در رابطه با حقوق مکتسبه آنها است و اشخاص را نمی توان از حقوق به دست آورده شان محروم نمود.
پس از صدور رای قطعی کمیسیون مبنی بر ملی بودن اراضی مورد اعتراض ، اگر اراضی دارای سند شخصی باشند، سند شخصی باطل و سند به نام دولت صادر میشود. اگر هم اراضی فاقد سند باشد، که برای صدور سند ملی به نام دولت اقدام میشود.
قانون تعیین و تکلیف اراضی اختلافی کمیسیون ماده ۵۶
قانون تعیین و تکلیف اراضی که نسبت به مالکیت شخصی یا ملی آنها اختلاف می باشد در سال ۱۳۶۷ به تصویب رسید و این قانون در سال ۱۳۸۷ مورد اصلاح قرار گرفت.براساس این قانون چنانچه شخصی مدعی مالکیت اراضی ملی ثبت شده باشد باید شکایت خود را در کمیسیون ماده ۵۶ مطرح نماید.تشخیص منابع ملی شده و مستثنیات آن با وزارت منابع طبیعی می باشد.
متن ماده قانون کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی
کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی تنها مرجع رسمی برای تشخیص ملی بودن اراضی می باشد.
براساس ماده ۵۶ :زارعین صاحب اراضی نسقی و مالکین و صاحبان باغات و تأسیسات در خارج از محدوده قانونی شهرها و حریم روستاها، سازمانها و مؤسسات دولتی که به اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع کشور مصوب ۱۳۴۶ و اصلاحیههای بعدی آن اعتراض داشته باشند میتوانند به هیأت مرکب از:
مسئول اداره کشاورزی
مسئول اداره جنگلداری
عضو جهاد سازندگی
عضو هیئت واگذاری زمین
یک نفر قاضی دادگستری
برحسب مورد دو نفر از اعضای شورای اسلامی روستا یا عشایر محل مربوطه، مراجعه نمایند. این هیأت در هر شهرستان زیر نظر وزارت کشاورزی و با حضور حداقل ۵ نفر از هفت نفر رسمیت یافته و پس از اعلام نظر کارشناسی رأی قاضی هیأت، قابل اعتراض در شعب دادگاه بدوی و تجدیدنظر میباشد. هیأت میتواند از خبرگان محلی و غیررسمی بهعنوان کارشناس استفاده نماید.
تبصره کمیسیون ماده ۵۶
تبصره ۱: ادارات ثبت اسناد شهرستانها مکلفند که اسناد مربوطه را مطابق رأی نهایی صادر اصلاح نمایند.
تبصره ۲: دیوان عدالت اداری مکلف است کلیه پروندههای موجود در مورد ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع و اصلاحیههای بعدی آن را که مختومه نشده است به کمیسیون موضوع این قانون ارجاع نمایند.
تبصره ۳: چنانچه سازمانها و مؤسسات دولتی به اجرای ماده ۵۶ معترض بوده و این اعتراض از سوی هیأت مذکور در ماده واحده بجا تشخیص داده شود با توجه بهموقعیت و شرایط زمین نسبت به خلع ید از متصرفین اقدام به عمل آید.
تبصره ۴: دولت موظف است توسط دستگاههای ذیربط نسبت به خلع ید از اراضی متصرفی بعد از اعلام مورخ ۱۶/۱۲/۱۳۶۵ دولت جمهوری اسلامی اقدام لازم بعمل آورد.
تبصره ۵: از تاریخ تصویب این ماده واحده کلیه قوانین و مقررات و آییننامههای مغایر با این قانون لغو و تنها مرجع رسیدگی به شکایات مربوط به اجرای ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع و اصلاحیههای آن هیئت موضوع این قانون خواهد بود.
تبصره ۶: وزارت کشاورزی مکلف است آئیننامه اجرایی این قانون را حداکثر ظرف دو ماه تهیه و تصویب و جهت اجرا ابلاغ نماید.
قانون فوق مشتمل برماده واحده وشش تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ بیست ودوم شهریور یک هزاروسیصد وشصت و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۹/۶/۱۳۶۷ به تأیید شورای نگهبان رسید.
اعتبار قانونی آراء کمیسیون ماده ۵۶
آراء کمیسیون ماده ۵۶ به عنوان یک مرجع اداری دارای اعتبار قانونی و اجرایی می باشد اماممکن است مورد اعتراض قرارگیرد در این صورت دادگاه حقوقی محل تنها محل مرجع رسیدگی به تنظیم دادخواست کمیسیون ماده ۵۶ قانون حفاظت از جنگلها و مراتع است. دادرس باید بتواند براساس مستنداتی که در طرح دعوای ابطال رای قاضی کمیسیون ماده ۵۶، موضوعی که براساس مستندات مفصل توضیح داده شده رای نهایی خود را براساس ابطال رای قاضی کمیسیون ماده ۵۶ صادر کرده یا دادخواست را رد کند.
شیوه طرح دعوای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی
اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶،کمیسون ماده واحده مستقر در منابع طبیعی می باشد . مطابق تبصره یک ماده چهار آیین نامه مذکور، معترض به آراء هیئت تشخیص، اعتراضیه خود را در فرم های مخصوص تنظیم و همراه با مدارک و مستندات لازم به دبیرخانه هیئت مستقر در اداره منابع طبیعی مربوطه تسلیم و رسید دریافت می نماید.
در صورت عدم حصول نتیجه مورد نظر در این کمیسیون امکان طرح دعوی در مراجع قضایی نیز وجود دارد.با توجه به اینکه علی الاصول اقامه دعوا در دادگاه های حقوقی به موجب قوانین موضوعه کشور از طریق تقدیم دادخواست صورت می گیرد، اشخاصی که نسبت به تشخیص اراضی ملی معترض هستند، برای اقامه دعوا در دادگاه های حقوقی مکلف به تقدیم دادخواست و رعایت مقررات آئین دادرسی مدنی میباشند. اقامه دعوای اعتراض به تشخیص منابع ملی از جمله دعاوی غیر مالی محسوب می گردد
حل اختلاف میان مالکان و منابع طبیعی کمیسیون ماده ۵۶
ممکن است بین مالکان اراضی و ممنابع طبیعی و دیگر نهاد ها در خصوص اراضی ملی ثبت شده اختلاف حاصل شود در این صورت براساس ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل ها و مراتع کشور مصوب سال ۱۳۴۶ و اصلاحیه ها و آیین نامه های بعد از آن این اختلاف قابل حل می باشددر این صورت براساس این کمیسیون تشخیص اراضی ملی از شخصی با منابع طبیعی می باشد.در صورتی که رای کمیسیون بر این باشد که اراضی مورد اختلاف ملی می باشد اسناد مالکیت قبلی باطل و بی اثر می شود و در این حال اراضی به مالکیت دولت جهت حفاظت و بهره برداری از آنها در می آید.
دلایل و مدارک مورد نیاز برای اقامه دعوای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶
مدارک و دلایل مورد نیاز جهت اقامه دعوای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶ در دادگاه حقوقی از قرار ذیل است:
تنظیم دادخواست
ضمیمه کردن نقشه ی دارای مختصات utm از محل وقوع ملک
ضمیمه کردن استشهادیه محلی و شهادت دادن شهود و مطلعین
ضمیمه کردن اسناد سند مالکیت اعم از رسمی یا عادی
مدارک واگذاری اراضی نسقی یا سند مالکیت
تحقیقات محلی و معاینه محلی
ارائه نقشه ها و عکس های هوایی
مرجع حل اختلافات در موضوع کمیسیون ماده ۵۶
رسیدگی به دعاوی اختلافات اشخاص در ابتدای امر بر عهده مراجع قضایی می باشد اما در کنار مراجع قضایی ، نهادها و مراجع دیگری وجود دارند که علی رغم اینکه جزء مرجع قضایی نیستند و در زیر مجموعه ساختار قوه قضاییه قرار ندارند ، اما رسیدگی به بخش خاصی از دعاوی و اختلافات را بر عهده دارند. در رسیدگی به اختلافات و دعاوی مرتبط با اراضی ملی ، هر یک از دو مرجع قضایی و شبه قضایی دخیل می باشند.
کمیسیون ماده ۵۶ تنها مرجع صالح برای تشخیص ملی بودن اراضی می باشد. چنانچه این کمیسیون نسبت به اراضی افراد، اقدام به صدور رای، مبنی بر ملی بودن بنماید، ملک مورد نظر، در اختیار دولت قرار خواهد گرفت. بسته به اینکه در داخل محدوده شهر باشد یا خارج ازمحدوده شهر باشد، به سازمان مسکن و شهرسازی یا اداره منابع طبیعی، تحویل می گردد. مرجع اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶، کمیسیون ماده واحده مستقر در اداره منابع طبیعی و سپس محاکم دادگستری می باشد.
متن ماده ۵۶ قانون کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی
متن ماده ۵۶ قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع چنین است:
ماده واحده – زارعین صاحب اراضی نسقی و مالکین و صاحبان باغات و تأسیسات در خارج از محدوده قانونی شهرها و حریم روستاها، سازمانها ومؤسسات دولتی که به اجرای ماده ۵۶ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع کشور مصوب ۱۳۴۶ و اصلاحیههای بعدی آن اعتراض داشتهباشند میتوانند به هیأتی مرکب از افراد زیر مراجعه نمایند:
مسئول اداره کشاورزی
مسئول اداره جنگلداری
عضو جهاد سازندگی
عضو هیأت واگذاری زمین
یک نفر قاضی دادگستری
دو نفر از اعضاء شورای اسلامی روستا یا عشایر محل مربوطه
این هیأت در هر شهرستان زیر نظر وزارت کشاورزی و با حضور حداقل ۵ نفر از ۷ نفر رسمیت یافته و پس از اعلام نظر کارشناسی هیأت، رأی قاضی لازمالاجرا خواهد بود. مگر در مواد سهگانه شرعی مذکور در مواد ۲۸۴ و ۲۸۴ مکرر (آیین دادرسی کیفری).
تبصره های شش گانه:
۱ – ادارات ثبت اسناد شهرستان ها مکلفند که اسناد مربوطه را مطابق رأی نهایی صادره اصلاح نمایند.
۲ – دیوان عدالت اداری مکلف است کلیه پروندههای موجود در مورد ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع کشور و اصلاحیههای بعدی آن را که مختومه نشده است به کمیسیون موضوع این قانون ارجاع نماید.
۳ – چنانچه سازمانها و مؤسسات دولتی به اجرای ماده ۵۶ معترض بوده و این اعتراض از سوی هیأت مذکور در ماده واحد بجا تشخیصداده شود با توجه به موقعیت و شرایط زمین نسبت به خلع ید از متصرفین اقدام به عمل میآید.
۴ – دولت موظف است توسط دستگاههای ذیربط نسبت به خلع ید از اراضی متصرفی بعد از اعلام ۱۶ اسفند ۱۳۶۵ دولت جمهوریاسلامی اقدام لازم را به عمل آورد.
۵ – از تاریخ تصویب این ماده واحده کلیه قوانین و مقررات و آییننامههای مغایر با این قانون لغو و تنها مرجع رسیدگی به شکایات مربوط بهاجرای ماده ۵۶ قانون جنگلها و مراتع و اصلاحیههای آن هیأت موضوع این قانون خواهد بود.
۶ – وزارت کشاورزی مکلف است آییننامه اجرایی این قانون را حداکثر ظرف دوماه تهیه و تصویب و جهت اجراء ابلاغ نماید.
اعتبار قانونی آراء کمیسیون ماده ۵۶
آراء کمیسیون ماده ۵۶ به عنوان یک مرجع اداری از اعتبار قانونی و اجرایی برخوردار می باشد. با این وجود راه هایی وجود دارد که می توان به آراء صادره اعتراض نمود . باید در نظر داشت که گاهی بخشی از اراضی، ملی اعلام می شود و بقیه آن به عنوان مستثنیات از اراضی ملی جدا شده و در اختیار مالکان خصوصی قرار می گیرد. البته این موضوع یعنی ملی اعلام شدن تابع تشریفات خاصی است که باید رعایت شود.
نقشه های هوایی ابزار مهم کارشناسی
از طرفی یکی از معیارهای تشخیص مستثنیات از اراضی ملی، نقشه های هوایی است. کارشناسان با استناد به این نقشه ها در موارد اختلافی اظهار نظر می نمایند. این نقشه ها توسط سازمان جغرافیایی تهیه شده است. نقشه ها می توانند آثار کشت و زرع و ساختمانسازی را در محدوده های اختلافی نشان دهند. بر این اساس، در مناطقی که این آثار مشاهده شود، تصرفات مردم را مستثنیات و سایر موارد را اراضی منابع ملی مینامند.
گاهی آن بخش از اراضی که دولت به عنوان منابع ملی اعلام می کند ممکن است شامل اراضی مستثنیات باشد. این راضی متعلق به مردم است و به صورت آباء و اجدادی، در آن کشت و زرع داشتهاند. اما با این وجود، منابع طبیعی، برای آنها به عنوان اراضی ملی سند گرفته است. در چنین مواردی، به حقوق دارندگان این اراضی تعدی میشود. اگر زمینی متعلق به مردم باشد یا مردم به طور سنتی در آن کشت و زرع دارند، به عنوان منابع ملی اعلام شود، چه باید کرد؟
در این رابطه مردم میتوانند به کمیسیون ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل ها و مراتع که اصطلاحا کمیسیون ماده ۵۶ نامیده میشود، شکایت کنند. گاهی فردی ادعای مالکیت بر روی زمینی که به نام دولت است دارد. در این موارد ممکن است قانون ادعای وی را به رسمیت بشناسد. در این صورت تحت ضوابط خاص دولت مکلف است به میزان یکهزار متر از این اراضی را به مدعی بازگردانده و در صورت وجود مازاد، قیمت آن را به فرد بپردازد.
اعلام نظر در باره مستثنیات و میزان اراضی ملی
کمیسیون ماده ۵۶ در موضوع شکایت باید اعلام نظر کند. اگر افرادی به ملی شدن اراضی اعتراض داشته باشند، کمیسیون به اعتراض رسیدگی میکند. در رای صادره خود باید میزان اراضی ملی و میزان مستثنیات از اراضی ملی که میتواند در اختیار زارع یا متصرف باشد را به روشنی تعیین کند. تا زمانی که سند اراضی ملی به نام دولت صادر نشده باشد، امکان اعتراض به این موضوع وجود دارد. مردم میتوانند به ملی شدن اراضی یا میزان مستثنیاتی که برایشان تعیین میشود، اعتراض کنند. زیرا این موضوع، در رابطه با حقوق مکتسبه آنها است.
پس از صدور رای قطعی کمیسیون ماده ۵۶، اگر اراضی دارای سند شخصی باشند، سند شخصی باطل و سند به نام دولت صادر میشود. اگر هم اراضی فاقد سند باشد، که برای صدور سند ملی به نام دولت اقدام میشود.
نقش دادگاههای حقوقی برای رسیدگی به اعتراض به آراء کمیسیون
بر اساس ذیل ماده واحده که در تاریخ ۲۳ /۶/ ۶۷ تصویب شده بود، پس از اعلام نظر کارشناسی هیئت، رأی قاضی لازم الاجرا بود. مگر در موارد سه گانه ۲۸۳ و ۲۸۴ مکرر آیین دادرسی کیفری سابق. لذا این قسمت از ماده واحده به موجب قانون اصلاح قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل ها و مراتع در تاریخ ۵ /۳ /۱۳۸۷ اصلاح گردید. و رأی قاضی هیئت قابل اعتراض در دادگاه بدوی و تجدید نظر اعلام شد. همچنین به موجب این قانون هیئت می تواند از خبرگان محلی و غیر رسمی به عنوان کارشناس استفاده نماید.
در حال حاضر ( بعد از تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ )، مرجع اعتراض به برگه تشخیص کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی، دادگاه های حقوقی ویژه رسیدگی به اعتراضات در مراکز استان ها میباشند. شعب ویژه دادگاه های حقوقی مرکز استان ها در خصوص پروندههایی که قبل از تاریخ ۲۳ تیر ۱۳۹۴ در آن شعب مطرح گردیده و منجر به صدور رای قطعی نگردیده است، مکلفندبا صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده را از طریق دیوان عالی کشور، به هیات موضوع ماده واحده قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع ماده ۵۶ ارسال نمایند.
شیوه طرح دعوای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶ منابع طبیعی
نظر به اینکه علی الاصول اقامه دعوا در دادگاه های حقوقی به موجب قوانین موضوعه کشور از طریق تقدیم دادخواست صورت می گیرد، اشخاصی که نسبت به تشخیص اراضی ملی معترض هستند، برای اقامه دعوا در دادگاه های حقوقی مکلف به تقدیم دادخواست و رعایت مقررات آئین دادرسی مدنی میباشند. اقامه دعوای اعتراض به تشخیص منابع ملی از جمله دعاوی غیر مالی محسوب می گردد.
مطابق تبصره یک ماده چهار آیین نامه مذکور، معترض به آراء هیئت تشخیص کمیسیون ماده ۵۶، اعتراضیه خود را در فرم های مخصوص تنظیم و همراه با مدارک و مستندات لازم به دبیرخانه هیئت مستقر در اداره منابع طبیعی مربوطه تسلیم و رسید دریافت می نماید. معترض موظف است نشانی دقیق جهت ابلاغ اوراق و دعوتنامه و سایر مکاتبات را در برگ اعتراضیه قید و در صورت تغییر نیز نشانی خود را کتباً به دبیرخانه مذکور اطلاع دهد.
دلایل و مدارک مورد نیاز برای اقامه دعوای اعتراض به رای کمیسیون ماده ۵۶
تکمیل و ارائه فرم مربوط به اعتراض برای هیات موضوع ماده واحده و یا تنظیم وتقدیم دادخواست برای شعب ویزه دادگاه های حقوقی ویژه اراضی ملی و منابع طبیعی مرکز استان ها
ارائه دلیل سمت خواهان ( به عنوان اصیل و یا وکیل دادگستری )
ورم معده که با نام عمومی گاستریت نیز شناخته شده است، به بیماری التهاب مخاط معده گفته میشود که درد شکم، سوء هاضمه، نفخ و حالت تهوع را به دنبال دارد. علت ورم معده معمولا به یک باکتری به نام هلیکوباکتر نسبت داده میشود، اما میتواند علل دیگری هم داشته باشد که مشکلات عدیدهای را برای فرد به وجود میآورد. مصرف برخی داروها با تجویز پزشک و تغییرات سبک زندگی مانند ورزش یا رژیم غذایی میتوانند علائم ورم معده را را کاهش دهند. ما در این مقاله درباره ورم معده و علل آن صحبت کردهایم، به انواع ورم معده، عوارض آن، راههای تشخیص و روشهای پیشگیری و درمان آن نیز پرداختهایم. به عبارت دیگر، سعی کردهایم تمام جزئیات را در یک مقاله به حضورتان ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
ورم معده یا گاستریت گاستریت
یا ورم معده یک اصطلاح کلی برای التهاب پوشش داخلی معده است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. علت ورم معده عموما در نتیجه عفونت توسط باکتری خاصی است که باعث زخم معده میشود و البته علل دیگری نیز وجود دارد. گاستریت ممکن است خیلی ناگهانی رخ دهد که به ورم معده حاد معروف است و یا به مرور زمان بروز کند که ورم معده مزمن و پیشرونده نام میگیرد. در برخی موارد، ورم معده ممکن است منجر به زخم و افزایش خطر سرطان معده شود. با این حال، برای اکثر افراد، این بیماری چندان جدی نیست و با پیگیری درمان به سرعت بهبود مییابد.
معده دارای پوشش محافظی به نام مخاط است. این پوشش مخاطی از معده در برابر اسیدهای قوی معده که غذا را هضم میکنند، محافظت میکند. وقتی این پوشش محافظ مورد آسیب واقع شده یا ضعیف شود، مخاط ملتهب شده و باعث ورم معده میشود. نوعی باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری، شایعترین علت باکتریایی گاستریت یا ورم معده است. گاستریت حاد (ناگهانی) حدود ۸ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر را مبتلا میکند، درحالی که گاستریت مزمن و طولانی مدت کمتر شایع است و تقریباً از هر ۱۰۰۰۰ نفر ۲ نفر را تحت تأثیر قرار میدهد.
تفاوت بین ورم معده و سوء هاضمه چیست؟
علائم ورم معده گاهی اوقات ممکن است علائم سوء هاضمه را تقلید کند. سوء هاضمه نوعی درد یا ناراحتی در معده همراه با مشکل در هضم غذاست. در سوء هاضمه ممکن است احساس سوزش بین دندههای پایینی حس شود.
ورم معده معمولا به یک باکتری به نام هلیکوباکتر نسبت داده میشود.
چرا ورم معده اینقدر دردناک است؟
پزشکان هنوز نتوانستهاند توضیح دهند که چرا درد ورم معده برای برخی افراد طاقتفرسا و شدید و برای برخی دیگر خفیفتر است، اما جامعترین پاسخ این است که افراد مختلف درد را با شدتهای مختلفی درک میکنند. درد گاستریت معمولا در ناحیه میانی بالای معده، درست زیر استخوان سینه و بالای ناف حس میشود و معمولا این علائم را دارد:
ناراحتی آزاردهنده
درد مبهم یا سوزش درد شدید، مثل میخ یا چاقو
کیفیت درد در افراد مختلف مشابه نیست و حتی ممکن است به صورت رفت و برگشتی باشد. در برخی افراد با وجود محرکها افزایش مییابد و در برخی دیگر بدون هیچ محرکی درست قبل یا بعد از غذا اتفاق میافتد، گاهی تا ساعتها ثابت میماند و گاهی به سرعت عبور میکند و رد میشود. با این وجود، اکثر مردم میدانند که چه زمانی علائم هشداردهنده مانند علائم زیر در بدنشان رخ میدهد:
درد قفسه سینه
تنگی نفس
ضعف یا ناتوانی در تحمل هرگونه غذا یا مایعات از طریق دهان
تب با درجه بالا استفراغ یا حرکات روده همراه با خون
تغییر سریع یا تشدید درد
استفراغ یا حرکات روده همراه با خون، یکی از علائم هشدار دهنده ورم معده است.
انواع ورم معده
متخصصان انواع مختلفی از گاستریت و گاستروپاتی را شناسایی کردهاند. دلیل این دستهبندی مختلف نیز تفاوت علل ایجادکننده التهاب معده است. یکی از دستهبندیهای آن را میتوان شامل حاد یا مزمن بودن بیماری در نظر گرفت.
در حالت مزمن بیماری بهآهستگی ایجاد میشود و برای مدتی طولانی ادامه مییابد. در حالت حاد نیز بیماری بهصورت ناگهانی و برای مدتی کوتاه ایجاد میشود. برخی از اشکال ورم معده فرسایشی هستند، به این معنی که پوشش معده را از بین میبرند و باعث ایجاد شکستگیهای کمعمق در دیواره و پوشش داخلی معده خواهند شد که در نهایت منجر به زخم میشوند. سایر اشکال گاستریت نیز غیر فرسایشی هستند. در نهایت بسته به دلیل التهاب معده، دستهبندی موجود برای این بیماری شامل موارد زیر میشود:
۱. گاستریت هلیکوباکترپیلوری
گاستریت هلیکوباکتری که به دلیل یک باکتری با همین نام (H.pylori) ایجاد میشود، یکی از شایعترین انواع گاستریت است. این نوع از التهاب معده در اثر عفونت با باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود و از گاستریتهای مزمن محسوب میشود. این نوع از التهاب معده میتواند مهمترین عامل زخم معده باشد. در صورت درمان نشدن عفونت ناشی از این باکتری، گاستریت هلیکوباکترپیلوری میتواند بهصورت مادامالعمر باقی بماند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
گاستروپاتی واکنشی زمانی ایجاد میشود که پوشش معده در مدت طولانی با مواد تحریککننده تماس پیدا کند. برخی از انواع داروهای مسکن به نام داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، الکل و صفرا از رایجترین مواد تحریککننده هستند. گاستروپاتی واکنشی مزمن است و میتواند فرسایشی باشد. NSAIDها شایعترین علت غیرعفونی زخمهای گوارشی هستند و میتوانند باعث خونریزی، انسداد، یا سوراخ شدن معده یا روده کوچک شوند. در نتیجه در این شرایط نیاز به درمان التهاب معده و روده وجود دارد.
۳. گاستریت خودایمنی
گاستریت خودایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی به سلولهای سالم در پوشش معده حمله میکند. این بیماری خودایمنی مزمن و به طور معمول غیر فرسایشی است. گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو و دیابت نوع یک شایعتر است. همچنین بروز این حالت با کمبود ویتامین B12 نیز مرتبط است.
۴. گاستروپاتی فرسایشی حاد
گاستروپاتی فرسایشی حاد ممکن است پس از تماس با مواد تحریککننده مانند NSAIDS ، الکل یا کوکائین رخ دهد. نوعی از گاستروپاتی فرسایشی حاد به نام گاستریت استرسی زمانی ایجاد میشود که مشکلات سلامتی جدی مانند جراحات یا سوختگیهای شدید، بیماریهای بحرانی یا سپسیس پیوند خارجی باعث کاهش جریان خون به پوشش معده شود.
این کاهش جریان خون از عملکرد طبیعی مکانیسمهای محافظتی معده جلوگیری میکند که اجازه میدهد اسید معده با پوشش معده تماس پیدا کند و به آن آسیب برساند. در گاستروپاتی فرسایشی حاد، پوشش معده بهسرعت دچار فرسایش، زخم و خونریزی میشود. خونریزی اغلب خفیف است اما ممکن است شدید نیز شود.
علائم ورم و التهاب معده چیست؟
نشانههای ورم و التهاب دیواره معده میتواند در تشخیص و رصد بیماری توسط خود بیمار و دکتر گوارش کمککننده باشد. مهمترین نشانههای گاستریت شامل موارد زیر میشود:
معده درد و شکم درد
نفخ شکم
سوءهاضمه
سکسکه
سوزش معده خصوصا حس سوزش در قسمت بالای شکم که با غذا خوردن بدتر یا بهتر میشود
گرفتگی و اسپاسمهای دردناک در معده
حالت تهوع
استفراغ، خصوصا در برخی مواقع استفراغ خونی یا محتوی موادی قهوهایرنگ
مدفوع سیاه و قیری رنگ
احساس پری در بالای شکم بعد از غذا خوردن
گاهی اوقات به دلیل حس پر بودن و سنگینی در معده، باعث تنگی نفس میشود و باید راهکارهایی برای درمان ورم معده و تنگی نفس پیدا کرد.
ورم دیواره معده و بیاشتهایی
کاهش وزن بدون معنی
آروغ زدن به دنبال عدم هضم غذا یا رفلاکس نیز از دیگر نشانههای التهاب معده محسوب میشود.
البته باید به این مورد اشاره کرد که گاستریت همیشه علائم و نشانههایی را از خود نشان نمیدهد و ممکن است بیماری بهصورت خاموش پیشرفت کند.
علائم ورم معده عصبی چیست؟
یکی از انواع التهاب معده، زمینه عصبی و استرسی دارد. زمانی که افراد به دنبال یک شوک ناگهانی، مشکلات روحی و اضطراب یا عصبی شدن دچار معده درد شدید میشوند. از علائم بارز این نوع گاستریت میتوان به درد شدید معده، اسپاسمهای ناگهانی و دردآور، حالت تهوع و استفراغ، دلپیچه و نفخ شکم از مهمترین نشانههای گاستریت عصبی است.
مهمترین نشانههای ورم معده یا گاستریت معده درد، نفخ، سوزش سردل، آروغ زدن و سوءهاضمه است، در صورت مشاهده این علائم به دکتر گوارش مراجعه کنید.
علائم ورم معده از نگاه طب سنتی
ورم معده در افراد مختلف با علائم متفاوتی بروز میکند، اما شایعترین آنها عبارتند از:
سیاه شدن مدفوع در اثر خونریزی گوارشی، احساس سوزش در بالای شکم، حالت تهوع و استفراغ، تب و ضعف بدن، دلدرد و دلپیچه، درد قفسه سینه، بیاشتهایی، نفخ شکم، بادگلو
همچنین در ورم معده حاد علائمی چون کوفتگی، احساس پر بودن معده، سردرد، سرگیجه، تشنگی شدید، تنفس تند، حساس و سفت شدن شکم نیز مشاهده می شود.
علت ورم دیواره معده چیست؟
گاستریت التهاب مخاط معده است. ضعف و آسیب به سد مخاطی که از دیواره معده محافظت میکند، به شیره گوارشی فرد این اجازه را میدهد تا به دیواره معده آسیب رسانده و آن را ملتهب کند. دلایل التهاب معده را میتوان در موارد مختلفی جستجو گرد. گاستریت میتواند در اثر تحریک ناشی از مصرف زیاد الکل، بیماریهایی با استفراغ مزمن، استرس و عصبی شدن، مصرف برخی از داروها مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن یا سایر داروهای ضدالتهابی و غیره ایجاد شود.
گاهی نیز دلیل ایجاد گاستریت وجود یک عفونت باکتریایی با هلیکوباکترپیلوری است. رفلاکس صفرا نیز میتواند از دلایل بروز التهاب معده باشد. برگشت صفرا به معده از مجرای صفراوی، عفونتهای ناشی از باکتریها و ویروسها و مواردی ازایندست همگی از مهمترین دلایل التهاب معده و روده هستند. اگر این موارد درمان نشوند میتوانند منجر به ازدستدادن خون شدید شده و خطر ابتلا به سرطان معده را نیز افزایش دهند.
علاوه بر این برخی از بیماریها نیز میتواند تشدیدکننده گاستریت شود. بیماری کرون و سارکوئیدوز از جمله آنهاست. در سارکوئیدوز مجموعه ای سلولهای التهابی در بدن رشد میکنند. سنهای بالاتر نیز میتواند خطر ابتلا به التهاب معده را افزایش دهد، چرا که پوشش معدهی افراد با افزایش سن نازک میشود و به دلیل این که افراد مسن در مقایسه با افراد جوان بیشتر ممکن است به عفونت هلیکوباکترپیلوری یا اختلالات خودایمنی مبتلا شوند، ریسک بروز گاستریت در آنها افزایش مییابد. علاوه بر این افراد مبتلا به ایدز یا عفونتهای انگلی نیز بیشتر در معرض ابتلا به گاستریت هستند.
دلایل ورم معده از نگاه طب سنتی
خوردن مایعات و نوشیدنی های گاز دار همراه غذا، نامنظم بودن وعده های غذایی، کشیدن سیگار، پرخوری، مصرف مواد غذایی دیرهضم یا محرک مانند ادویهها، ترشح بیش از اندازه اسید معده، ابتلا به عفونتهای باکتریایی یا ویروسی، حبوبات که خیسانده نشده باشند، مصرف زیاد کافئین، مصرف برخی از داروها مانند آسپیرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی، انواع فست فودها، استرس، رژیم غذایی نامناسب، ابتلا به برخی از بیماریها که باعث کاهش مقاومت بدن میشوند، خستگی یا کار زیاد، عملهای جراحی، آسیب روحی، ابتلا به عفونتهای شدید و باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده از عوامل ایجاد ورم معده می باشند.
بسیاری از افراد گاهی اوقات واقعا نمیدانند که چرا و چگونه به برخی بیماریها مبتلا میشوند، مگر اینکه به پزشک مراجعه کنند. دو بیماری گوارشی که معمولاً مشخص نیست چگونه به وجود آمدهاند، زخم و ورم معده هستند. هر دو بیماری معده را درگیر میکنند، اما زخم معده و ورم معده تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند. گاستریت یا ورم یک بیماری معده است که در آن التهاب وجود دارد، چرا که ترشح بیش از حد اسید معده باعث التهاب آن میشود. اما، زخم معده زمانی صورت میگیرد که معده مانند یک عضو دیگر بدن زخم شود. این زخمها نیز در نتیجه اسید بیش از حد معده ایجاد میشوند، درست مثل اینکه اسید دست کسی را بسوزاند و زخم کند. علت ورم معده ممکن است هلیکوباکتر پیلوری باشد. این باکتری میتواند در معده رشد کند و وقتی به میلیونها سلول تکثیر شود، قطعا باعث عفونت خواهد شد. یکی دیگر از علل گاستریت مصرف NSAIDs یا مسکنها و آسپرین است. این داروها ظرفیت پروستاگلاندین را برای محافظت از معده از واکنش اسیدی بیش از حد کاهش میدهند. زخم معده نیز یک بیماری گوارشی است که به علت فرسایش لایه مخاطی معده یا دستگاه گوارش اتفاق میافتد. درست مانند ورم معده، زخم معده نیز ممکن است توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری، داروهای مسکن مانند NSAIDS و آسپرین ایجاد شود. یک سوم زخمهای معده توسط باکتری هلیکوباکتر ایجاد میشود و علت سایر زخمها استرس است.
چگونه میتوان ورم معده را تشخیص داد؟
پزشک معمولا با انجام یک معاینه فیزیکی، پرسیدن علائم و سابقه خانوادگی میتواند در مورد علت ورم معده حدسهایی بزند. او همچنین ممکن است آزمایش تنفس، خون یا مدفوع را برای بررسی وجود هلیکوباکتر پیلوری توصیه کند. علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را نیز تجویز نماید:
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: این آزمایش برای بررسی التهاب مری، معده و اثنی عشر انجام میشود. پزشک از یک آندوسکوپ (یک لوله نازک بلند با یک دوربین متصل) برای دیدن معده استفاده میکند و ممکن است یک نمونه کوچک یا بیوپسی از پوشش مخاط معده نیز بگیرد.
معاینه دستگاه گوارش فوقانی (GI): در طول معاینه دستگاه گوارش فوقانی، بیمار باید یک ماده گچی به نام باریم را ببلعد. تصویربرداری به کمک اشعه ایکس انجام شده و جزئیات بیشتری را نشان میدهد.
آزمایش خون: آزمایش خون میزان آنتیبادیهایی را که با باکتری هلیکوباکتر پیلوری مبارزه میکنند، بررسی میکند.
نمونهگیری از مدفوع: این آزمایش عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا وجود خون در مدفوع را بررسی میکند. وجود خون ممکن است نشان دهنده خونریزی معده باشد.
آزمایش تنفس اوره: در طی آزمایش تنفس، بیمار کپسول یا مایعی حاوی اوره (یک ماده رادیواکتیو بیضرر) را میبلعد و سپس بازدم را در یک کیسه بادکنک مانند بیرون میدهد. باکتری هلیکوباکتر پیلوری اوره را به دی اکسید کربن تبدیل میکند و وجود خود را به این وسیله نشان میدهد.
ورم معده چقدر خطرناک است؟
باید توجه داشت که تنها درصد کمی از بیماران به عوارض جدی ناشی از ورم معده مزمن دچار میشوند که شامل انواع مختلف سرطان معده و بیماریهای زخم معده است که باعث سوراخ شدن روده میشود. این عوارض میتواند منجر به سپسیس و احتمالاً مرگ شود، اما در اکثر موارد ورم معده، با ترکیب صحیح درمان و اصلاح سبک زندگی، بدون عواقب شدید برطرف میشود. بهترین توصیه به بیماران این است که به بدن خود توجه کنند و اگر بیش از دو هفته است که با درد معده دست به گریبان هستند یا کاهش وزن غیرقابل توضیح، خونریزی، یا علائم جدیدی را تجربه میکنند که بهبود نمییابد یا بهطور کامل برطرف نمیشود، به پزشک مراجعه کنند.
چه افرادی بیشتر در معرض ورم معده هستند؟
خطر ابتلا به گاستریت یا ورم معده با افزایش سن افزایش مییابد. افراد مسن دارای پوششهای معده نازکتر، کاهش گردش خون و متابولیسم کندتر و ترمیم مخاط هستند و احتمالاً از داروهایی مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده میکنند که میتواند علت ورم معده باشد.
حدود دو سوم جمعیت جهان به هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند، اما افراد مسن نسبت به افراد جوان بیشتر احتمال دارد به عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا اختلالات خود ایمنی مبتلا شوند. اکثر زنان در سنین ۴۵ تا ۶۴ سالگی و اکثر مردان در سنین بالای ۶۵ سال به ورم معده مبتلا میشوند.
برخی از کودکان نیز به دلیل مصرف مکرر غذاهای تند که محرک معده است، دچار ورم معده میشوند.
افرادی با مشکلات زیر معمولا بیشتر در معرض خطر گاستریت حاد هستند:
افرادی که الکل مینوشند
افرادی که جراحیهای زیادی انجام دادهاند
مبتلایان به نارسایی کلیه
مبتلایان به نارسایی کبد
مبتلایان به نارسایی تنفسی
مبتلایان به ایدز
افراد سیگاری
همچنین موارد زیر نیز از علل عمده ابتلا به گاستریت حاد هستند:
مصرف بیش از حد کافئین یا نوشیدنیهای اسیدی
اعتیاد به کوکائین
استرس
مسمومیت غذایی (گاستروانتریت باکتریایی)
اختلالات خودایمنی، (مانند کم خونی خطرناک، بیماری هاشیموتو و دیابت نوع ۱ )
آسیب تروماتیک،
سوختگی یا عفونت شدید
رفلاکس صفرا
رژیم غذایی کمفیبر
مصرف زیاد غذای فرآوری شده
عفونتهای ویروسی و انگلی
کمبود اسید معده نیز میتواند منجر به بیماریهایی مانند آکلرهدریا، اختلالات خودایمنی، ورم معده، مشکلات پوستی مانند آکنه یا اگزما و کم خونی خطرناک شود.
آیا ورم معده مسری است؟
گاستریت مسری نیست، اما باکتری ایجادکننده آن (هلیکوباکتر پیلوری) میتواند از طریق مدفوع به انسان سرایت کند. بنابراین، شستن کامل دستها قبل از غذا و رعایت بهداشت، اولین خط دفاعی در برابر انتشار این میکروب است. بسیاری از افراد پس از آلوده شدن به باکتری هلیکوباکتر پیلوری ممکن است به ورم معده مبتلا شوند.
درمان ورم معده چیست؟
درمان ورم معده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خصوصا بعد از تشخیص نوع ورم و دلیل بروز آن، انتخاب درمان مناسب از طریق مشاوره دارویی توسط متخصص گوارش اهمیت زیادی دارد. درمان گاستریت به علت بروز آن بستگی دارد. درمان دارویی برای گاستریت شامل طیف گستردهای از درمانها میشود. درمانهای موردنظر شامل موارد زیر است:
مصرف آنتیاسیدها و سایر داروهای مناسب برای گاستریت
درمان التهاب معده با قرص شیمیایی
درمانهای خانگی و رژیم غذایی برای التهاب دیواره معده
درمانهای گیاهی و مصرف داروی گیاهی برای ورم معده
درمان التهاب معده در طب سنتی.
اسم قرص ورم معده
گفتیم که ورم معده همان التهاب معده است که انواع مختلفی دارد و تمامی این عوامل در نهایت منجر به ورم معده میشود. درمان این بیماری توسط قرص هم انجام میشود که با فعالیت و کاربرد خود باعث بهبود ورم معده میشود. لایهی داخلی معده باید توسط این داروها از ورم و التهاب عاری شود. از جملهی داروهایی که برای بهبود ورم معده استفاده میشود، میتوان به آنتی اسیدها و بلوکه کنندههای اسید معده اشاره کرد.
این قرصها میزان اسیدی که در داخل معده و لولهی گوارش آزاد میشود را کاهش میدهند و باعث بهبود شرایط معده میشوند. میدانید که اسید در صورتیکه محافظت از بافت داخلی معده به خوبی انجام نشود، میتواند آسیب ببیند. پس در ورم معده آسیب رساندن به معده توسط اسید سادهتر از معدهی سالم است. به عنوان مثال نام اسم قرص ورم معدهای که بسیار معمول است شامل موارد زیر است؛
سایمتیدین
فاموتیدین
این داروها ضد اسید هستند و باعث آرامش معده میشوند و مانند آب بر روی آتش عمل میکنند. فاموتیدین یکی از رایجترین داروهای درمانکنندهی ورم معده است.
درمان قطعی ورم معده
برای این که ورم معده به طور قطعی درمان شود، به بالانس کردن اسید معده نیاز داریم. گفتیم که لایهی داخلی معده نسبت به اسید حساس میشود و به همین دلیل است که فرد به ورم معده یا التهاب معده دچار میشود. یا این لایه باید تقویت شود و اگر مشکلی دارد برطرف شود (مثلا اگر عفونت اچ پیلوری دارد، درمان شود، زیرا این عفونت معده را مستعد التهاب و زخم میکند) یا اینکه میزان اسیدی که بر روی این لایه مینشیند، کمتر شود تا دچار سوزش و درد نگردد.
برای درمان قطعی ورم معده از آنتی اسیدها استفاده میشود. البته میزان موثر بودن درمان به شدت بیماری و میزان اسیدی که در معده ترشح میشود دارد. همچنین نکات بهداشتی که بیمار رعایت میکند و تغذیهای که دارد میتوانند نقش اصلی در درمان قطعی ورم معده داشتهباشند.
داروهایی که برای درمان ورم معده استفاده میشوند، یا از خنثی کنندههای اسید هستند یا از مواردی که از ساخت اسید جلوگیری میکنند.
درمان سریع ورم معده
اگر میخواهید که به سرعت از شر ورم معده خلاص شوید و در موقعیتی هستید که میخواهید در کوتاهترین زمان ممکن ورم معدهی شما برطرف شود و درد خاموش شود، میتوانید از قرص استفاده کنید. برخی از داروها مانند آنتی اسیدها میتوانند اثر فوری بر روی درد ورم معده بگذارند.
مثلا اگر ورم معده با درد و احساس ناراحتی شروع شدهاست، یک فاموتیدین بخورید و به طور معجزهآسایی این مشکل سریعا برطرف میشود.
اما اگر میخواهید که در بلند مدت هم از شر این بیماری خلاص شوید، چارهی کار شما رعایت برخی نکات است. برخی از این نکات شامل موارد زیر هستند؛
باید یک رژیم غذایی متناسب داشتهباشید و آن را به خوبی رعایت کنید.
برخی مواد غذایی مانند سیر میتوانند مفید و موثر باشند. از عصارهی سیر استفاده کنید.
اگر عفونت معده دارید آن را درمان کنید و هرگز بیماریهای گوارشی را از قلم نیندازید.
سعی کنید تحت نظر یک متخصص گوارش خوب باشید و هر زمان که تغییری در الگوی گوارشی شما برقرار شد، آن را به پزشک گزارش دهید.
درمان خانگی ورم معده
یکی دیگر از گزینههای درمانی، درمان ورم معده در خانه است. افراد درگیر با گاستریت باید در وهله نخست یک سری رژیمهای غذایی بهخصوص را رعایت کنند و ببیند چه چیزی برای ورم معده خوب است و چه غذاهایی را نباید برای رفع گاستریت مصرف کنند.
پرهیز از مصرف برخی از غذاها، خصوصا غذاهای پرادویه و تند، حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی مانند لاکتوز موجود در لبنیات یا گلوتن موجود گندم و مواردی ازایندست جزئی از درمان التهاب معده در خانه است. برای دنبالکردن بهترین درمان برای التهاب دیواره معده بهتر است از دکتر گوارش خود بپرسید که برای ورم معده چی خوبه و کسانی که ورم معده دارند چه غذاهایی بخورند تا مشکلی در هضم غذا نداشته باشند.
در کنار این موارد، مصرف برخی از میوهها و غذاها نیز میتواند در درمان خانگی ورم معده موثر باشد. برای مثال برخی از منابع مصرف خرما برای درمان خانگی ورم معده را توصیه میکنند. خصوصا خرما و ورم معده میتواند در مشکلات ناشی از عدم هضم غذا موثر باشد. در برخی موارد نیز قطع مصرف داروهای ضدالتهابی یا الکل میتواند بهصورت طبیعی علائم و نشانههای گاستریت را تسکین دهد. از طرفی برای درمان خانگی توصیه میشود وعدهای غذایی را کوچکتر و بهدفعات بیشتری مصرف کرد.
۱. درمان خانگی ورم معده با رژیم غذایی
یکی از روشهای درمانی برای رفع التهاب معده، درنظرداشتن یک رژیم غذایی ضدالتهابی است. باید دید چه غذاهایی برای ورم معده بد است؟ ازاینرو باید به دنبال لیست غذاهایی بود که با خوردن آنها علائم گاستریت تشدید میشود و از خوردن آنها پرهیز کرد. محصولات لبنی یکی از آنهاست. ماست و گاستریت دو گزینه مقابل هم هستند که معمولا در رژیم غذایی درمان گاستریت مصرف آن را محدود میکنند. ازاینرو باید در درمان خانگی به دنبال این بود که برای ورم معده چی بخوریم و از مصرف چه غذاهایی پرهیز کنیم. غذاهای شیرین، الکل و غذاهای اسیدی نیز از مواردی است که باید مصرف آنها را محدود کرد.
یکی از روشهای درمانی برای رفع التهاب معده، درنظرداشتن یک رژیم غذایی ضدالتهابی است.
۲. درمان خانگی با پروبیوتیک ها
پروبیوتیکها میتوانند به بهبود هضم و تشویق حرکات منظم روده کمک کنند و ازاینرو میتوان آنها را بهعنوان درمان قطعی ورم معده و روده در نظر گرفت. مکملهای پروبیوتیک باکتریهای خوب را به دستگاه گوارش فرد وارد میکنند که ممکن است به توقف گسترش هلیکوباکترپیلوری نیز کمک کند. کفیر یکی از این موارد است.
۳. درمان ورم معده با عسل
عسل یکی دیگر از گزینههایی است که از آن در درمان مشکلات معده استفاده میشود. عسل حاوی خواص ضدباکتریایی است و میتواند در مبارزه با عفونت معده موثر باشد. ازاینرو در گزینههای درمان خانگی التهاب دیواره معده معمولا از عسل نیز استفاده میشود.
۴. درمان ورم معده با سرکه سیب
سرکه سیب تولید اسید اضافی در شکم را کاهش میدهد و ثبات را بازمیگرداند. حتی ممکن است باکتریهایی که به مخاط معده آسیب میرسانند را نیز از بین ببرد. افزودن کمی عسل به سرکه ممکن است پوشش آسیبدیده معده را تسکین دهد.
۵. درمان خانگی ورم معده با سیر
سیر به دلیل خواص ضدقارچی و ضدمیکروبی خود شناخته شده است. ممکن است باهدف قراردادن هلیکوباکترپیلوری و کاهش تشکیل گاز در معده به مدیریت گاستریت کمک کند.
۶. درمان خانگی گاستریت با آب نارگیل
گفته میشود که آب و شیر نارگیل دارای پتانسیل ضدعفونیکننده بوده که ممکن است به کشتن باکتریهای عامل عفونت معده و روده کمک کند. همچنین ممکن است در تقویت سیستم ایمنی و بهترشدن روند بهبود بیماری نیز موثر باشد.
کلم بروکلی به همراه سایر گیاهان سبز خصوصا برای درمان التهاب دیواره معده عصبی بسیار مفید است.
۷. کلم بروکلی
کلم بروکلی یک سبزی مفید است. این یکی از بهترین درمانهای خانگی برای مدیریت التهاب دیواره معده است، زیرا حتی در غذاهای روزانه نیز استفاده میشود. کلم بروکلی بسیاری از مواد مغذی ضروری را ارائه میدهد که میتواند به کاهش علائم گاستریت کمک کند. کلم بروکلی به همراه سایر گیاهان سبز خصوصا برای درمان التهاب دیواره معده عصبی بسیار مفید است.
۸. آب سیب زمینی
یک درمان خانگی عالی برای گاستریت نوشیدن آب سیبزمینی خالص بهصورت ناشتا است. این ترکیب اسیدیته معده را کاهش میدهد و منجر به کاهش درد، رفلاکس اسیدی معده و سوزش سر دل میشود. آب سیبزمینی در برابر گاستریت حاد، مزمن یا ناشی از استرس موثر است.
نسخههای طب سنتی برای درمان ورم معده
دمنوش بابونه به همراه عسل طبیعی برای درمان ورم معده و التهاب آن موثر می باشد.
پودر خالص ریشه شیرین بیان که حرارت داده نشده باشد برای درمان ورم، زخم و اسپاسم معده استفاده می شود.
عرقیات ترکیبی و پرمایه طب سنتی بخصوص عرق مخصوص اسپاسم با پایه زنیان برای برطرف کردن سریع ورم معده موثر می باشد.
دمنوش از گل بومادران به همراه عسل طبیعی برای درمان ورم معده موثر می باشد. (منع مصرف برای زنان باردار)
کپسول گل محصولی از طب سنتی با ترکیبی از گیاهان سنبل الطیب، شیرین بیان و گل سرخ برای کمک به ورم و درد معده حتی با منشا عصبی موثر می باشد.
پیشگیری و درمان یبوست نیز از راه هایی در طب سنتی برای کاهش ورم، نفخ و التهاب در دستگاه گوارش می باشد.
قرص بلغم برای درمان ورم معده
قرص بلغم فرآورده ای گیاهی از داروسازی نیاک است که برای درمان ورم معده، نفخ و اسپاسم معده، دفع رطوبت و سردی و رفع سوء هاضمه توسط پزشکان طب سنتی تجویز می شود. ترکیبات قرص بلغم شامل زنیان، آویشن شیرازی، سیاهدانه، مصطکی و عسل مصفا است که از مشهور ترین گیاهان دارویی برای درمان غلبه بلغم و مشکلات مربوط به معده و دستگاه گوارش هستند.
در صورتی که به التهاب و ورم معده مبتلا هستید، قرص بلغم می تواند برای شما گزینه مناسبی باشد و به درمان مشکلات گوارشی شما در سریع ترین زمان کمک کند.
شربت کام ناب برای ورم معده و مشکلات گوارشی
شربت کام ناب محصول گیاهی تولید شرکت داروسازی یاس فارمد ایرانیان است که بشکل تخصصی برای درمان بیماری های مربوط به معده و دستگاه گوارش به بیماران تجویز می شود. این محصول حاوی ترکیبات کاملا گیاهی است و برخلاف دارو های شیمیایی فاقد عوارض جانبی است. بابونه، رازیانه، انیسون، میخک، دارچین، کرفس و زعفران از ترکیبات شربت کام ناب هستند که در کنار یکدیگر برای درمان گاستریت یا ورم معده، سوء هاضمه و اسپاسم معده، ریفلاکس، درد و سوزش معده، نفخ و هلیکوباکتر پیلوری و بطور کلی مشکلات مربوط به معده و روده بسیار موثر عمل می کنند. در میان شربت های گیاهی معده، شربت کام ناب به عنوان بهترین و موثرترین شربت گیاهی برای درمان مشکلات و بیماری های دستگاه گوارش شناخته می شود.
داروهای مناسب برای ورم معده
داروهای معده برای درمان گاستریت طیف گستردهای را شامل میشوند. در ادامه مهمترین داروهایی که میتوانید برای گاستریت استفاده کنید را بررسی کردهایم:
فاموتیدین یکی از رایجترین داروهایی است که در درمان مشکلات معده، خصوصا گاستریت تجویز میشود. فاموتیدین بهعنوان قرص ورم معده، یک آنتی اسید است که میتواند اسید معده را خنثی کند.
قرص دایجستیو برای گاستریت نیز به منظور هضم بهتر غذا و کاهش نفخ بعد از غذا تجویز میشود که باید آن را قبل از وعدههای غذایی مصرف کرد.
دایمیتیکون برای گاستریت نیز همین تاثیر را دارد و یکی از داروهای موثر در درمان گاستریت و کاهش عوارض آن محسوب میشود.
آنتیاسیدها و داروهای مهارکننده پمپهای پروتون یا مسدود کنندههای H-2 از دیگر گزینههای درمانی است که برای درمان التهاب معده تجویز میشود. از این داروها خصوصا برای کاهش اسید معده و اثرات منفی و مخرب آن روی مخاط معده استفاده میشود. از مهمترین آنها میتوان به امپرازول، لانسوپرازول و پانتوپرازول اشاره کرد. در درمان قطعی ورم معده مصرف این داروها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
درمان گاستریت با قرصهایی که جهت رفع عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری نیز ایجاد شده است، یکی از درمانهای رایج گاستریت است. برای رفع التهاب معده در این شرایط پزشک ممکن است ترکیبی از چند آنتیبیوتیک مانند آموکسیسیلین، کلاریترومایسین و مترونیدازول را به همراه یک داروی مسدودکننده اسید تجویز کند. این دارو جهت درمان سوزش سر دل ناشی از ورم دیواره معده تجویز میشود. گاهی نیز برای درمان کمخونی ناشی از التهاب دیواره معده ممکن است پزشک تزریق ویتامین B12 را تجویز کند. قرص ورم معده عصبی نیز بهمنظور درمان ورم معده عصبی تجویز میشود.
بهتر است قبل از مصرف قرص برای التهاب معده، حتما از مشاوره دارویی و پزشک متخصص در خصوص نشانههای ورم دیواره معده و گزینههای درمانی صحبت کنید. باید دید برای ورم معده چی خوبه و داروی گاستریت مناسب با شرایطی که درگیر آن هستید را دریافت کنید.
امپرازول برای ورم معده
داروی امپرازول از داروهایی است که پمپ پروتون را برای ساخت اسید مهار میکند و از ساخت آن جلوگیری میکند. با این کار خود اسید معده را کاهش میدهد و به معده اجازه میدهد که ورم خود را ترمیم کند و از التهاب نجات پیدا کند. این دارو از داروهای موثر در درمان ورم معده است. جالب است بدانید که با امپرازول که یک تیر است میتوانید دو نشان بزنید.
اخیرا تحقیقات نشان دادهاند که امپرازول در معده یک کار دیگر هم انجام میدهد و در واقع این دارو مسئول انجام دو کار است؛
از ساخت اسید در معده جلوگیری میکند و معده کمی آرام میگیرد.
این دارو خاصیت میکروب کشی هم دارد و در برابر H-pylori تاثیرات بازدارنده و از بین برنده دارد.
چه چیزی میتواند از این برای ورم معده بهتر باشد؟ این دارو را معمولا روزانه مصرف میکنند و هر روز صبح یک عدد اومپرازول خورده میشود. ۲ تا ۳ روز طول میکشد که اثر دارو شروع شود اما به طور کلی بیشتر از ۳ یا ۴ هفته لازم است تا این دارو به طور کامل اثر خود را بر روی ورم معده بگذارد.
البته ممکن است این دارو احتمال گاستریت آتروفیک را بالا ببرد. در این مورد ورم معده بدتر خواهدشد.
بهترین درمان گیاهی برای ورم دیواره معده چیست؟
درمان گیاهی گاستریت نیز راه کاری موثر برای رفع این مشکل است. در این زمینه نیز گزینههای درمانی متعددی شامل انواع ترکیبات گیاهی، دمنوشها و موارد مشابه وجود دارد. مکمل عصاره سیر یکی از مواردی است که میتوان از آن برای کاهش علائم گاستریت استفاده کرد. نعناع، زنجبیل و میخک نیز از جمله ترکیبات گیاهی موثر برای درمان التهاب معده هستند. روغنهای ضروری مانند روغن لیمو، روغن جوجوبا، روغن نارگیل و روغن زیتون نیز میتوانند در درمان گاستریت موثر باشند.
۱. درمان با چای سبز و عسل
یک مطالعه نشان داد که مصرف چای سبز و عسل میتواند به طور قابلتوجهی روی تسکین علائم ناراحتکننده در معده موثر باشد و شیوع هلیکوباکترپیلوری را در دستگاه گوارش کاهش دهد.
۲. درمان ورم معده با زنجبیل
زنجبیل یکی دیگر ترکیبات طبیعی و گیاهی است که از آن برای درمان گاستریت استفاده میشود. در درمان گیاهی گاستریت میتوان زنجبیل را بهصورت دمنوش یا چای مصرف کرد. این ترکیب در تسکین درد معده و کاهش حالت تهوع موثر است.
۳. درمان ورم دیواره معده با پاپایا
پاپایا دارای مقدار زیادی آنتیاکسیدان است. حتی دارای پاپائین است، آنزیمی که به هضم پروتئینهای غذایی کمک میکند و تشکیل گاز در معده را کاهش میدهد. در نتیجه میتوان از آن برای درمان گاستریت کمک گرفت.
۴. درمان ورم و التهاب معده با عسل و دارچین
تاثیر عسل در کاهش علائم التهاب معده و تسکین درد معده ثابت شده است. یکی از دمنوشهای گیاهی موثر در درمان گاستریت، مصرف عسل و دارچین بهصورت همزمان است. این ترکیب میتواند به کاهش نفخ شکم، معده درد و حالت تهوع کمک کند.
۵. عرقیات گیاهی برای ورم معده
عرقیات گیاهی مانند نعناع یا دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش لیمو از گزینههای گیاهی برای درمان گاستریت هستند. آلوئهورا یکی دیگر از ترکیبات گیاهی برای درمان التهاب معده است. این ترکیب دارای خواص ضدالتهابی است که میتواند علائم آزاردهنده معده را کاهش داده و معده درد را آرام کند.
عرقیات گیاهی مانند نعناع یا دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش لیمو از گزینههای گیاهی برای درمان گاستریت هستند.
۶. چای درخت فلفل برزیلی
درخت فلفل برزیلی دارای خواص ضد درد، ضدالتهابی، دفعکننده و ضد اسیدی است که همگی برای درمان گاستریت و زخم معده موثر است. این گیاه اسیدیته معده را کاهش میدهد و همچنین به مبارزه با عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکترپیلوری نیز کمک میکند. برخی از مطالعات نشان دادهاند که این چای بهاندازه داروی امپرازول برای درمان گاستریت موثر است.
۷. دم نوش چغندر
چای چغندر یک درمان خانگی عالی برای التهاب معده است. این ترکیب سرشار از مواد مغذی مانند ویتامینهای A، C و K، منیزیم، پتاسیم و آهن است که دارای خواص ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی طبیعی هستند. این خواص به کاهش علائم معمول گاستریت و همچنین حذف سموم از خون کمک میکند.
ورم معده چه عوارضی دارد؟
در صورت درمان نشدن ورم معده، عوارض بیماری میتواند از خفیف تا عوارض شدید و آسیبرسان گسترده باشد. ورم و التهاب معده ممکن است منجر به زخم معده و خونریزی معده شود. بهندرت برخی از اشکال گاستریت مزمن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. خصوصا اگر همراه با التهاب معده، نازک شدن گسترده پوشش معده و تغییرات در سلولهای پوششی نیز ایجاد شود.
معده درد، ورم دیواره معده و بیاشتهایی، سوءهاضمه و مشکلات گوارشی، حالت تهوع شدید و مواردی ازایندست نیز از جمله عوارضی است که در صورت درمان نشدن گاستریت میتواند مزمن و ادامهدار شده و مشکلات متعددی را برای افراد به وجود آورد.
کمخونی نیز میتواند از عوارض التهاب معده باشد. گاستریت هلیکوباکترپیلوری و گاستریت خودایمنی میتوانند در جذب آهن از غذا اختلال ایجاد کرده و در نتیجه فرد به کمخونی ناشی از فقر آهن مبتلا شود. در نهایت این که اغلب گاستریت هلیکوباکترپیلوری و گاستریت خودایمنی، میتواند منجر به گاستریت آتروفیک شود. در گاستریت آتروفیک، التهاب مزمن منجر به ازبینرفتن غدد مخاط معده میشود که اسید معده و آنزیمها را میسازند. گاستریت آتروفیک نیز با ایجاد سرطان معده مرتبط است.
سؤالات متداول شما
در این بخش از مطلب طبق روال همیشه به سؤالات شما در مورد ورم معده و مسائل مربوط به آن پاسخ میدهیم. اگر سؤالی دارید که
چه غذاهایی برای ورم معده خوب است؟
برای درمان ورم دیواره معده داشتن یک رژیم غذایی ضدالتهابی مفید است. مصرف این غذاها میتوانند به تسکین علائم گاستریت کمک کنند. ترکیباتی مانند سبزیجات سرشار از ویتامین K، میوه برای ورم معده، غلات کامل مانند برنج قهوهای، جو دو سر، نان سبوسدار، لوبیا، آجیل، ماهی سالمون و مصرف ادویههایی مانند زردچوبه میتواند برای بهبود نشانههای ورم معده مفید باشد. با درنظرداشتن این که برای ورم معده چی بخوریم، میتوان به یک رژیم غذایی بسیار مفید و موثر دستیافت.
میوههای مفید برای ورم معده چیست؟
یکی از گزینههای موثر برای رفع التهاب معده، مصرف یک سری میوه برای التهاب معده است. موز و ورم معده یکی از این گزینههاست. دو میوه گلابی و موز را میتوان بهعنوان میوههای مفید برای گاستریت در نظر گرفت. این ترکیبات به هضم غذا کمک میکنند و میزان تماس اسید معده با دیوارههای معده را کاهش میدهند. خربزه نیز یکی دیگر از میوههای مفید برای درمان ورم معده است.
تفاوت زخم معده و ورم معده چیست؟
در ورم معده در دیوارهها و مخاط معده التهاب به وجود میآید. زمانی که بیماری در حالت مزمن قرار میگیرد و حالت فرسایشی پیدا میکند، میتواند موجب بروز زخمهایی در دیواره معده شود. خصوصا در نوع گاستریت هلیکوباکترپیلوری، یکی از عوارض پیشرفت بیماری بروز زخم معدهاست. در زخم معده بیمار دچار معده دردو خونریزیهای داخلی میشود. اینها زخمهایی هستند که روی پوشش معده یا اثنیعشر ایجاد میشوند.
عفونت معده باعث ایجاد ورم معده میشود؟
عفونتهای معده با ویروسها و باکتریها، خصوصا عفونت معده با باکتری هلیکوباکترپیلوری از مهمترین و شایعترین دلایل بروز ورم معده محسوب میشود.
ورم معده باعث سرطان معده میشود؟
ابتلای افراد مبتلا به گاستریت به سرطان معده کمتر رایج است. بااینحال در صورت درمان نشدن بیماری، خصوصا گاستریت هلیکوباکتر و پیشرفت بیماری به زخم معده، نازک شدن شدید پوشش داخلی معده و گسترش سلولهای پوششی تغییریافته، ریسک ابتلا به سرطان معده در اثر ورم معده نیز افزایش مییابد. از طرفی گاستریت مزمن هلیکوباکترپیلوری و گاستریت خودایمنی احتمال ایجاد ضایعات درپوشش معده را افزایش میدهند که میتوانند به سرطان معده ختم شوند.
در چه صورتی ورم معده خطرناک است؟
در مواردی که بیماری بدون درمان باقی میماند یا بیماری حالت مزمن و فرسایشی پیدا کرده و با خونریزی معده همراه میشود، میتوان گفت ورم معده خطرناک است. ازاینرو باید حتما برای ورم معده یک درمان مناسب و بهموقع انجام شود و با کمکگرفتن از یک دکتر گوارش، بیماری کنترل شود.
سوزش سر دل نشانه ورم معده است؟
یکی از نشانههای رایج ورم و التهاب معده، درد شکم، رفلاکس و سوزش سر دل است. خصوصا بعد از مصرف برخی داروها یا خوردن غذا به دنبال برگشت اسید معده و پر بودن و سنگینی بخش فوقانی معده، سوزش سر دل افراد را آزار میدهد. این حس سوزش در معده خصوصا در حین خوردن غذا یا در هنگام شب ظاهر میشود.
رفلاکس معده نشانه ورم معده است؟
بله همراه با حس پر بودن معده و سنگینی روی معده، رفلاکس نیز اتفاق میافتد. خصوصا رفلاکس معده ناشی از برگشت صفرا، یکی از رایجترین دلایل التهاب معده محسوب میشود.
آیا یبوست نشانه ورم معده است؟
یبوست یکی از عوارض ناشی از مصرف داروهای درمانکننده ورم معده است. در اثر مصرف داروهای آنتی اسید مانند فاموتیدین برای درمان ورم معده ممکن است افراد درگیر یبوست شوند.
آیا نفخ نشانه ورم معده است؟
بله نفخ شکم یکی از نشانههای ورم و التهاب معده است که نشاندهنده عدم توانایی افراد در هضم غذا است. برای رفع این مشکل باید به دنبال یک قرص برای نفخ و ورم معده بود.
آیا آروغ زدن نشانه ورم معده است؟
بله یکی دیگر از نشانههای گاستریت، آروغ زدن است. ورم معده و آروغ زدن به دنبال رفلاکس معده، عدم هضم غذا، سنگینی و فشار روی معده، سوزش سر دل و مواردی ازایندست ایجاد میشود. معمولا به علت ورم معده بعد از غذا، افراد دائما آروغ میزنند.
ورم معده باعث تنگی نفس میشود؟
گاستریت و تنگی نفس نیز یکی از حالتهای آزاردهندهای است که به دنبال حس پر بودن، سنگینی بعد از غذا و عدم هضم صورت میگیرد. رفلاکس معده نیز میتواند موجب این حس تنگی نفس شود. به دنبال فشاری که معده و اسید معده به مجاری تنفسی وارد میکنند، فرد برای نفس کشیدن احساس فشار و سنگینی دارد و همین موجب حس تنگی نفس میشود.
استرس باعث ورم معده میشود؟
یکی از دلایل گاستریت، استرس است. استرس فیزیکی، خصوصا استرس ناشی از یک بیماری یا جراحت ناگهانی میتواند باعث گاستریت شود.
سیگارکشیدن باعث ورم معده میشود؟
مصرف دخانیات همیشه تاثیرات منفی بسیار زیادی روی معده دارد. سیگارکشیدن یکی از دلایل بروز ورم و التهاب معده است و میتوان گفت ترک سیگار نقش زیادی در رفع ورم معده دارد.
نحوه خوابیدن بر روی ورم معده تاثیر میگذارد؟
هنوز تحقیقات کاملی در این زمینه صورت نگرفته است. بااینحال برخی منابع معتقدند که حالت خوابیدن افراد میتواند روی عوارض و تشدید نشانههای ورم و التهاب معده تاثیر داشته باشد. خصوصا بعد از صرف غذا، حالت خوابیدن میتواند روی بروز علائم مانند حالت تهوع یا سنگینی معده تاثیر داشته باشد.
علل و عوارض وزوز گوش ::وزوز گوش زمانی است که شما صدای زنگ یا صداهای دیگری را در یک یا هر دو گوش خود تجربه می کنید. صدایی که هنگام وزوز گوش می شنوید ناشی از صدای خارجی نیست و افراد دیگر معمولا نمی توانند آن را بشنوند.
وزوز گوش یک مشکل رایج است. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و به ویژه در افراد مسن شایع است.
وزوز گوش معمولاً به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند کم شنوایی مرتبط با افزایش سن، آسیب گوش یا مشکل در سیستم گردش خون ایجاد می شود. برای بسیاری از افراد، وزوز گوش با درمان علت زمینهای یا با سایر درمانهایی که صدا را کاهش میدهند یا پنهان میکنند، بهبود مییابد و باعث میشود وزوز گوش کمتر قابل توجه باشد.
دو نوع کلی وزوز گوش وجود دارد: وزوز ذهنی و عینی.
وزوز ذهنی به این معنی است که فقط شما می توانید صدا یا زنگ را در گوش خود بشنوید. وزوز عینی به این معنی است که ممکن است پزشک شما در حین انجام معاینه صدا یا زنگ را نیز بشنود.
وزوز گوش به عنوان شنیدن صدای زنگ، وزوز یا صدای وزوز که از گوش یا سر منشا می گیرد و معمولاً فقط توسط شخصی که این بیماری را تجربه می کند شنیده می شود، تعریف می شود.
اگرچه وزوز گوش معمولاً خطرناک نیست، اما میتواند نشانهای از یک مشکل سلامتی دیگر یا بیماری زمینهای باشد. وزوز گوش می تواند عوارض جانبی استرس زا زیادی از جمله خستگی، مشکلات خواب، مشکل تمرکز، مشکلات حافظه، افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری ایجاد کند. اگرچه لزوماً جدی نیست، اما می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی بگذارد.
وزوز گوش ممکن است چندین علت زمینه ای داشته باشد. پزشک شما ممکن است ابتدا بررسی این وضعیت را با پیدا کردن نوع وزوز گوش شما آغاز کند. وزوز گوش می تواند به دلیل عوامل مختلفی از برخی داروها گرفته تا انواع مشکلات سلامتی ایجاد شود.
وزوز گوش می تواند به تدریج در طول زمان ایجاد شود یا به طور ناگهانی رخ دهد. دقیقاً مشخص نیست که چرا این اتفاق می افتد، اما اغلب همراه با درجاتی از کاهش شنوایی رخ می دهد.
شایع ترین علل وزوز گوش عبارتند از:
کم شنوایی
قرار گرفتن در معرض سر و صدا (به عنوان مثال صدای تیراندازی و یا صدای ماشین آلات در محل کار)
یک بخش طبیعی از روند پیری
ضربه به سر
عارضه جانبی بعضی از داروها مانند آسپرین
برخی از بیماری های گوش مانند اتواسکلروز، منییر و …
صداهای شدید و زیاد و صدای دستگاه های صنعتی وجنگی، وسایل موسیقی و … از علت وزوز گوش راست یا وزوز گوش چپ هستند.
گرفتگی گوش با جرم ها
گرفتگی گوش با جسم
حساسیت
برخی از بیماری های خونی
رشد استخوان
بیماری فشار خون
عوارض بعضی از دارو ها ( ضد افسردگی، آنتی بیوتیک ها، داروهای درمان سرطان و …)
انواع تومورهای مغزی
مشکلات تیرویید
دیابت
استفاده از داروهای ضد التهاب و انواع آرام بخش ها
آسیب های وارد شده به سر و گردن
آنمی
پارگی پرده گوش
مشکلات هورمونی
فقدان منگنز که باعث سرگیجه، وزوز و کم شنوایی میشود
بیماریهایی مثل مینیر، ام.اس، صرع، میگرن، پرکاری تیروئید
افراد در معرض وزوز گوش
وزوز گوش در هر فردی ممکن است رخ بدهد، ولی افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:
وزوز گوش در مردان شایع تر از زنان است
افراد سیگاری
افزایش سن و افراد سالمند
افرادی که اطرافشان سر و صدای زیادی است
بیماران قلبی و عروقی
عارضه های وزوز در افراد
وزوز کردن گوش در کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد، در حالیکه عوارض آن در افراد متفاوت دیده می شود.
برخی از این عوارض می توان به استرس، مشکلات خواب، مشکلات حافظه، خستگی، اضطراب و نگرانی و افسردگی نام برد.
عوارض وزوز گوش چیست؟
وزوز گوش می تواند منجر به اضطراب، افسردگی، تحریک پذیری و سایر عوارض سلامت روان شود.
بر اساس یک نظرسنجی که اخیرا توسط انجمن وزوز گوش آمریکا انجام شده است، از هر ۳ بیمار مبتلا به وزوز، ۱ نفر می گوید که وضعیت آنها تأثیر قابل توجهی بر زندگی آنها ندارد. این خبر دلگرم کننده است. اما از هر ۵ بیمار ۱ نفر می گویند که وزوز گوش آنها یا با خواب یا تمرکز آنها تداخل دارد.
هم اضطراب و هم افسردگی از عوارض احتمالی وزوز گوش هستند که به ترتیب ۱۳ و ۷ درصد از بیماران را تحت تأثیر قرار می دهند. کامر می گوید: «برای برخی افراد، توانایی مغز برای کنار آمدن با آن یا نادیده گرفتن آن وجود ندارد.
به خصوص برای افرادی که در حال حاضر با اختلالات اضطرابی یا افسردگی دست و پنجه نرم می کنند، وزوز گوش می تواند این شرایط را تشدید کند – یا برخی دیگر را تحریک کند.
وزوز گوش در کودکان
این مشکل در کودکان هم مانند بزرگسالان دیده می شود با همان حالات و دلایل علت وز مثل ضربه به سر،داروها، واکنش های آلرژیک یا ویروسی، ضربه های صوتی، اختلالات سیستم ایمنی و … می باشد. کودکان تا سنین ۵ تا ۶ سالگی از بیان حالات خود بخصوص صدای وزوز گوش عاجزند و مواردی مثل مشکلات رفتاری و بدخلقی ها، کاهش تمرکز و توجه، بی خوابی، افسردگی و … می تواند نشان دهنده وزوز باشند. در آخر از فکر زیاد و نگرانی از مورد وزوز گوش خود جلوگیری کرده و سعی کنید تا آنجا که ممکن است آنرا نا دیده بگیرید .
پیشگیری از وزوز گوش ها
بعضی از عوامل به وجود آورنده وزوز گوش را می توان در زندگی روزمره حذف یا راه هایی برای محافظت از گوش ها تعبیه کرد.به طور مثال از استرس دور باشید. تا آنجا که امکان دارد در محیط های پر تنش قرار نگیرید و از یوگا و روش های کاهش استرس برای وزوز گوش در هنگام خواب استفاده کنید.
تلاش در حفظ سلامت قلب و عروق
مصرف نمک خود را کنترل کنید
استراحت کافی و جلوگیری از خستگی زیاد
به هیچ عنوان از گوش پاک کن ها استفاده نکنید
این کار موجب تجمع واکس گوش و فشرده شدن آن می شود و در طولانی مدت از علت وز که به بیماری اتواسکلرزو معروف است
استفاده از پوشاننده های گوش و گوش گیرها در محیط های پر سر و صدا برای پیشگیری از وزوز گوش و درمان آن مفید است.
۱۱ روش برای درمان وزوز گوش
سمعک
در بیشتر افراد وزوز گوش یکی از عوارض کم شنوایی است. وقتی شنوایی خود را از دست میدهید، مغز شما در روند پردازش صدا دچار تغییراتی میشود. سمعک وسیله الکترونیکی کوچکی است که از میکروفون، تقویتکننده و رسیور (بلندگو) برای تقویت صدا تشکیل شده است. سمعک میتواند تغییرات ساختپذیری عصبی (نوروپلاستیسیتی) مغز در پردازش صدا را اصلاح کند.
اگر وزوز گوش دارید، ممکن است متوجه شویدکه هرچه بهتر میشنوید، کمتر وزوز گوش خود را حس میکنید یا میشنوید. در مطالعهای که در سال 2007 در مجله معتبر The Hearing Review منتشر شد، مشخص شد که سمعک تقریباً به 60 درصد از افراد مبتلا به وزوز گوش کمک میکند. همچنین حدود 22 درصد از آنها بهبود قابلتوجهی نشان دادند.
دستگاههای پوشاننده صدا
دستگاههای پوشاننده صدا (Sound-masking)، صدایی دلپذیر یا ملایم تولید میکنند که تاحدی صدای وزوز گوش را پوشش میدهد و باعث میشود که صدای وزوز کمتر شنیده شود.
این دستگاهها میتوانند نویز سفید (white noise)، نویز صورتی (pink noise)، صداهای طبیعت، موسیقی یا سایر صداهای محیطی را پخش کنند.
بیشتر افراد ترجیح میدهند سطح صدای خارجی (صدای دستگاههای پوشاننده صدا) کمی بلندتر از وزوز گوش باشد، اما برخی ترجیح میدهند صدای پوشاننده کاملا صدای وزوز گوش را پوشش دهد.
برخی از افراد از سیستمهای صوتی تجاری برای آرامش یا خوابیدن استفاده میکنند. همچنین میتوان از هدفون، تلویزیون، موسیقی یا حتی صدای فَن استفاده کرد.
مطالعهای در سال 2017 در مجله Frontiers in Aging Neuroscience نشان داد که استفاده از نویز پهنباند، مانند نویز سفید یا نویز صورتی، موثرتر است. صداهای طبیعت تاثیر کمتری دارند.
دستگاههای پوشاننده صدای استاندارد به شما کمک میکنند که صدای وزوز گوش را در حین استفاده از آنها پوشش دهید، اما اثرات طولانیمدت ندارند. دستگاههای پیشرفتهتر از صداهای شخصیسازی شده و متناسب با وزوز گوش شما استفاده میکنند.
برخلاف دستگاههای صوتی معمولی، این دستگاهها بهطور متناوب استفاده میشوند. ممکن است مدتها پس از خاموش شدن دستگاه از مزایای آن یعنی کاهش صدای وزوز بهرهمند شوید و با گذشت زمان ممکن است بهبود بلندمدت در بلندی درکشده از وزوز گوش خود را تجربه کنید.
مطالعهای که در سال ۲۰۱۷ در مجله گوش و حلق وبینی منتشر شد، نشان داد که صدای شخصیسازیشده، بلندی صدای وزوز گوش را کاهش میدهد و ممکن است از نویز پهنباند بهتر باشد.
رفتار درمانی
وزوز گوش با استرس عاطفی همراه است. افسردگی، اضطراب و بیخوابی در افراد مبتلا به وزوز گوش شایع است. درمان شناختی رفتاری (CBT) روشی است که به افراد مبتلا به وزوز گوش کمک میکند که با این شرایط زندگی کنند. درمان شناختی رفتاری بهجای کاهش صدای وزوز، به شما میآموزد که چگونه آن را بپذیرید. هدف این است که کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید و از بروز اختلال در زندگی روزمره شما جلوگیری کند.
این روش شامل کار با درمانگر یا مشاور، معمولاً یکبار در هفته، برای شناسایی و تغییر الگوهای تفکر منفی است. درمان شناختی رفتاری در ابتدا برای درمان افسردگی و سایر مشکلات روانشناختی ایجاد شد، اما به نظر میرسد به افراد مبتلا به وزوز گوش خیلی کمک میکند. مطالعات و بررسیهای متعددی نشان داده که CBT به میزان زیادی ناراحتی و آزردگی ناشی از وزوز را بهبود میبخشد.
مدیریت پیشرفت وزوز گوش
مدیریت پیشرفت وزوز گوش (PTM) برنامه درمانی است که وزارت دفاع ایالات متحده ارائه کرد. وزوز گوش یکی از شایعترین اختلالات است که در افراد نظامی دیده میشود. صداهای بلند در جنگ (و آموزش) اغلب منجر به کم شنوایی ناشی از سر و صدا میشود.
داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب
درمان وزوز گوش اغلب شامل ترکیبی از روشها است. پزشک ممکن است برای بخشی از درمان شما دارو توصیه کند. این داروها ممکن است باعث شود علائم وزوز گوش شما کمتر آزاردهندهتر شود، در نتیجه کیفیت زندگی شما بهبود مییابد. داروهای ضداضطراب همچنین درمانی موثر برای بیخوابی است.
مطالعهای منتشر شده در مجله Medical Science Monitor نشان داد که داروی ضداضطراب بهنام آلپرازولام (Xanax) تاحدی باعث تسکین مبتلایان به وزوز گوش میشود.
طبق گزارش انجمن وزوز گوش آمریکا، داروهای ضدافسردگی که معمولا برای درمان وزوز گوش استفاده میشوند عبارتند از:
کلومیپرامین (آنافرانیل)
دزیپرامین (نورپرامین)
ایمیپرامین (Tofranil)
نورتریپتیلین (پاملور)
پروتریپتیلین (Vivactil)
درمان اختلالات و موانع
طبق اعلام انجمن وزوز گوش آمریکا، بیشتر موارد وزوز گوش در اثر کم شنوایی ایجاد میشود. اما گاهیاوقات، وزوز گوش در اثر تحریک سیستم شنوایی ایجاد میشود. وزوز گوش گاهی میتواند علامت مشکلی در مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) باشد.
اگر وزوز گوش شما در اثر مفصل گیجگاهی-فکی ایجاد شده باشد، در این صورت روشهای درمانی دندانپزشکی یا تغییر مجدد طرز قرارگیری دندانها بر روی هم میتواند مشکل را کمتر کند.
وزوز گوش همچنین میتواند نشانهای از جرم گوش اضافی باشد. از بین بردن انسداد ناشی از جرم گوش ممکن است کافی باشد تا موارد خفیف وزوز گوش از بین برود. اشیا خارجی که در مقابل پرده گوش قرار میگیرند نیز میتوانند باعث وزوز گوش شوند. در این موارد پزشک متخصص گوش و حلق و بینی میتواند به شما کمک کند.
ورزش
ورزش بهطور چشمگیری به سلامت شما کمک میکند. وزوز گوش میتواند با استرس، افسردگی، اضطراب، کمبود خواب و بیماری تشدید شود. ورزش منظم به شما کمک میکند که استرس را مدیریت کنید، بهتر بخوابید و سالمتر بمانید.
کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی
در طی یک دوره هشت هفتهای از کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR)، شرکتکنندگان مهارتهایی را برای کنترل توجه خود با آموزش ذهنآگاهی یاد میگیرند. بهطور معمول، این برنامه به منظور کاهش توجه فرد از درد مزمن طراحی شده است، اما میتواند به همان اندازه برای وزوز گوش موثر باشد.
شباهتهای بین درد مزمن و وزوز گوش باعث شده که محققان برنامه کاهش استرس وزوز گوش مبتنی بر ذهنآگاهی (MBTSR) را توصیه کنند. نتایج مطالعهای مقدماتی، که در مجله شنوایی (Hearing) منتشر شد، نشان داد که شرکتکنندگان در یک برنامه MBTSR هشت هفتهای، بهطور قابلتوجهی احساسشان از وزوز گوش خود را تغییر دادند. این شامل کاهش افسردگی و اضطراب نیز بود.
مراقبه ذهنآگاهی DIY
برای شروع کار با آموزش ذهنآگاهی لازم نیست در یک برنامه هشت هفتهای ثبت نام کنید. شرکتکنندگان در برنامه MBTSR نسخهای از کتاب پیشگویی «زندگی کامل فاجعه» از Jon Kabat-Zinn دریافت میکنند. این کتاب برای تمرین ذهنآگاهی در زندگی روزمره است. شما درباره آن میآموزید و به تمرین کردن، مراقبه و تکنیکهای هوازی که میتواند به تمرکز شما از وزوز گوش کمک کند، ترغیب میشوید.
سایر روشهای درمانی
چندین روش جایگزین یا مکمل برای درمان وزوز گوش وجود دارد، از جمله:
مکملهای غذایی
هومیوپاتی
طب سوزنی
هیپنوتیزم
طب سنتی
هیچکدام از این روشهای درمانی را مراکز علمی تایید نکردهاند.
بسیاری از مردم متعقدند که گیاه جینکو بیلوبا (gingko biloba) برای درمان وزوز مفید است، اما هنوز مطالعاتی در مقیاس بزرگ این موضوع را تایید نکردهاند. مکملهای غذایی بسیاری وجود دارد که ادعا میشود داروهای وزوز گوش است. آنها معمولا ترکیبی از گیاهان و ویتامینها است که اغلب شامل روی، جینکو و ویتامین B12 هستند.
این مکملهای غذایی را سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) ارزیابی نکرده و با تحقیقات علمی تایید نشدهاند. بااینحال، گفته میشود این مکملها ممکن است به بعضی از افراد کمک کنند.
سوالات متداول
آیا درمان جراحی برای وزوز گوش وجود دارد؟
بسیاری از بیماران می پرسند که آیا قطع عصب شنوایی باعث قطع صدای وزوز آن ها می شود یا نه؟ توجه داشته باشید که ایجاد ناشنوایی دائمی، روش مطمئنی برای درمان وزوز نیست؛ در واقع در بسیاری از موارد بعد از قطع عصب، صدای وزوز تنها صدایی هست که فرد می شنود!
آیا وزوز گوش یک بیماری شایع است؟
براساس آمار انجمن وزوز گوش آمریکا (ATA) ، 50 میلیون نفر در آمریکا وزوز گوش را تا حدودی تجربه می کنند به عبارت دیگر از هر 6 نفر در آمریکا 1 نفر به وزوز گوش مبتلاست.
آیا بین کم شنوایی و وزوز گوش ارتباطی وجود دارد؟
در حالی که وزوز گوش باعث کاهش شنوایی نمی شود ، اما به دلایلی می تواند مانع از شنیدن درست شود. و در بسیاری موارد ، وزوز گوش و کم شنوایی با هم تشخیص داده می شوند ، زیرا هر دو می توانند ناشی از قرار گرفتن در معرض سر و صدا باشند.
از زمانی که متوجه شدم به وزوز گوش مبتلا هستم، چه اقداماتی باید انجام دهم؟
اولین قدم در مدیریت وزوز گوش برنامه ریزی قرار ملاقات با متخصص شنوایی است. شنوایی شناس با کمک به تشخیص علت اصلی وزوز گوش و انجام اقدامات توانبخشی به شما در مدیریت وزوز گوش ، کمک می کند.
آیا سوت کشیدن گوش، خطرناک است؟
در ۵۰ درصد موارد وزوز گوش یک نوع شرایط پاتولوژیک خطرناک را نشان می دهد مثل منییر، تومور اکوستیک و … در اولین فرصت با یک متخصص شنوایی مشاوره نمایید.
قرص اورژانسی ضد بارداری برای جلوگیری از حاملگی استفاده میشود. کاربرد اصلی این قرص هنگام برقراری رابطه جنسی محافظتنشده یا ناخواسته و همچنین در صورت فراموشی مصرف قرصهای ضد بارداری است. این قرصها با به تاخیر انداختن و توقف تخمکگذاری، از بارور شدن آنها بهوسیله اسپرم جلوگیری میکنند. به همین دلیل حاوی مقدار زیادی پروژسترون هستند.
توجه به این نکته ضروری است که قرصهای اورژانسی تنها در صورتی که بارداری اتفاق نیفتاده باشد، موثر هستند. بنابراین باید بلافاصله بعد از داشتن رابطه جنسی مصرف شود. باید بدانید که از این قرصها برای سقط جنین نیز استفاده نمیشود.
همچنین توصیه میشود اگر ۱۵ روز بعد از مصرف قرص اورژانسی پریود نشدید، برای تشخیص بارداری به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید.
زنانی که مقاربت حفاظت نشده دارند از قرصهای اورژانسی برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند. برخلاف تصور عده ای از خانمها این قرصها هیچ تاثیری در سقط جنین ندارند. از این قرصها در موارد زیر استفاده می شود:
• پاره شدن کاندوم حین رابطه • ریختن مایع منی به داخل رحم • فراموش کردن استفاده از قرص ضد بارداری • عدم استفاده از کاندوم یا روشهای دیگر جلوگیری از بارداری
در صورتی که خانمی باردار شده باشد، استفاده از قرص اورژانسی در جلوگیری از ادامه حاملگی بی تاثیر است. همچنین این قرصها نمی توانند برای پیشگیری از بیماریهای مقاربتی تاثیری داشته باشند.
انواع قرص اورژانسی جلوگیری از بارداری
قرصهای اورژانسی انواع مختلفی دارند که نحوه و دوز مصرفی آنها متفاوت است. معمولا بعضی از این قرصها را میتوان بدون نسخه از داروخانهها تهیه کرد. اما بهتر است قبل از مصرف با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. در ادامه به برخی از رایجترین و پرمصرفترین این قرصها اشاره میکنیم.
قرص لوونورژسترول
این قرصها با نامهای تجاری گوناگونی تولید میشود که حاوی هورمون پروژسترون هستند تا از بارداری ناخواسته جلوگیری کنند. قرص های لوونورژسترول هرچه زودتر مصرف شوند، میزان اثربخشی بالاتری خواهند داشت. به همین دلیل بهتر است تا ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی مصرف شوند.
استفاده از این قرصها تا ۵ روز پس از نزدیکی نیز امکانپذیر است؛ اما تاثیر متوسطی خواهد داشت. قرصهای Take Action، My Way، Plan B One–step و Preventeza از رایجترین قرص های اورژانسی لوونورژسترول محسوب میشوند که میتوانید بدون نسخه از داروخانهها تهیه کنید. معمولا بهصورت ۱ قرص 1/5 میلیگرمی یا ۲ قرص 0/75 میلیگرمی که هر ۱۲ ساعت باید مصرف شود، به فروش میرسند.
قرص یولیپریستال یا EllaOne
قرصهای یولیپریستال تخمکگذاری را به تاخیر میاندازد و جزو قرصهای غیرهورمونی طبقهبندی میشود. تا ۵ روز بعد از رابطه جنسی هم قابلاستفاده هستند و معمولا بهصورت قرصهای ۳۰ میلیگرمی تولید میشوند. توجه کنید که برای خرید حتما باید نسخه پزشک داشته باشید.
قرص ضد بارداری
قرصهای ضد بارداری مثل LD و HD که نوعی قرص ترکیبی از هورمونهای استروژن و پروژسترون هستند، بهعنوان قرص اورژانسی نیز استفاده میشوند. اما میزان مصرف آنها در این حالت متفاوت است و باید تعداد بیشتری مصرف شود.
این قرصها فرایند تخمکگذاری را به تعویق میاندازد و از بارداری جلوگیری میکند. اگر از قرص LD استفاده میکنید، باید ۴ عدد از آن را بلافاصله بعد از نزدیکی و ۴ عدد دیگر را ۱۲ ساعت بعد مصرف کنید. اما اگر قرص HD دارید، ابتدا ۲ قرص و پس از ۱۲ ساعت ۲ قرص دیگر بخورید. میزان اثربخشی این قرصها در مقایسه با موارد قبلی کمتر است. بهتر است قبل از مصرف نیز با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه استفاده از قرص اورژانسی
اگر رابطه جنسی بدون کاندوم داشته اید باید تا ۷۲ ساعت بعد از نزدیکی از این قرصها استفاده کنید. هر چند که توصیه می شود این کار را ظرف ۲۴ ساعت اول انجام دهید. تعداد قرص اورژانسی مصرف شده بستگی به دوز قرص و نوع آن دارد:
• نحوه استفاده از قرص اورژانسی لونژیل اگر از قرصهای دوز ۰.۷۵ استفاده می کنید می توانید همزمان هر دو قرص را استفاده کنید و یا یک قرص را بعد از رابطه و قرص دوم را ۱۲ ساعت بعد از رابطه مصرف کنید. اما اگر قرص مصرفی با دوز ۱.۵ باشد، استفاده از یک قرص کافی است. بهتر است با معده خالی از این قرصها استفاده نشود.
• نحوه استفاده از قرص اورژانسی ال دی یا اچ دی اگر از قرص ضد بارداری ال دی استفاده می کنید طی ۷۲ ساعت اول بعد از نزدیکی ۴ قرص همزمان بخورید و ۱۲ ساعت بعد از دوز اول مصرف شده، ۴ قرص دیگر مصرف کنید. اما اگر قرص اچ دی در دسترس دارید، استفاده همزمان ۲ قرص در اسرع وقت و تکرار همین دوز ۱۲ ساعت بعد از مصرف اولین دوز قرص اورژانسی اچ دی توصیه می شود.
قرصهای الا نیز با تجویز پزشک انجام می شوند می توانید نحوه مصرف آن را از پزشک خود بپرسید.
مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی
قرصهای اورژانسی برای پیشگیری از بارداری می توانند ۳ تا ۵ روز از حاملگی جلوگیری می کند. اگر یک هفته تا ۱۴ روز از پریود شما گذشته است اما خونریزی نداشته اید احتمال دارد قرص اورژانسی تاثیری نداشته و باردار شده باشید. برای اطمینان باید سریع به پزشک مراجعه کنید.
تعداد مصرف قرصهای اورژانسی در ماه
تعداد مصرف قرص در هر بار پیشگیری از بارداری به دوز قرص و نام قرص اورژانسی برای پیشگیری از بارداری (برند قرص) بستگی دارد. اما از این قرصها نمی توانید هر ماه استفاده کنید. بسیاری از پزشکان توصیه می کنند ۲ الی ۳ مرتبه در طول یک سال جلوگیری از بارداری را با این قرصها انجام دهید. استفاده بیشتر از این تعداد می تواند سلامتی خانمها را با خطر جدی مواجه کند.
چه مواقعی باید از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کنیم؟
اگرچه که تشخیص نیاز به استفاده از قرص اورژانسی ضد بارداری برعهده شما اس، اما بهتر است در شرایط زیر، از قرص اورژانسی استفاده کنید:
اگر از هیچ وسیله پیشگیری از بارداری استفاده نکردهاید
اگر کاندوم در حین رابطه پاره شده و یا آسیب دیدهاست
اگر دیافراگ پیشگیری از بارداری از جای خود خارج شدهاست
اگر حداقل ۲ یا ۳ قرص پیشگیری از بارداری قبلی خود را فراموش کردهاید
اگر به هر علتی احساس کردید که وسیله پیشگیری از بارداری شما به خوبی عمل نکردهاست
اگر مجبور به رابطه جنسی ناخواسته شدهاید.
چه مواقعی نباید از قرص اورژانسی استفاده کنیم؟
یکی از موارد مهمی که درباره مصرف قرص اورژانسی بسیار مهم است و معمولا توجه کمی به آن میشود، موارد منع مصرف این قرصها است:
اگر به باردار بودن مشکوک هستید
اگر سابقه حساسیت به قرص ضد بارداری دارید
اگر سابقه خونریزی غیرعادی داشته و به دکتر خود اطلاع ندادهاید
از شما میخواهیم تا به این موارد توجه کنید و در صورتی که هرکدام از این شرایط را دارا بودید، با دکتر زنان مشورت کنید. همچنین اگر در دوران تخمگذاری هستید و یا دچار اضافه وزن بیش از حد هستید، احتمالا اثر قرص اورژانسی ضد بارداری کاهش پیدا خواهد کرد.
عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری
اگرچه که قرص اورژانسی بدون نیاز به نسخه فروخته میشود اما مصرف این دارو نباید به یک روتین تبدیل شود. در صورتی که تا دو ساعت بعد از مصرف قرص اورژانسی دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، حتما به دکتر مراجعه کنید. همچنین این قرص دوره پریود شما را تا حدود یک هفته به تاخیر میاندازد. به صورت کلی، عوارض قرص اورژانسی ضد بارداری شامل موارد زیر میشود:
خونریزی شدیدتر نسبت به همیشه
حالت تهوع
درد شکمی
خستگی
سردرد
احساس سرگیجه
تاخیر در زمان پریود
مشکلات پوستی
مشکلات اعصاب و روان
در صورتی که هرکدام از عوارض فوق، برای مدت زمان طولانی و شدیدتر از حالت معمول رخ داد، با پزشک خود مشورت کنید.
یکی از مهمترین عوارض قرص اورژانسی لوونورژسترول که به عنوان مشهورترین قرص ضد بارداری شناخته میشود، حساسیتهای پوستی است. این قرص پس از ورود به بدن به سرعت تجزیه میشود و مقادیر بالایی از هورمون پروژسترون را آزاد میکند تا در مدت زمان بسیار کوتاهی از بارداری جلوگیری کند.
اما همین مسئله میتواند باعث ترشح بیش از حد چربی پوست شده و باعث بروز آکنه در پوست شود. همچنین حساسیت به هورمونهای استفاده شده در قرص اورژانسی میتواند زمینه ساز بروز انواع راش پوستی در بخشهای مختلف صورت و یا بدن شود.
به صورت کلی، تغییرات شدید هورمونی در اثر مصرف قرص اورژانسی، باعث بروز عوارض پوستی متعدد، از جوش گرفته تا انواع آکنه و راش پوستی میشود که البته این عوارض خیلی جدی و خطرناک نیستند و با متعادل شدن میزان هورمونها در بدن، برطرف میشوند.
عوارض قرص اورژانسی بر اعصاب
همانطور که میدانید، هورمونها نقش بسیار مهمی در وضعیت روحی و عصبی انسانها دارند و تغییرات هورمونی، میتواند زمینه ساز بروز مشکلات روحی روانی متعددی شود. یکی از بزرگترین اشتباهاتی که افراد در استفاده از قرص اورژانسی میکنند، مصرف بیرویه و روتین آن بعد از هر رابطه جنسی است.
قرص اورژانسی ضد بارداری برای جلوگیری از لقاح و یا جایگیری تخمک بارور شده در رحم، در مدت زمان کوتاهی، مقدار بسیار زیادی هورمون در بدن آزاد میکند تا با حداکثر توان از بارداری جلوگیری کند.
اما این حجم بالای هورمون آزاد شده در بدن، علاوه بر جلوگیری از بارداری، تعادل هورمونی بدن را بهم میزند و باعث به وجود آمدن مشکلات عصبی متعددی میشود. یکی از رایجترین عوارض مصرف بیش از حد قرص اورژانسی ضد بارداری، افسردگی است. تغییر حالت و خستگی و کلافگی از عوارض رایج این قرصها هستند که در مدت زمان کوتاهی برطرف میشوند.
اما در صورتی که از قرص اورژانسی به صورت مداوم و به عنوان جایگزین کاندوم و سایر وسایل پیشگیری از بارداری استفاده کنید، این عوارض جانبی کوتاه مدت، ممکن است باعث افسردگی و مشکلات حاد روحی روانی شوند. همچنین افزایش استرس، تپش قلب و بروز احساسات متناقض در مدت زمان کوتاه، از دیگر عوارضی است که مصرف بیش از اندازه قرص اورژانسی ضد بارداری بر سلامت اعصاب و روان شما خواهد داشت.
عوارض قرص اورژانسی بر پریود
یکی از تاثیراتی که قرص ضدبارداری روی بدن خانمها میگذارد، برهم زدن نظم قاعدگی است. با مصرف این قرصها، ممکن است عادت ماهانه بعدی شما بر خلاف برنامه همیشگی اتفاق بیافتد. با این حال در زمینه بررسی اثرات قرص اورژانسی بر پریود باید این نکته را گوشزد کنیم که اگر چرخه قاعدگی شما به تعویق افتاد، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید و آژمایش بارداری بدهید.
قرص های اورژانسی را خودسرانه مصرف نکنید
در آن لحظات پر از استرس که نتوانستید به صورت طبیعی از بارداری جلوگیری کنید یا وسایل پیشگیری از بارداری شما مانند کاندوم دچار پارگی یا آسیب شده، هیچ چیزی به جز استفاده از یک قرص اورژانسی ضد بارداری نمیتواند هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی موثر باشد. این قرصها به صورت کلی، ضرری ندارد اما زمانی که مصرف آنها تبدیل به یک روتین شود، خطراتی بدن شما را تهدید خواهد کرد.
در چنین شرایطی به دلیل آزاد شدن مقدایر زیادی هورمون در بدن و تغییر تعادل هورمونی، عوارض مانند بروز جوش و آکنه و راش پوستی در قسمتهای مختلف بدن و همچنین مشکلات روحی روانی مانند افسردگی، اضطراب، تپش قلب و تغییر خلق و خو شود.
آیا مصرف قرص اورژانسی ضد بارداری در دوران شیردهی ممنوع است؟
مصرف قرص اورژانسی در دوران شیردهی ممنوع نیست. اما به دلیل هورمونی بودن این قرصها، امکان انتقال هورمونها به شیر مادر و بعد به بدن نوزاد وجود دارد. در حالت کلی میتوان گفت خطری برای سلامت نوزاد ندارد.
همچنین در برخی موارد توصیه میشود تا ۱ هفته بعد از مصرف قرص به فرزند خود شیر ندهید. ولی بهتر است قبل از مصرف این قرصها با پزشک خود مشورت کنید و متناسب با شرایط جسمی خود و نوزادتان مصرف قرص اورژانسی را شروع کنید.
برای عوارض قرص اورژانسی چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که قرص اورژانسی مصرف کرده اید، اما بعد از چند روز همچنان عوارض قرصهای ضد بارداری همچنان ادامه داشت و با مشکلات زیر مواجه شدید باید به پزشک مراجعه کنید:
• احساس بارداری • درد پایین شکم • خونریزی سبک در عادت ماهیانه بعدی • عدم پریودی بعد از گذشت یک هفته از مصرف دارو
هر چند لکه بینی بعد از مصرف قرص اورژانسی طبیعی است اما اگر بیش از ۵ روز بعد از مصرف قرص ادامه پیدا کند، باید به پزشک مراجعه کنید.
نکات مهم درباره مصرف قرص اورژانسی
زنانی که از قرص اورژانسی برای پیشگیری از بارداری استفاده می کنند، باید در مورد مصرف این نوع قرصها به نکات زیر توجه کنند:
• قرص اورژانسی و بارداری قرصهای اورژانسی کاملا نمی توانند از بارداری پیشگیری کنند. اما هر چقدر بعد از نزدیکی زودتر از این قرصها استفاده شود ریسک حاملگی کمتر خواهد شد. طبق آمارها از هر ۸ زنی که از این قرصها استفاده می کنند ۷ نفر از آنها باردار نمی شوند.
استفاده از این قرصها برای بارداری های بعدی هیچ مشکلی ایجاد نمی کند. همچنین حتما قبل از استفاده از قرص اورژانسی اضطراری مطمئن شوید باردار نیستید زیرا هنوز عوارض استفاده از این قرصها روی جنین مشخص نشده است.
• مصرف همزمان قرص ضد بارداری و اورژانسی قرص ضد بارداری و قرص اورژانسی هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند و سر جای خود باید مصرف شوند. شایعاتی که درباره صفر شدن احتمال بارداری در صورت مصرف همزمان این دو نوع قرص وجود دارد اصلا درست نیست. بلکه استفاده همزمان این دو نوع قرص می تواند عوارض طبیعی مصرف آنها را تشدید کند.
• استفاده همزمان دو نوع قرص اورژانسی اگر از انواع متفاوت قرص اورژانسی به صورت همزمان استفاده شود احتمال اینکه این قرصها اثر یکدیگر را خنثی کنند زیاد است. بنابراین نباید از انواع متفاوتی از قرص اورژانسی ضدبارداری به صورت همزمان استفاده کرد. همچنین مصرف انواع متفاوت این قرصها به فاصله ۵ روز از یکدیگر اصلا توصیه نمی شود.
• مصرف زیاد قرص اورژانسی در صورت استفاده از قرص اورژانسی با دوز ۱.۵ نباید بیشتر از یک قرص اورژانسی در روز مصرف کنید. قرصهای با دوز ۰.۷۵ نیز نباید بیش از دو عدد در روز استفاده شوند. مصرف تعداد بیشتری از این قرصها نمی تواند باعث حفاظت بیشتر در جلوگیری از بارداری شود.
• استفاده از قرص اورژانسی قبل از رابطهی جنسی در مواقعی که از سایر روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنید یا نگران تاثیر ضد بارداری روشهای دیگر هستید، می توانید از قرصهای اورژانسی قبل از نزدیکی استفاده کنید. اما بهتر است با توجه به تفاوت های فردی و وضعیت افراد در این مورد با پزشک تان مشورت کنید.
• مصرف قرص اورژانسی در زمان شیردهی در زمان شیردهی می توانید قرصهای اورژانسی ضد بارداری مصرف کنید. البته زنان شیرده بهتر است به دلیل نامعلوم بودن تاثیر قرص Ella تا یک هفته بعد از مصرف این قرص به نوزاد خود شیر ندهند. اما اگر از قرص اورژانسی هورمونی استفاده می کنید، نگران عوارض آن بر نوزادتان نباشید. هر چند مقدار کمی از هورمون وارد شیر می شود اما خطری نوزاد را تهدید نمی کند.
چه زنانی نباید قرص اورژانسی مصرف کنند؟
مصرف این نوع قرصها برای همه خانمها مناسب نیست. اگر در یکی از دسته های زیر قرار می گیرید، توصیه می شود از این قرصها استفاده نکنید:
• در صورت حساسیت به قرص اورژانسی • در صورت مصرف داروهایی که تاثیر این قرصها را کاهش می دهند • در صورت بارداری • در صورت مصرف داروهای سل، ایدز، صرع، داروهای کاهش اسید معده مثل امپرازول • در صورت مصرف برخی داروهای گیاهی یا آنتی بیوتیک های نه چندان رایج
به علاوه تاثیر این قرص در جلوگیری از حاملگی در زنانی که چاق هستند یا اضافه وزن دارند کمتر است و توصیه می شود از روشهای مطمئن تر دیگر برای جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
در حال حاضر دو روش برای جلوگیری اورژانسی از بارداری وجود دارد: یکی قرص های ضدبارداری و دیگری روش آ یو دی است. در روز آی یو دی حتی تا ۵ روز پس از نزدیکی نیز در صورت استفاده از باردار شدن شما جلوگیری میکنه. قرص های ضد بارداری با مقدارهای متفاوت تا ۷۲ ساعت بعد از نزدیکی نیز باعث جلوگیری از بارداری میشه.
۲-چندبار می تونم از قرص اورژانسی استفاده کنم؟
اولا اینکه قرص ضدبارداری اورژانسی یک روش پیشگیری نیست، شما باید اول یک روش پیشگیری مثل کاندوم، قرص ضدبارداری و یا روش طبیعی را انتخاب کنید و در صورت پاره شدن کاندوم و یا ایجاد مشکلی در پیشگیری از روش اورژانسی استفاده کنید. شما در هر سال مجاز به استفاده از این روش ۲ تا ۳ بار هستید و در هر سیکل حداکثر یکبار می تونید از این روش استفاده کنید.
۳-آیا مصرف زیاد قرص اورژانسی ضرر داره؟
بله، قطعا ضرر داره برای همینه که میگم حواستون رو جمع کنید تا سالی یکی دوبار بیشتر استفاده نکنید. مصرف قرص ها باعث نامنظمی پریود میشه و در عملکرد تخمدانها اختلال ایجاد میکنه و عوارض جبران ناپذیری خواهد داشت پس مثل نقل و نبات از آن استفاده نکنید.
۴- چند وقت بعد از مصرف قرص ضدبارداری اورژانسی پریود میشم؟
ممکنه چند روز بعد پریود شوید اما حداقل تا دوهفته بعد از مصرف قرص صبر کنید و در صورت پریود نشدن، آزمایش بارداری بدید.
۵- اگر قرص اورژانسی را بخورم و بعد بفهمم باردارم، برای جنین ضرر داره؟
خیر، نیاز به سقط جنین نیست زیرا این قرص ها برای جنین شما ضرر نداره.
۶-ایا با مصرف این قرص ها پریود من منظم می مونه؟
خیر، ممکنه این قرص ها تعادل پریود را بهم بزنه و چند روز زودتر و یا چند روز دیرتر پریود شوید. اگر تا ۷ روز پریود نشدید باید به بارداری مشکوک شوید و تست بارداری بدهید.
۷-قرص اورژانسی را چه زمان بعد از نزدیکی مصرف کنیم؟
تا فردا صبح صبر نکنید، بلافاصله بعد از رابطه جنسی مشکوک قرص را مصرف کنید.
۸-از چه قرص های ضدبارداری می تونم بصورت اورژانسی استفاده کنم؟
شما از سه نوع قرص LD، لوونوروژسترون و قرص های تری فازیک : قرص LD: 4 عدد در اولین فرصت و 4 عدد بعد از 12 ساعت، قرص HD: 2 عدد در اولین فرصت و 2 عدد بعد از 12 ساعت، قرص لونژیل: در اولین فرصت دو عدد
۹-اگر بعد از خوردن قرص استفراغ کردم، باید مجدد قرص بخورم؟
بله، اگر بعد از ۲ ساعت از مصرف قرص استفراغ کردید، باید مجددا قرص ها را مصرف کنید.
۱۰-آیا میتونم از قرص ضد تهوع استفاده کنم؟
بله، شما می تونید چند ساعت قبل از مصرف دارو اورژانسی از قرص ضد تهوع استفاده کنید اما بعد از مصرف قرص ها از قرص حالت تهوع استفاده نشود. اما تهوع و استفراغ و سرگیجه رایج است.
۱۱- چه داروهایی با قرص های اورژانسی تداخل داره؟
آنتی بیوتیک ها تداخلی با قرص اورژانسی ندارند و اثر بخشی قرص تنها ۴۸ ساعت است
۱۲-قرص اورژانسی بهتره با غذا مصرف شود؟
بله، این قرص ها بهتره با شکم خالی مصرف نشود و همراه غذا بخورید تا حالت تهوع هم کاهش یابد.
۱۳- قرص اورژانسی چقدر مؤثر است؟
اگر بعد از ۷۲ ساعت رابطه جنسی محافظت نشده، قرص اورژانسی لوونورژسترول مصرف کنید، می تواند احتمال بارداری را تا ۹۸٪ کاهش دهد.
۱۴- قرص ۷۲ ساعته چگونه عمل می کند؟
اگر قرص اورژانسی را ظرف ۷۲ ساعت (۳ روز) و ترجیحاً ظرف ۱۲ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید، می تواند با یکی از سه روش زیر مانع از بارداری شود: به طور موقت مانع از آزاد شدن تخمک از تخمدان می شود. از لقاح جلوگیری می کند. از اتصال تخمک بارور به رحم جلوگیری می کند.
۱۵- عوارض قرص های اورژانسی چیست؟
عوارض جانبی قرص اورژانسی صبحگاهی که معمولاً فقط چند روز طول می کشد شامل موارد زیر است:
حالت تهوع یا استفراغ.
سرگیجه
خستگی.
سردرد.
حساسیت به سینه.
خونریزی بین پریودی یا خونریزی شدید پریودی.
درد شکم یا گرفتگی شکم
۱۶- آیا یک دختر حتی پس از مصرف قرص اورژانسی می تواند باردار شود؟
اگر این قرص های ضد بارداری اورژانسی حاوی پروژستین را در ۲۴ ساعت اول پس از رابطه جنسی مصرف کنید، خطر بارداری را تا ۹۵٪ کاهش می دهد. به عبارت دیگر ، اگر ۱۰۰ خانم بعد از داشتن رابطه جنسی محافظت نشده از این نوع قرص استفاده کنند، فقط ۲ نفر از آنها باردار می شوند.
۱۷- آیا ممکن است قرص های اورژانسی اثر نکنند؟
استفاده از روش های پیشگیری از بارداری اورژانسی (EC) طی 5 روز پس از مقاربت، می تواند مانع از بارداری در بیش از 95٪ از موارد شود. EC می تواند در شرایط زیر استفاده شود: مقاربت محافظت نشده، نگرانی در مورد نارسایی احتمالی پیشگیری از بارداری، استفاده نادرست از داروهای ضد بارداری و تجاوز جنسی بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری
۱۸- چقدر طول می کشد قرص اثر کند؟
۷ روز، بسته به زمان شروع مصرف قرص اورژانسی و نوع قرص مصرفی، ممکن است تا ۷ روز نیاز به استفاده از یک روش ضدبارداری پشتیبان – مانند کاندوم- داشته باشید. اگر مصرف قرصهای ترکیبی را طی ۵ روز پس از اولین روز پریودی شروع کنید، بلافاصله از بارداری محافظت می شوید.
۱۹- آیا قرص های اورژانسی برای بارداری در آینده ایمن است؟
به احتمال زیاد، مصرف قرص اورژانسی کوتاه مدت و بلند مدت باعث تأخیر موقتی در بارداری می شود، اما این قرص ها تاثیری بر بارداری در آینده ندارد.
۲۰- آیا مصرف قرص های اورژانسی دو بار در هفته ایمن است؟
با این حال، تحقیقات نشان می دهد اگر قرص های ضد بارداری اورژانسی حاوی پروژستین را به صورت دو قرص همزمان، یا دو قرص با فاصله ۱۲ ساعت یا قرص دوم ۲۴ ساعت بعد از قرص اول مصرف کنید، تاثیر یکسان دارند. اما شما مجازید که تنها دو تا سه قرص در سال نه در هفته استفاده کنید
۲۱- آیا مصرف قرص اورژانسی یک بار در ماه مجاز است؟
خیر ، شما تنها مجازید دو تا سه قرص در سال مصرف کنید. به گفته کارشناسان، مصرف قرص اورژانسی به صورت یک بار در ماه از نظر علمی امکان پذیر است اما به بدنتان آسیب وارد میکنید. قرص اورژانسی صبحگاهی را باید ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید.
۲۲- آیا باید قرص اورژانسی را با معده پر مصرف کرد؟
مصرف قرص ضدبارداری اورژانسی با معده خالی بی خطر است. اما وجود یا عدم وجود غذا در معده بر جذب این قرص تاثیری ندارد.
۲۳- بهترین زمان مصرف قرص های اورژانسی چیست؟
بهترین زمان برای مصرف قرص اورژانسی نیم ساعت بعد از وعده غذایی کامل مانند شام یا هنگام خواب است. ممکن است در ماه اول حالت حالت تهوع کمی داشته باشید، اما این حالت معمولاً با گذشت زمان از بین می رود.
۲۴- آیا آنتی بیوتیک ها اسپرم را می کشند؟
آنتی بیوتیک ها از جمله تتراسایکلین ها ، جنتامایسین ، نئومایسین ، اریترومایسین و نیتروفورانتوئین (با دوزهای بسیار زیاد) می توانند بر تولید اسپرم ، حرکت و تراکم اسپرم تاثیر منفی بگذارند.
۲۵- آیا استفراغ بعد از مصرف قرص اورژانسی صبحگاهی طبیعی است؟
مصرف قرص اورژانسی صبحگاهی بسیار بی خطر است. به ندرت، پس از مصرف این قرص ها حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه یا خستگی، سردرد، حساسیت سینه یا درد شکم را تجربه می کنید. بعد از مصرف قرص اورژانسی چرخه قاعدگی نامنظم خواهید داشت.
۲۶- آیا قرص اورژانسی صبحگاهی می تواند باعث توقف پریودی شود؟
قرص اورژانسی صبحگاهی نه تنها می تواند باعث لکه بینی و خونریزی های نامنظم شود بلکه ممکن است بر پریودی بعدی شما نیز تأثیر داشته باشد. ممکن است قرص اورژانسی باعث شود پریودی زودتر یا دیرتر رخ دهد.
۲۷- آیا خونریزی یک هفته بعد از مصرف قرص اورژانسی طبیعی است؟
لکه بینی یک عارضه طبیعی پس از استفاده از روش های پیشگیری از بارداری اورژانسی است، اما لزوماً به این معنی نیست که باردار نیستید. یک هفته دیگر صبر کنید. اگر به طور مکرر از قرص های اورژانسی استفاده کنید، پریودی شما نامنظم می شود.
۲۸- قرص اورژانسی چه مدت در بدن می ماند؟
قرص اورژانسی بعد از رابطه جنسی محافظت نشده تا ۵ روز (۱۲۰ ساعت) مؤثر است.
۲۹- آیا قرص اورژانسی باعث لکه بینی می شود؟
معمولاً قرص های اورژانسی باعث خونریزی نامنظم می شود. ممکن است متوجه لکه بینی یا خونریزی غیرمعمول شوید که ممکن است تا پریودی بعدی شما ادامه داشته باشد. نیازی به نگرانی در مورد خونریزی نیست مگر اینکه بیش از حد خونریزی داشته باشید یا خونریزی متوقف نشود.
۳۰- آیا ممکن است خونریزی داشته باشید و باردار باشید؟
معمولاً خونریزی به معنی عدم بارداری است. خونریزی در طی بارداری، نشانه وجود مشکل در سلامتی شما است، از جمله بارداری ناشی از نارسایی روش ضدبارداری. به خاطر داشته باشید که این حالت نادر است، اما می تواند اتفاق بیفتد.
۳۱- بعد از رابطه مشکوک عادت ماهانه شدم . آیا بازم امکان داره که من باردار باشم؟
در صورتی که پس از امیزش پریود شده اید دیگر خطر بارداری در آ ن سیکل گذشته است. ولی در دور بعد در صورتی که مایل به بارداری نیستید باید از یک روش پیشگیری مطمئن استفاده کنید.
۳۲- آیا مصرف اشتباها به جای ۴ قرص ۲ قرص ۱ ساعت بعد و دو قرص هم ۱۲ ساعت بعد باز احتمال حاملگی وجود دارد؟
کاربر گرامی روش اورژانس را به اشتباه مصرف کرده اید. بنابراین احتمال بارداری افزایش می یابد فعلا از هیچ دارویی استفاده نکنید و منتظر پریودباشید در صورتی که پریودتان به تعویق افتاد آزمایش خون بارداری بدهید.
۳۳-نزدیکی در مدت زمان ۷ روز استراحت در مصرف قرص ال دی، نیاز به پیشگیری دارد یا خیر؟
کاربر گرامی، گرچه احتمال بارداری در یک هفته باقی مانده اولین سیکل مصرف قرص بسیار کم است.ولی در اولین سیکل در ۷ روز استراحت نیز بهتر است از یک روش کمکی همراه با قرص استفاده کنید ولی پس از آن در سیکلهای بعدی نیازی به پیشگیری اضافه ندارید.
۳۴- آیا می شود از قرص تنسی بعنوان قرص پیشگیری از بارداری دایمی استفاده کرد؟
تنسی از دسته دارو های پروژسترونی ضد بارداری است که باید بصورت اورژانسی مصرف شود و به هیچ عنوان بعنوان یک روش پیشگیری از بارداری بصورت دایمی توصیه نمی شود . شما نمی توانید به جای مثلا دروسبلا و یا دروسبلین و لویتود، این قرص را مصرف کنید. البته این قرص فقط در موارد اورژانس قابل مصرف است نه اینکه عادت کنید و ماهی یکی دوبار استفاده کنید.
۳۵-من قرص تنسی مصرف کردم، اما الان باردارم. باید جنین را سقط کنم؟
خیر. قرص تنسی برای جنین ضرری ندارد زیرا حاوی پروژسترون می باشد، نیازی به سقط جنین نیست، نگران نباشید.
۳۶- قرص تنسی را باید کجا نگهداری کنم؟
قرص را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید. در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید. دارو را پس از تاریخ انقضا دور بیندازید.
۳۷- آیا با مصرف قرص تنسی نیازی به روش دیگری از پیشگیری است؟
بله حتما تا زمان پریود از روش دیگر مانند کاندوم استفاده کنید.
۳۸- آیا سیگار کشیدن با مصرف قرص جلوگیری از بارداری تنسی تداخل دارد؟
در صورتی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنید، سیگار کشیدن خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد، به خصوص اگر بیش از ۳۵ سال سن داشته باشید. توصیه می شود سیگار نکشید. این دارو از شما در برابر عفونت اچ آی وی (ایدز) یا هر گونه بیماری مقاربتی دیگر محافظت نمی کند.
۳۹- حدود دو سال ماهی دوبار قرص اورژانسی خوردم به نظرتون دیگه حامله نمیشم؟
قرص اورژانسی رو ماهی یکبار بیشتر نباید مصرف کنید چون جواب عکس میده، موردی برای بارداری نداره
چه چیزی باعث سرگیجه و سیاهی رفتن چشم هنگام بلند شدن میشود؟
دلایل زیادی برای افت فشار خون ارتواستاتیک که منجر به سیاهی رفتن چشم در هنگام بلند شدن میشود وجود دارد. این موارد عبارتند از:
کم آبی بدن
کم خونی یا تعداد کم گلبولهای قرمز خون
کاهش حجم خون، که هیپوولمی نامیده میشود، ناشی از برخی داروها مانند دیورتیکهای تیازیدی و دیورتیکهای لوپ است.
بارداری
بیماریهای قلبی، مانند سکته قلبی یا بیماری دریچه قلب
دیابت، شرایط تیروئید و سایر بیماریهای سیستم غدد درون ریز
بیماری پارکینسون
استراحت طولانی مدت در رختخواب یا بی حرکتی
آب و هوای گرم
داروهای فشار خون و داروهای ضد افسردگی
مصرف الکل یا مواد مخدر هنگام مصرف داروهای فشار خون
دیورتیکها
افزایش سن
شایع ترین علل سرگیجه هنگام ایستادن که برای مدت طولانی (مزمن) وجود داشته است عبارتند از:
تغییرات مربوط به سن در تنظیم فشار خون
مواد مخدر
اختلال در عملکرد سیستم عصبی خودمختار
دلیل اصلی سیاهی رفتن چشم و سرگیجه کاهش فشار خون استعلت سیاهی رفتن چشم و سرگیجه هنگام بلند شدن
هنگامی که فشار خون پائین می آید خون به مغز و مخچه نمی رسد فرد دچار سرگیجه و سیاهی رفتن چشم می شود و بعد از چند لحظه مشکل حل می شود. همچنین به هنگام تعرق شدید آب نمک زیادی از بدن دفع می شود و در صورت استفاده نکردن از مایعات فرد دچار سیاهی رفتن چشم می شود.
مشکل فشار خون را جدی بگیرید. از جمله عواملی که منجر به این مشکل می شوند خونریزی کردن، ناراحتی کلیه و قلب، کاهش قند خون و اسهال و استفراغ را می توان نام برد.
سرما خوردگی و آلرژی در این زمینه تاثیر زیادی ندارند مگر اینکه سرما خوردگی پیشرفت کرده باشد و در پرده های مغز اثر نامطلوبی گذاشته باشد. گاهی اوقات استرس و اضطراب نیز منجر به سرگیجه و سیاهی رفتن چشم می شود.
علایم سیاهی رفتن چشم:
شایع ترین عارضه سرگیجه وقتی است که بعد از نشستن یا دراز کشیدن از خواب بلند می شوید. علایمش معمولا کم تر از چند دقیقه طول می کشد.
به خود کمک کردن در سرگیجه و سیاهی رفتن چشم پس از ایستادن: در اینجا چند پیشنهاد خود کمکی برای نشانه های سرگیجه وجود دارد.
سر خود را روی بالش بگذارید و آرام سرتان را بلند کنید در حالی که در رختخواب هستید.
زمانی که نشسته اید و یا دراز کشیده اید، به آرامی بلند شوید.
از جوراب های طبی استفاده کنید تا تجمع خون در پاها را به حداقل برسانید.
کم و مدام غذا بخورید تا خطر پایین آمدن فشار خون را کاهش دهید.
مقدار زیادی مایعات بنوشید.
مصرف الکل را متوقف کنید.
مصرف کافئین متعادلی داشته باشید.
از ورزش شدید، حمام های داغ، سونا و هر تماس با حرارت شدید اجتناب کنید.
از ایستادن بدون حرکت به مدت طولانی خودداری کنید.
از بالا رفتن سریع در ارتفاعات بالا اجتناب کنید.
فشار خون خود را به طور مرتب چک کنید.
با دنبال کردن این نکات، شما می توانید علائم مربوط به سرگیجه را بهبود ببخشید. یافته های جدید نشان می دهد که این می تواند منجر به یک بیماری عصبی جدی شود، بنابراین با پزشک خود در مورد علائمتان تردید نکنید.
توصیه های پیش گیری از سیاهی رفتن چشم:
رژیم غذایی را دنبال کنید که در نمک زیادی دارد.
مقدار زیادی مایعات در شکل آب و آب میوه بنوشید.
وقتی هوا گرم است به خود آبرسانی کنید.
مصرف الکل خود را متوقف کنید.
ورزش کردن به طور منظم جریان خون را بهبود می بخشد.
در هنگام نشستن یا ایستادن روی کف پا و یا قوزک پا و جلوگیری از افت ناگهانی در فشار خون، اقدامات احتیاطی در نظر بگیرید.
زمانی که خوابیدید، سرتان را از روی تخت بلند کنید.
اشیا سنگین را بلند نکنید.
برای مدت طولانی خود را در معرض آب داغ قرار ندهید.
وعده های غذایی کمتر و مکرر بخورید.
رژیم غذایی شما نقش بسیار مهمی در آوردن فشار خون به محدوده نرمال بازی می کند. در اینجا چند توصیه رژیم غذایی آورده شده است که به شما می گویند چه غذاهایی باید مصرف شوند و باید از افزایش فشار خون اجتناب کنید.
صدای قاروقور ممکن است از معده یا روده باریک باشد. این صداها معمولا به گرسنگی نسبت داده میشوند، چون هنگام خالی بودن معده و روده باریک، بلندتر شنیده میشوند. هنگامی که این اندامها خالیاند، نمیتوانند صداهایشان را پنهان کنند. این صداها بیشتر هنگامی شنیده میشوند که ماهیچههای دیواره روده منقبض میشوند و مایعات و گازها در رودهها وجود دارند.
علائم صداهای شکم
صداهای شکم صداهای ایجاد شده بوسیله روده باریک است. آنها ممکن است بوسیله عبارات زیر توصیف شوند:
صداهای شکم به تنهایی عامل نگرانی نیستند. البته وجود علائم دیگری که همراه صداها ظاهر میشود، ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینهای باشد. این علائم عبارتند از:
گاز اضافی
تب
تهوع
استفراغ
اسهال مکرر
یبوست
مدفوع خونی
سوزش سر دل که به داروهای بدون نسخه پاسخ نمیدهد
کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
احساس سیری
اگر هر کدام از این علائم یا درد شکمی را داشتید، به پزشک مراجعه کنید. مراقبت درمانی میتواند از عوارض بالقوه جدی پیشگیری کند.
عوامل زیر موجب ایجاد صداهای شکماند:
۱. گوارش عادی
یکی از علتهای صدای شکم فرایند گوارش است. صداهایی که میشنوید ممکن است قسمتی از گوارش غذایی که خوردهاید باشند. هنگامی که هوا و مایعات در دستگاه گوارش تجمع پیدا میکنند، رودههای شما با انقباضهایشان آنها را جابهجا میکنند. این حرکات ممکن است در معده نیز منعکس شوند و صدا ایجاد کنند.
۲. گرسنگی
گرسنگی هم میتواند علت صدای شکم باشد. هنگامی که معده شما خالی است، صداها را بلندتر میشنوید؛ زیرا چیزی نیست که صداهای طبیعی حرکات معده را ساکت کند. اگر معدهتان حدود ۲ ساعت خالی بماند، انقباضات معده و روده شدیدتر و سریعتر نیز خواهند شد.
۳. اختلالات گوارشی
گاهی نوعی اختلال گوارشی صداهای شکمی شدید را ایجاد میکنند، مثلا سندروم روده تحریک پذیر. در صورت ابتلا به سندرم روده تحریکپذیر ممکن است علائم دیگری از قبیل درد، اسهال و نفخ را نیز تجربه کنید.
۴. ناسازگاریهای تغذیهای
دستگاه گوارش شما ممکن است نتواند بعضی مواد غذایی را بهخوبی هضم کند و گازهایی در روده تولید شوند. در این صورت، صداهای زیادی از شکم خود میشنوید که ممکن است بر اثر حساسیت به چنین موادی باشند:
حبوبات؛
محصولات لبنی؛
غلات غنی از فیبر؛
بعضی میوهها و سبزیجات؛
گلوتن (پروتئین گندم و جو).
۵. مشکلات تنفسی
تنفس سینهای، که موجب میشود شانههایتان بالا بیاید و فقط قفسه سینه شما منبسط شود، باعث تنفس سطحی میشود؛ یعنی اکسیژن کمتری وارد خون میشود که ممکن است گوارشتان را مختل کند.
۶. انسداد روده
صداهای خیلی بلند و تیز شکم گاهی نشانه انسداد روده هستند. انسداد هنگامی اتفاق میافتد که غذا یا مدفوع نتواند در مسیر لوله گوارش حرکت کند. از علائم دیگر انسداد روده میتوان به این موارد اشاره کرد:
استفراغ؛
ورم شکم؛
ناتوانی در دفع؛
احساس سیری؛
درد یا گرفتگی شدید در قسمت شکمی.
وقتی رودهها غذاها را پردازش و تجزیه میکنند، شکم شما ممکن است قار و قور و یا غرش کند. دیوارههای مسیر دستگاه گوارش اغلب ساخته شده از عضله است. وقتی غذا میخورید، دیوارهها منقبض میشوند تا غذاها را مخلوط کرده و فشار دهند به این صورت میتوانند آن را هضم کنند. این فرایند حرکات حلقوی نام دارد. حرکات حلقوی عموما مسئول صدای قار و قوری هستند که بعد از غذا خوردن میشنوید. این میتواند چند ساعت بعد از خوردن و حتی در شب به هنگامی که قصد خوابیدن دارید، اتفاق میافتد.
گرسنگی هم میتواند موجب صداهای شکم شود. با توجه به مقاله منتشر شده بوسیله متابولسیم و غدد درون ریز، به هنگامی که شما گرسنه هستید، مواد شبه هورمونی در مغز، میل به غذا خوردن را فعال میکنند که بعدا پیامهایی به رودهها و معده میفرستد. در نیتجه، عضلات داخل سیستم گوارشی شما منقبض شده و موجب این صداها میشوند.
صداهای شکمی را از میتوان بصورت طبیعی به دو گروه کم فعالیت یا پر فعالیت طبقه بندی کرد. کم فعالیت یا کاهش صداهای روده معمولا نشان میدهد که فعالیت رودهای کند شده است. از طرف دیگر، صداهای روده خیلی فعال که بلندتر هستند با افزایش فعالیت رودهها ارتباط دارد بطوری که حتی توسط سایر افراد هم شنیده میشود. آنها معمولا بعد از غذا خوردن یا به هنگام ابتلا به اسهال رخ میدهند.
اگر چه صداهای روده کم فعال و پر فعالیت طبیعی هستند اما تکرار دفعات هر دوی آنها و وجود علائم دیگر ممکن است نشان دهنده یک مشکل در سلامتی باشد.
علتهای دیگر
اکثر صداهایی که شما میشنوید به علت هضم طبیعی است اما صداهای شکم همراه با علائم ممکن است به علت یک مشکل جدیتر پیش زمینه یا استفاده از داروهای خاصی باشد.
فعالیت زیاد، فعالیت یا فقدان صداهای روده ممکن است به موارد زیر مرتبط باشد:
تروما یا ضربه
یک عفونت داخل دستگاه گوارش
یک فتق که به هنگامی که بخشی از یک اندام یا بافت را از طریق یک بخش ضعیف شکمی عضله دیواره فشار وارد میکند.
لخته خون یا کاهش جریان خون به رودهها
میزان پتاسیم غیر نرمال خون
میزان کلسیم غیر نرمال خون
تومور
انسداد رودهها یا گرفتگی رودهها
کاهش موقت حرکت روده یا انسداد روده
علتهای فعالیت زیاد صداهای روده:
خونریزی زخمهای گوارشی
آلرژی غذایی
عفونتهایی که منجر به التهاب یا اسهال میشوند
استفاده از ملین
خونریزی در سیستم گوارش
بیماری التهاب روده بخصوص کرون
علتهای کم فعالیت بودن صداهای شکم یا فقدان صداهای روده:
زخمهای نفوذ کننده
داروهای خاص مانند کدئین
بیهوشی عمومی
جراحی شکم
آسیب رادیواکتیو
صدمه به رودهها
انسداد جزئی یا کامل رودهها
عفونت حفره شکمی یا پریتونیت
آزمایشاتی که برای غرغر شکم لازم است
اگر غرغر شکم با سایر علائم رخ دهد، دکتر ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص علت زمینه ای تجویز کند. دکتر شما همچنین ممکن است از ابزاری مانند مرور سابقه پزشکی شما، پرسیدن چند سوال در مورد فراوانی و شدت علائم و گوشی طبی برای گوش دادن به هر گونه صدای غیر طبیعی روده، استفاده کند. انسداد روده معمولا صدای بسیار بلندی تولید می کند. این صداها اغلب می تواند بدون استفاده از گوشی پزشکی شنیده شود.
آزمایشاتی که برای تشخیص علت غرغر شکم تجویز می شوند عبارتند از:
سی تی اسکن برای گرفتن تصاویر اشعه ایکس از ناحیه شکم.
اندوسکوپی که با استفاده از یک دوربین متصل به یک لوله کوچک انعطاف پذیر به ضبط تصاویر در داخل شکم می پردازد.
آزمایش خون برای رد کردن احتمال عفونت و یا آسیب به ارگان های دیگر بدن
درمان غرغر شکم
درمان به علت علائم شما بستگی دارد. صداهای عادی روده نیازی به درمان ندارد. اما اگر صداهای تولید شده در دستگاه گوارشتان باعث خجالتتان است مصرف غذاهایی که ممکن است نفخ و گاز بدنتان را بیشتر کند را محدود کنید.
این غذاها عبارتند از:
میوه ها لوبیا شیرین کننده های مصنوعی نوشیدنی های گازدار غلات کامل
اگر شما دچار عدم تحمل لاکتوز هستید از خوردن لبنیات با لاکتوز خودداری کنید. همچنین خوردن سریع غذا، نوشیدن مایعات با نی و خوردن آدامس باعث می شود مقدار بیشتری هوا ببلعید. پس این موارد را نیز به حداقل برسانید. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مصرف پروبیوتیک ها می توانند صداهای روده را بیشتر کند. این را هم در نظر داشته باشید که به دلیل آنکه این صداها در بدن شما اتفاق می افتد، ممکن است بسیاری از آنها تنها توسط شما شنیده شوند و افراد دیگر آن را نشنوند.
اگر نشانه های اورژانسی، مانند خونریزی، آسیب روده یا انسداد شدید داشتید، باید به پزشک مراجعه کنید. در بیمارستان ممکن است از طریق دهان یا بینی شما لوله ای را به معده یا روده بفرستند و آن ها را شستشو داده و خالی کنند. در این حالت توصیه می شود مدتی چیزی نخورید و ننوشید تا عضلات روده استراحت کنند.
برخی افراد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برای مثال، اگر روده به طور کامل مسدود شده باشد، به جراحی برای حذف انسداد و بخشی از روده که آسیب دیده است، نیاز می باشد.
داروهایی نیز برای بیماری های خاص دستگاه گوارش مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو در دسترس هستند. اگر دکتر تشخیص داد که شما به یکی از این بیماری ها مبتلا هستید و غرغر شکم و روده بر اثر آن هاست، این داروها را تجویز می کند.
در موارد نادر، در صورت عدم درمان غرغر شکم که با علائم همراه است، عوارض خاصی پیش می آید که می تواند مرگبار باشد. به عنوان مثال انسداد روده، می تواند خطرناک باشد. در این بیماری اگر جریان خون به روده قطع شود، در دیواره رود بافت مرده ایجاد شده و به عفونت در حفره شکمی منجر می شود. این موضوع می تواند کشنده باشد. سایر شرایط و بیماری ها مانند تومورها و یا بیماری کرون ممکن است درمان و کنترل طولانی مدت نیاز داشته باشند.
۱۰ درمان مؤثر برای سروصدای شکم
با اینکه صداهای شکم قسمتی طبیعی از گوارشاند، گاهی ممکن است خجالتآور باشند. این ۱۰ راهحل طبیعی کمکتان میکنند بر این مشکل غلبه کنید:
۱. مقدار کافی آب بنوشید
گاهی نوشیدن آب راهحلی مؤثر برای درمان سریع صدای شکم است؛ مخصوصا اگر امکان غذاخوردن را ندارید. آب، علاوه بر پرکردن شکم، به گوارش نیز کمک میکند. با این کار میتوانید از صداهای معده جلوگیری کنید یا پنهانشان کنید. برای دریافت مطلوبترین اثر، بهتر است آب را آهسته در طول روز بنوشید.
حجم زیادی از آب در مدتزمان کوتاه، خود ممکن است باعث ایجاد صداهای معده شود.
۲. چیزی بخورید
وقتی معدهتان مدتی خالی باشد، از صداها میفهمید که باید چیزی بخورید. یک وعده غذایی کوچک یا میان وعده این صداها را بهطور موقت از بین میبرد. اگر صداهای شکم شما هر روز و در زمان خاصی به سراغتان میآیند، یعنی باید وعدههای منظم بیشتری برای خود در نظر بگیرید؛ مثلا میتوانید بهجای ۳ وعده اصلی، ۴ تا ۶ وعده کوچکتر در طول روز میل کنید.
۳. غذایتان را آهسته بجوید
گوارش در دهان و با جویدن غذا آغاز میشود. اگر صداهای شکمتان مربوط به گوارش نامناسب باشد، با جویدن بیشتر و آرامتر غذا میتوانید از این مشکل جلوگیری کنید. همچنین، جویدن درست حجم هوای بلعیدهشده را کاهش میدهد و از تجمع گازها در دستگاه گوارش جلوگیری میکند.
۴. خوردن شکر، الکل و غذاهای اسیدی را محدود کنید
الکل، خوراکیهای پرشکر و غذاهای اسیدی ممکن است صداهای شکم را تحریک کنند. شکر بیشترین تأثیر را روی گوارش شما دارد، مخصوصا قندهایی مثل فروکتوز و سوربیتول. از غذاهای اسیدی میتوان به مرکبات و قهوه اشاره کرد. الکل نیز تمام سیستم گوارش را تحت تأثیر قرار میدهد (اسید معده را افزایش میدهد و موجب تورم آن میشود).
مصرف زیاد الکل نیز دفع مواد گوارششده را به تأخیر میاندازد و موجب درد معده میشود.
۵. از غذاها و نوشیدنیهایی که گاز تولید میکنند بپرهیزید
بعضی غذاها و نوشیدنیها گاز بیشتری تولید میکنند. صداهای شکم نیز بر اثر جابهجاشدن این گازها در سیستم گوارش ایجاد میشوند. با اجتناب از غذاهای زیر میتوانید مشکل خود را با صداهای شکم حل کنید:
پیاز؛
کلم؛
لوبیا؛
قارچ؛
نخود؛
عدس؛
گلکلم؛
نوشابه؛
بروکلی؛
غلات کامل.
میتوانید این خوراکیها را یکییکی از رژیم خود حذف کنید، تا به منبع گازهای اضافی و صداهای شکم خود پیببرید.
۶. ناسازگاریهای غذاییتان را پیدا کنید
ناسازگاری با بعضی غذاها ممکن است به تجمع گازهای گوارشی و صدای شکم منجر شود؛ مثلا افرادی که دچار حساسیت به لاکتوز هستند، با خوردن لبنیات دچار مشکل میشوند. حدود ۶۵ درصد افراد از حساسیت به لاکتوز رنج میبرند؛ البته این آمار میتواند در جمعیتهای مختلف متفاوت باشد. بهترین راه برای کنترل علائم ناسازگاری با غذا جایگزینکردن آن است.
افرادی که از صدای شکم مزمن رنج میبرند میتوانند با پزشک خود راجعبه ناسازگاری غذایی صحبت کنند.
۷. از گروههای غذایی مختلف بهطور متعادل استفاده کنید
صداهای شکم بعد از خوردن غذاهای سنگین بیشتر مشخصاند. غذاهایی که چربی، شکر و گوشت قرمز بیشتری دارند دشوارتر هضم میشوند. خوردن وعدههای کوچکتر در فواصل منظم، همراه با جویدن کامل، احتمال پرخوری را نیز کاهش میدهد.
۸. فعالیت داشته باشید
ثابت شده است پیادهروی کردن و قدمزدن بعد از وعدههای غذایی، با افزایش سرعت خالیشدن معده، به گوارش کمک میکند. راهرفتن پس از غذا فایدههای گوارشی دیگری نیز دارد. تحقیقات نشان میدهند یک پیادهروی ۱۵ تا ۲۰ دقیقهای پس از غذاخوردن، قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش میدهد.
دقت داشته باشید فعالیتهای شدید پس از خوردن غذا بههیچوجه توصیه نمیشود.
۹. استرستان را کنترل کنید
سروصدای شکم ممکن است در شرایط پر استرس تشدید شود، مثلا در مصاحبههای کاری و امتحانها. دلیل رابطه استرس و صدای شکم افزایش فعالیت دستگاه گوارش در هنگام اضطراب است و ربطی به پر یا خالی بودن معده نیز ندارد. مضطرببودن گوارش را کند میکند که موجب هضم نامناسب و علائمی مانند ریفلاکس و صدای شکم میشود.
میتوانید اضطرابتان را با مدیتیشن، نفسهای عمیق و تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی بهبود ببخشید. نفسهای عمیق شکمی تأثیر مثبتی بر گوارش شما میگذارند.
۱۰. اختلالات گوارشی را در نظر داشته باشید
ممکن است صدای شکم شما نشانه بیماری زمینهای مانند عفونت یا انسداد روده باشد. به همین دلیل، اگر این صداها شما را آزار دادند یا با علائم دیگری همراه شدند، توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید تا به مشکل واقعی خود پی ببرید. سندرم روده تحریکپذیر ممکن است ریشه مشکل صدای شکم باشد. در این صورت، فقط با درمان آن میتوانید صداهای شکمتان را کمتر کنید.
نکات پایانی
باید در نظر داشته باشید بهترین راه برای درمان صدای شکم یافتن دلیل اصلی آن است؛
اگر صداهای شکم شما با علائم دیگری مانند اسهال، تهوع و درد شکم همراه است، حتما با پزشک خود تماس بگیرید؛
با اینکه این صداها عادی به شمار میروند، میتوانید با غذاخوردن منظم، دوری از بعضی غذاها و نیز کنترل اضطراب صداها را کمتر کنید.
آیا برای شما پیش آمده در جمع صدای قار و قور شکمتان دربیاید؟ چقدر این مشکل برایتان آزاردهنده است؟ چطور با آن کنار میآیید؟ اگر آن را درمان کردهاید، چه توصیهای برای دیگران دارید؟
یبوست حالتی است که ممکن است هر شخصی در زندگی به آن دچار شود، اما در پارهای مواقع بعضی افراد دچار یبوست مداوم هستند. برای پیشگیری ویا حتی رفع یبوست، بهترین راهکار تغییر در روش زندگی است. برای این کار بهتر است اگر مشکلی با نوشیدن مایعات از نظر پزشکی ندارید، روزانه ۲ تا ۴ لیوان آب بنوشید و سعی کنید نوشیدنیهای گرم درصبح مصرف کنید. از رژیم غذایی پر از سبزیجات و میوه و فیبر کافی استفاده کنید و ورزش و تحرک را کنار نگذارید. همچنین با توجه به اینکه ممکن است از بعضی داروها استفاده کنید، به اثر این داروها بر روی دلایل یبوست دقت نموده و با تجویز پزشک خود داروی مکمل و یا رژیم غذایی مناسب را انتخاب کنید.
علت یبوست متعدد است؛ ممکن است تنها به علت کمکاری عضله داخل روده دچار آن شده باشید ویا ممکن است بر اثر مصرف بعضی مواد غذایی دچار یبوست گردید. شدت یبوست نیز در افراد مختلف ، متفاوت است و از ضعیف تا بسیار قوی ممکن است تغییر کند.
با توجه به فضاهای بسته و محدود و زندگی کمتحرک و ماشینی امروزه، حرکت افراد بسیار کاهش پیدا کرده و این باعث یبوست بیشتر در افراد و حتی در کودکان نیز شده است؛ پس بهتر است با دقت بر روی این مسئله ساعتی از روز را برای حرکات نرمشی یا حتی پیادهروی و ورزشهای مورد علاقه خودتان در نظر بگیرید. ورزش حداقل چهار روز در هفته، استفاده از آب کافی و میوهجات میتواند بر روی یبوست اثر مستقیم بگذارد.
کارکرد طبیعی روده چگونه است؟
غذاها و مایعات، سفر دور و دراز خود را در دستگاه گوارش شما با عبور سریع از دهان تا معده آغاز میکنند. عضلات معده شل میشوند تا گنجایش غذای بلعیده شده را داشته باشند. اما مایعات طی ۲۰ دقیقه وارد رودهی کوچک شده و مواد جامد چند دقیقه دیرتر به آنجا میرسند. اگر چه این فرایند از معده و دهان آغاز میشود، اما بیشتر فرایند گوارش در رودهی کوچک اتفاق میافتد. با ورود مواد غذایی و مایعات به جریان خون، محتویات روده فشردهتر و سفتترمیشوند. دیوارهی روده دارای عضلاتی است که به طور ریتمیک منقبض شده و مواد غذایی را به جلو میرانند. شبکهی عظیمی از اعصاب، این انقباضات را با یکدیگر هماهنگ کرده وهورمونهای مختلف، این فرایند را تنظیم میکنند.
تشخیص علائم یبوست به راحتی قابل انجام است، برای شناخت علائم این عارضه به موارد زیر توجه نمایید.
نفخ شکم
گاز معده
کمر درد خفیف
خستگی
کاهش حرکات روده
دفع مدفوع همراه درد و سختی
معده درد
کاهش اشتها
علت ابتلا به یبوست چیست؟
این بیماری در اثر کند شده حرکات روده و در نتیجه کند شدن سرعت حرکت مواد در کولون رخ میدهد که به موجب آن عملکرد دفع با اختلال همراه خواهد شد.
از علل اصلی بروز این اختلال می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
رژیم غذایی نامناسب ( مصرف غذا های فاقد فیبر )
برهم خوردن تعادل هورمون ها
اثر جانبی دارو های مصرفی ( اثر برخی مکمل ها مثل کلسیم و آهن یا دارو های ضدافسردگی )
آناتومی بدن
مصرف کم آب
کم کاری تیروئید
بیماری های دیابت، تومور ها و سرطان روده
سندروم روده تحریک پذیر ( IBS )
استرس بیش از اندازه
کم تحرکی
کمبود منیزیم
عادت های بد در اجابت مزاج ( عجله برای سریع بیرون آمدن و … )
خواب نامناسب
کهولت سن
بارداری
یکی از علت های اصلی ابتلا به یبوست دو بیماری هموروئید یا بواسیر و شقاق مقعدی هستند. زیرا زمانی که افراد به این دو عارضه نشیمنگاهی مبتلا می شوند، به دلیل درد و سوزش از رفتن به دستشویی خودداری می کنند. در نتیجه مدفوع سفت شده و یبوست ایجاد می شود.
علت یبوست شدید
یک دلیل یبوست شدید ممکن است مصرف برخی مواد غذایی باشد، برای مثال بعضی از اشخاص ممکن است به لبنیات حساسیت داشته باشند و این اشخاص پس از مصرف آن دچار یبوست گردند. بنابراین بهتر است مقدار مصرف لبنیات را کنترل کنید. البته بهطور کلی مصرف بیش از حد شیر در افراد ایجاد یبوست میکند.
اگر پس از اصلاح روش زندگی یعنی تغذیه سالم و استفاده از سبزیجات، میوه و آب کافی در رژیم غذایی و انجام حرکات ورزشی، همچنان دچار یبوستهای شدید هستید؛ حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا علت یبوست شدید شما را پیدا کند، زیرا ممکن است به تداخلات دارویی و بررسیهای بیشتر نیاز باشد. گاهی اوقات پولیپ کوچک رودهای ویا حتی انسدادهای رودهای ممکن است باعث بروز یبوست گردد که چنانچه این حالتها معالجه نگردند؛ ممکن است به سرطان تبدیل شود.
البته در نظر داشته باشید که استرس و افسردگی خود عاملی برای یبوست است. همچنین بعضی از داروها مثل داروهای قلبی و تیروئیدی و داروهای فشار خون و پایین آورنده چربی خون نیز ممکن است بر روی یبوست اثر بگذارد. گاهی اوقات بیماریها نیز خود دلایل یبوست میشوند؛ مثل بیمارانی که دچار ام اس یا مشکلات نخاعی و عدم تحرک هستند، بیماران مبتلا به دیستروفی ماهیچهای، بیماران مبتلا به روده تحریک پذیر و یا بیماریهای مرتبط با عضلات داخل لگن میتوانند علت یبوست شدید باشند.
مصرف داروهای مسکن و دخانیات نیز میتواند در ایجاد یبوست موثر باشد؛ البته استفاده از مواد مخدر در تشدید یبوست بسیار موثر است. با بالا رفتن سن و کاهش حرکات رودهای، یبوست در افراد بیشتر دیده میشود.
علت یبوست در زنان
شیوع یبوست در زنان و مردان یکسان است اما از آنجایی که خانمها برای حفظ تناسب اندام، اقدام به گرفتن رژیمهای سخت میکنند، ممکن است بیشتر دچار حالتهای یبوست شوند. در اینصورت بهتر است در هنگام استفاده از رژیم به استفاده از میزان کافی مواد فیبری و سبزیجات و میوهها و حتی آب دقت بفرمایید. از آنجا که مصرف لبنیات زیاد و نوشیدنیهای کافئیندار مثل قهوه در ایجاد یبوست موثر است، دقت کافی در میزان مصرف آنها لازم است. همچنین یک علت یبوست در زنان که بسیار شایع است، در زمان بارداری و به دلیل اشغال فضای شکم توسط جنین ایجاد میشود. بنابراین رژیم غذایی و استفاده از مشاوره پزشک در این دوران بسیار اهمیت دارد.
میدانیم که دفع سه بار مدفوع و یا حداقل هر سه روز یک بار به طور نرمال انجام میگردد؛ چنانچه خروج مواد دفعی کم شود، یبوست ایجاد میگردد؛ اما چه زمانی یبوست خطرناک است؟! چنانچه فاصله دفع شما بیشتر از این شود، ممکن است حالتهای انسدادی در روده ایجاد کند ویا انسداد روده خود باعث یبوست شده باشد که نیاز به مداخله جراح دارد و شکل خطرناک آن است.
راههای رفع و درمان یبوست چیست ؟
هر چند یبوست مشکل خاصی نیست. اما در صورت عدم درمان میتواند مشکلات متعددی را برای شما ایجاد کند. از این رو برای درمان یا رفع یبوست خود میتواند راهکارهای زیر را امتحان کنید:
روزانه دو تا چهار لیوان آب اضافی بنوشید. مگر این که متخصص گوارش و کبد شما مصرف مایعات را به دلایل دیگری برای شما محدود کرده باشد.
مایعات گرم را به خصوص در صبح میل کنید.
میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
آلو و سبوس غلات بخورید.
بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید. زیرا وقتی بدنتان را تکان می دهید، ماهیچه های روده هایتان نیز فعال میشوند.
تحت هیچ شرایطی احساس دفع مدفوع را نادیده نگیرید.
در صورت نیاز می توانید از ملینها نیز استفاده کنید. چندین نوع ملین وجود دارد که می توانید بسیاری از آن ها را بدون نسخه خریداری کنید. هر کدام از آنها به روش متفاوتی در کاهش یبوست تأثیر دارند. برای اطمینان بیشتر بهتر است با دکتر گوارش یا داروساز خود مشورت کنید تا متوجه شوید که کدام نوع از ملینها می تواند برای شما مفید باشد و چه مدت باید آن را مصرف کنید.
راههای پیشگیری از یبوست چیست ؟
در بسیاری از موارد به کمک چند راهکار ساده میتوانید از بروز یبوست پیشگیری کرده و یا آن را به سادگی رفع کنید.
یک رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان داشته باشید. میوهها، سبزیجات، حبوبات، نان و غلات سبوس دار از بهترین منابع فیبر موجود هستند.
روزانه ۱ الی ۲ لیتر آب و مایعاتدیگر بنوشید. فیبر و آب با همکاری هم حرکات روده را منظم نگه می دارند.
از مصرف کافئین خودداری کنید. کافئین می تواند آب بدن را کم کند. همین موضوع هم باعث ایجاد یبوست میشود.
مصرف شیر را محدود کنید. محصولات لبنی به دلیل داشتن لاکتوز فراوان می توانند در برخی از افراد باعث ایجاد یبوست شوند.
به طور منظم ورزش کنید. حداقل ۳۰ دقیقه در روز ورزش کنید و حرکات کششی انجام دهید تا به انبساط و انقباض رودههای خود کمک کنید.
هر زمان نیاز به دفع داشتید، به دستشویی بروید. در بسیاری از مواقع مراجعه دیر هنگام به دستشویی عامل اصلی ایجاد یبوست است.
درمان خانگی یبوست
روش های خانگی شامل تمام مواردی هستند که می توانید به راحتی آنها را در خانه اجرا کنید و از یبوست خود رهایی پیدا کنید.
جا دادن فیبر در رژیم غذایی
بشقاب خود را با مقدار زیادی سبزیجات، میوه ها و غلات کامل پر کنید و از غذاهای کم فیبر مانند لبنیات و گوشت زیاد استفاده نکنید. تغذیه هایی که شامل فیبر کافی هستند؛ سبزیجات، میوه ها و غلات کامل هستند و غذاهای کم فیبر شامل لبنیات و گوشت می باشند.
تاثیر نوشیدن آب بر یبوست و ورزش
دستگاه گوارش شما برای کمک به روند شستشوی مواد در روده و حرکت بهتر به آب نیاز دارد. در نتیجه پیشنهاد میکنیم روزانه ۸ تا ۱۰ لیوان آب (زنان و مردان بالغ) و ۶ تا ۸ لیوان (کودکان) در روز آب بنوشید.
ورزش کردن به ماهیچه های سیستم گوارش شما کمک می کند تا بهتر کار کنند، بنابراین مواد جامد می توانند راحت تر حرکت کنند. سعی کنید هر روز هفته فعال باشید، همچنین ممکن است پزشک حرکت های ورزشی خاصی را به شما توصیه کند.
در نظر گرفتن وقت مشخص برای دفع
هر زمانی که حس دفع دارید، آن را به تعویق نیندازید. در صورت نیاز حتما به دستشویی بروید. به هنگام دفع مطمئن شوید که روده شما به طور کامل تخلیه شده است.
اکثر مواقع ایجاد این تغییرات در روزمره شما ممکن است به درمان یبوست و رفع آن کمک کند ولی در برخی موارد افراد نیازمند روش های درمانی جدی تری هستند. که آنها را هم به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
تمرین عضلات لگن (بیوفیدبک)
یبوست گاهی اوقات به این دلیل اتفاق می افتد که ماهیچه هایی که به دفع مدفوع کمک می کنند به خوبی کار نمی کنند. می توانید با کمک یک فیزیوتراپیست این عضلات را تمرین یا به نوعی؛ ورزش دهید. این تمرینات ورزشی آنها را دوباره آموزش می دهند تا بتوانند مجدد کار خود را به درستی انجام دهند.
اسم تمرینات رفع یبوست از طریق ورزش عضلات بیوفیدبک نام دارد. فیزیوتراپ یک لوله کوچک به نام کاتتر را وارد راست روده شما می کند. تنش عضلانی را اندازه گیری کرده و در حین انجام تمرینات، نمایشگر دستگاه مشخص می کند چه زمانی آرام هستید و چه زمانی ماهیچه های خود را سفت کرده اید. این کار می تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید چگونه زمانی که نیاز به دفع مدفوع دارید آرام شوید.
برای درمان سریع یبوست چی بخوریم؟
خوراکی های زیر که برای درمان یبوست در خانه معرفی کردیم، معمولا به راحتی در دسترس همه هستند و شما می توانید با استفاده درست بیماری خود را مدیریت کنید:
لیمو تازه
یکی از روش های ساده برای رفع این عارضه چکاندن آب لیمو به داخل آب ولرم است. لازم به ذکر است که می توانید به آبلیمو خود کمی نمک (نصف قاشق چای خوری) و یک قاشق عسل هم اضافه کنید. این نوشیدنی زمانی بیشترین تاثیر را دارد که با شکم خالی آن را بنوشید. این روند را حداقل یک هفته امتحان کنید.
انجیر
یکی از میوه های معجزه آسا در درمان یبوست انجیر می باشد. شما می توانید سه یا چهار عدد بادام را به همراه انجیر خشک در آب به مدت چند ساعت خیس کنید و پس از کمی نرم شدن با هم میکس کرده یا بکوبید. یک قاشق چای خوری عسل هم به این ترکیب اضافه کرده و میل کنید.
همچنین انجیر سیاه تازه یکی از میوه هایی است که برای سلامت دستگاه گوارش، استحکام عضلات و استخوانها بسیار مفید است. این میوه طبع گرم داشته و می تواند برای دفع سموم بدن موثر باشد. از آنجایی که انجیر دارای خواص ملین است، یکی از روشهای درمان خانگی یبوست به شمار رفته و باعث پاکسازی روده ها می شود.
روغن کرچک
از این روغن معمولا برای درمان یبوست شدید استفاده می شود. به این صورت که فرد مبتلا باید یک یا دو قاشق چای خوری از روغن کرچک را با معده خالی بنوشد. شما می توانید برای بهتر شدن طعم روغن همراه با آن از آبمیوه هایی مانند آب پرتقال استفاده کنید.
چند ساعت پس از استفاده متوجه تاثیر آن خواهی شد. لازم است این نکته را بدانید که این روغن خاصیت دارویی قوی داشته و نباید طولانی مدت استفاده شود. زیرا می توانید عوارض جانبی داشته باشد.
ارجنگ
ارجنگ یکی از گیاهان دارویی شناخته شده با خاصیت ملین است که از عصاره پوستِ درختی با همین نام گرفته شده است. این عصاره باعث تحریک و حرکت رودهها میشود. استفاده کوتاه مدت از آن، معمولا برای بدن به خوبی قابل تحمل است، اما ممکن است باعث بروز دردهای شکمی شود، اما استفاده بلند مدت از آن میتواند منجر به مشکلاتی برای کبد شود که از ناراحتیهای خفیف تا از دست دادن کبد را در بر بگیرد.
اسفرزه
اسفرزه فیبر طبیعی ملین است که به سفت شدن مدفوع کمک میکند. اسفرزه معمولا برای درمان یبوست مزمن مورد استفاده قرار میگیرد و ممکن است با دیگر ملینهای طبیعی و مصنوعی ترکیب شود. این دارو ممکن است عوارض جانبی از قبیل واکنش آلرژیک، حالت تهوع، معده درد و استفراغ داشته باشد.
سنا
سنا برای درمان یبوست و خالی کردن روده، قبل از برخی از روشهای پزشکی مورد استفاده قرار میگیرد. تاثیر میوه این گیاه از برگ آن خفیفتر است. سنا را باید به صورت کوتاه مدت و دوزی که پزشک تعیین میکند استفاده کنید. استفاده بلند مدت و دوز بالای آن میتواند به کبد آسیب وارد کند.
بارهنگ
بارهنگ یکی از آن گیاهان معروف و با خاصیت است. مصرف آن به صورت دمنوش با یبوست مقابله میکند. میتوانید یک نوک انگشت از برگهای خشک این گیاه را در یک فنجان آب جوش دم و میل کنید. همچنین میتوانید برگهای تازه آن را داخل سالاد ریخته و مصرف کنید. میوهها و سبزیجات ضدیبوست مصرف میوه و سبزیجات (از همه نوع) به مقابله با یبوست کمک میکند. بهترین حالت این است که میوهها را با پوست میل کنید. تا جایی که امکان دارد از میوهها و سبزیجات ارگانیک استفاده کنید. توجه داشته باشید که در بین میوهها و سبزیجات برخی خواص ملینی بالایی دارند مانند کیوی، آب سیب، طالبی، آلو خشک و میوههای خشک دیگر و در بین سبزیجات نیز میتوان به اسفناج اشاره کرد. برای مقابله با یبوست علاوه بر مصرف مواد غذایی ملین باید فعالیت بدنیتان را نیز بالا ببرید. بیتحرکی باعث تنبلی رودهها و تشدید مشکل یبوست میشود.
کفیر
نوشیدنیهای لبنی تخمیر شده سرشار از پروبیوتیک هستند. کفیر ۱۰ برابر بیشتر از ماست پروبیوتیک دارد. پروبیوتیکها در اصل غذای باکتری های درون روده هستند و کمک میکنند گوارشتان تقویت شود. محققان به این نتیجه رسیدهاند که پروبیوتیک میتواند به بهبود یبوست کمک و مدفوع را نرمتر کند. کفیر و ماستهای حاوی پروبیوتیک را به صورت میان وعده یا همراه با وعدههای اصلی میل کنید.
اگر یبوست شما ناشی از سندرم روده تحریک پذیر یا یبوست مزمن یا شدید ایدیوپاتیک باشد، پزشک ممکن است برای شما یک فعال کننده کانال کلریدی مانند لوبی پروستون (آمیتیزا) تجویز کند. این کار با به کار انداختن اقداماتی در سلول های شما کار کرده و مشخص می کند که مایعات بیشتری وارد دستگاه گوارش شما شود یا خیر. که می تواند به موارد زیر کمک کند:
تسکین درد معده
نرم کردن مدفوع
بیرون روی راحت بدون نیاز به فشار یا زور زدن
مرتب کردن تعداد دفعات رفتن به دستشویی
آگونیست های گوانیلات سیکلاز-C نیز برای بیماران مبتلا به یبوست ایدیوپاتیک مزمن استفاده می شود. این داروها که شامل لیناکلوتید (Linzess) و پلکاناتید (Trulance) هستند، به منظم تر شدن دفع کمک می کنند. آنها می توانند درد شکم را کاهش داده و حرکات روده را منظم کنند.
دارو برای رفع یبوست مزمن و شدید
بسته به علت یبوست شما، پزشک ممکن است یکی از این داروها را پیشنهاد کند:
میزوپروستول (سیتوتک) به عنوان یک محرک عمل می کند تا روده های شما سریعتر کار کنند. اگر باردار هستید نباید آن را مصرف کنید.
کلشی سین/پروبنسید (Col-Probenecid) به شما کمک می کند حرکات روده بیشتری داشته باشید. این دارو برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند توصیه نمی شود.
OnabotulinumtoxinA (بوتاکس) به نرم شدن مدفوع کمک می کند و دفع آن را کم درد می کند. این دارو بیشتر برای درمان افراد مبتلا به اختلال عملکرد کف لگن استفاده می شود.
همچنین می توانید ملین ها را امتحان کنید. انواع مختلف مانند شیاف بیزاکودیل و قرص آن به روش های مختلفی برای کمک به اجابت مزاج کار می کنند.
مکمل های فیبر به رژیم غذایی شما حجم بیشتری می دهند که می توانند به شما کمک کنند. آنها در انواع مختلف از جمله قرص، پودر و قرص های جویدنی وجود دارند. پزشک ممکن است یکی از این موارد را توصیه کند:
کلسیم پلی کربوفیل (FiberCon)
فیبر متیل سلولز (سیتروسل)
پسیلیوم (متاموسیل، کنسیل)
نرم کننده های مدفوع برای یبوست چند روزه
نرم کننده های مدفوع آب را از روده شما به داخل مدفوع می کشند. این کار از انباشته و سفت شدن جلوگیری می کند و عبور مدفوع را آسان تر می کند. که رایج ترین آنها دو نوع مختلف سدیم دوکوزات (کولاس) و دوکوزات کلسیم (سورفک) هستند.
روان کننده ها مدفوع شما را می پوشانند تا به حفظ مایعات کمک کنند تا راحت تر از بدن شما خارج شود. روغن های معدنی نیز؛ به عنوان روان کننده عمل می کنند.
اسمزیک ها آب را در مدفوع شما نگه می دارند. این عمل به شما کمک می کند دفعات بیشتری دفع داشته باشید و مدفوعتان را در هنگام انجام این کار نرم نگه می دارد. اگر نارسایی قلبی یا کلیوی دارید باید بیشتر مراقب باشید زیرا این داروها ممکن است باعث کم آبی بدن یا عدم تعادل مواد معدنی شوند. برخی از داروهای اسمزی عبارتند از:
هیدروکسید منیزیم (شیر منیزیا)
سیترات منیزیم
لاکتولوز (کریستالوز)
لاکتیتول (Pzensy)
پلی اتیلن گلیکول (میرالاکس)
محرک های دفع
محرک ها روده های شما را منقبض می کنند و در نتیجه باعث حرکت راحت تر مدفوع می شوند. پزشک شما ممکن است این نوع دارو را فقط در صورتی توصیه کند که سایر درمان ها مؤثر واقع نشده باشند. محرک ها عبارتند از:
بیزاکودیل (Ducodyl، Dulcolax)
Senna-sennosides خوراکی (Senokot)
ملین ها برای همه افراد مبتلا به یبوست مناسب نیستند. شما باید آنها را فقط تحت نظر پزشک و برای مدت کوتاهی استفاده کنید. زیرا ممکن است در طولانی مدت عوارض خاص خود را داشته باشند. (به غیر از مکمل های فیبر، که فیبر را به رژیم غذایی شما اضافه می کنند).
مصرف طولانی مدت ملین ها می تواند باعث مشکلات دیگری شود. ممکن است مجبور شوید به بدن خود نحوه دفع مدفوع به طور معمول را آموزش دهید. همچنین، استفاده طولانی مدت از روان کننده ها ممکن است ویتامین های مهم بدن را از بین ببرد.
عمل جراحی
اگر یبوست شما با درمان های دیگر بهتر نمی شود، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. اما بستگی به این دارد که چه چیزی باعث مشکل شما شده است.
اگر دچار انسداد روده، افتادگی رکتوم (قسمتی از رکتوم خارج از بدنتان بیرون زده) یا شقاق مقعدی (پارگی های کوچک در مقعد) هستید، جراحی می تواند کمک کننده باشد. زیرا می تواند این مشکلات را ترمیم کند.
همچنین اگر یبوست شما ناشی از بخشی از روده بزرگ است که آنطور که باید کار نمی کند، ممکن است برای برداشتن آن ناحیه به جراحی نیاز داشته باشید.
در دروان قاعدگی همزمان با تغییرات هورمونی که خاص این دروان است معمولا در بافت نرم اطراف که شامل مقعد نیز میباشد نیز مختصر افزایش خونرسانی و تورم بوجود می آید که این به نوبه خود منجر به تشدید بیماریهای مقعدی مثل هموروئید و شقاق میگردد و بتدریج این حالات با پایان دوران قاعدگی بهبود می یابد اما اصل بیماری به جای خود باقی است لذا بهتر است چنانکه دچار بیماریهای مقعدی میباشید هرچه زودتر نسبت به درمان آن اقدام نمایید.
علت احساس درد در مقعد می تواند متفاوت باشد. البته رایج ترین علل احساس درد به شرح زیر است:
اسپاسم عضلات
فشار آوردن به روده
تغییرات هورومونی در دوران پریود و بارداری
ابتلا به بیماری های مقعدی مانند هموروئید، یبوست مزمن
و…
علل درد مقعد هنگام پریود چیست؟ علل درد مقعد هنگام پریود عبارتند از:
۱- فشار عضلانی ما با علائم پریود مانند گرفتگی، نفخ و مواردی از این قبیل آشنا هستیم، اما آیا میدانستید که اینها میتوانند به عضلات گلوتئال شما هم فشار بیاورند؟
زمانی که فشار بیش از حد در آن ناحیه وجود داشته باشد، به احتمال زیاد درد در ناحیه کمر، لگن و باسن را تجربه خواهید کرد. همچنین ممکن است احساس کنید که باید ادرار کنید!
۲- اندومتریوز اگر درد شدید در باسن خود دارید، میتواند نشانه ای از اندومتریوز باشد. این وضعیت زمانی اتفاق میافتد که پوشش آندومتر شروع به رشد در سایر اندامهای خارج از رحم میکند.
علائم اصلی اندومتریوزیس چیست؟
درد در پایین شکم یا پشت یا درد لگنی . اغلب هنگام پریود تشدید می شود.
درد هنگام پریود در حدی که مانع انجام فعالیت طبیعی روزمره می شود.
درد هنگام یا بعد از sex
درد هنگام دفع مدفوع یا ادرار ضمن پریود
احساس بیماری، یبوست، اسهال یا وجود خون در مدفوع ضمن پریود
اشکال در باردار شدن
شما ممکن است خونریزی شدید (heavy period) داشته باشید. شما ممکن است تعداد زیادی پد یا تامپون استفاده کنید.
اندومتریوزیس برای بسیاری از خانمها ممکن است بشدت تاثیر گذار باشد و گاهی منجر به احساس ( depression) یا افسردگی شود.
۳- فیبروم ممکن است دلیل دیگری وجود داشته باشد که عضلات باسن در طول قاعدگی شما درد میکند. مثلا میتواند به علت فیبروم باشد. فیبرومها رشدهای غیرسرطانی در رحم هستند که میتوانند در سالهای باروری فرد ایجاد شوند.
۴- مشکلات مقعدی درد باسن همچنین میتواند به دلیل مشکلات مقعدی باشد که در طول دوره قاعدگی شما تشدید میشود. اندومتریوز همچنین میتواند باعث درد در رودهها شود و علائم دیگری مانند مدفوع دردناک، یبوست، اسهال و حتی نفخ را ایجاد کند.
درمانهای درد مقعد هنگام پریود
اگر درد به خاطر فشار عضلانی است اگر درد ناشی از تنش عضلانی است، حمام کنید، بدن خود را ماساژ دهید و استراحت کنید.
اگر درد ناشی از تنش عضلانی است، حمام کنید، بدن خود را ماساژ دهید و استراحت کنید. در صورت لزوم، داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید.
در صورت لزوم، داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید.
اگر درد به خاطر اندومتریوز است در صورتی که از اندومتریوز رنج میبرید، ممکن است مجبور شوید تحت درمان هورمونی قرار بگیرید و استراتژیهای خودمراقبتی را انجام دهید. با این حال، ممکن است ضایعات جدیدی ظاهر شوند. به همین دلیل است که درمان اندومتریوز اغلب چند وجهی است و میتواند شامل درمان هورمونی (مانند مصرف قرصهای ضد بارداری) و استراتژی های مراقبت از خود مانند استفاده از پدهای گرمایشی باشد.
چه وقت برای اندومتریوزیس به پزشک مراجعه کنید؟
مشکل است که اندومتریوزیس را بتوان تشخیص داد. به این علت که علائم آن بسیار متغیر است و سایر بیماری ها هم میتوانند علائم مشابهی را ایجاد کنند.
پزشک شما در مورد علائم از شما سوال میکند و شما را معاینه میکند و به شما پیشنهاد درمان میدهد. اگر درمان های عادی موثر نبود، سونوگرافی، MRI یا لاپاراسکوپی به شما پیشنهاد میشود.
عملی است که در آن جراح یک میله باریک را از سوراخ کوچکی اطراف ناف عبور میدهد تا از طریق آن داخل شکم و لگن را ببیند و بررسی کند، این تنها راه قطعی تشخیص اندومتریوزیس است.
درد اندومتریوزیس چگونه است؟
درد لگنی ممکن است از پریود شما شروع شود و برای چند روز طول بکشد، می تواند تیرکشنده و مبهم باشد، اغلب با مسکن رفع می شود.
برخی زنان میگویند: آنقدر شدید است که احساس می کنند اعضای لگن آنها به بیرون کشیده می شود، گاهی درد تپنده و جونده است.
رحم و تخمدان نزدیک کمر و پایین شکم قرار گرفته اند و همچنین ممکن است پایین کمر را تحت تاثیر قرار دهند(backache).
اندومتریوزیس می تواند اعصاب مرتبط با کشاله ران،مفصل ران و پاها را تحت تاثیر قرار دهد (Leg pain)،
پس ممکن است کار کردن و حرکت کردن را با سختی همراه کند.
بسیاری از زنان هنگام سکس یا تا دو روز بعد از آن درد دارند که ممکن است مبهم یا تیرکشنده باشد، برخی آن را بصورت دردی در محوطه ی لگن نیز توصیف می کنند،(Painful sex).
حرکات روده دردناک (Painful bowel movements)
بسته به ناحیه ای که توسط اندومتریوزیس تحت تاثیر قرار میگیرد، ممکن است دستشویی رفتن ( دفع مدفوع) را دردناک کند و اگر شدید باشد ممکن است باعث خونریزی و یبوست نیز بشود.
اگر درد به خاطر فیبروم است اگر درد شما به علت فیبروم است، میتوانید از داروهای خاصی برای کاهش درد و سایر علائم استفاده کنید. مانند آندومتریوز، این درمانها میتوانند شامل درمانهای هورمونی و مسکنها، همراه با استراتژیهای مدیریت مراقبت از خود باشند. در موارد خاص، گزینههای جراحی مانند میومکتومی و هیسترکتومی ضروری است.
اگر درد به خاطر یبوست است میتوانید با خوردن غذاهای غنی از فیبر و نوشیدن آب فراوان یا در صورت لزوم ملینها، این مشکل را مهار کنید.
شما هم احتمالا از زبان اطرافیان خود شنیده اید که بعذ از غذا خوردن نباید دراز کشید یا حمام کرد و یا…این توصیه ها ریشه علمی دارند؟ آیا بعد از غذا باید از انجام کارهایی پرهیز کنیم؟ چرا؟
۱-آب یخ ننوشید
میگویند نوشیدن آب یخ بعد از غذا باعث سرطان معده میشود، ولی این حرف پایه علمی چندان صحیحی ندارد و تنها مشکلی که با نوشیدن آب یخ بروز میکند، دلدرد یا انقباض عضلات روده است. افراد دچار سندرم روده تحریکپذیر، بیشتر دچار این مشکل میشوند؛ بنابراین بهتر است آب خیلی سرد ننوشید. نکته دیگر اینکه نوشیدن آب بعد از صرف غذا، باعث رقیق شدن شیره معده میشود و میتواند در هضم غذا اختلال ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است نیم ساعت قبل از غذا و نیم ساعت بعد از اتمام غذا، آب ننوشید.
برخی سیگاریها به محض این که غذایشان تمام میشود، سیگارشان را روشن میکنند. در متون پزشکی آمده سیگار چه بعد از غذا و چه قبل از آن خطرناک است و خطر مصرف آن بعد از غذا بر خلاف تصور عموم مردم بیشتر نیست. حدود ۱۰۰ ماده سرطانزا در سیگار وجود دارد و کشیدن آن بهطور کلی زیانبار است. نتایج تحقیقات نشان داده دود سیگار میتواند محیط معده را اسیدی کند و این عامل روی عملکرد معده تاثیر منفی میگذارد و مانع هضم صحیح غذا میشود. از سوی دیگر، کشیدن سیگار بعد از غذا، بهخصوص در افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر، درد و علایم شکمی را به دنبال خواهد داشت.
۳-میوه نخورید
با توجه به اینکه بعد از خوردن غذا معده پر و سنگین می شود، خوردن میوه به این سنگینی دامن می زند و در عمل هضم، مشکل ایجاد می کند و بهتر است یک تا دو ساعت پس از صرف غذا میوه میل نکنید. البته برخی افراد، به علت حساسیت نداشتن گیرندههای انسولین، پرخوری یا تحریکپذیری پانکراس، بعد از خوردن غذا تمایل به مصرف ماده شیرین دارند، که تنها به این افراد توصیه میشود بعد از صرف غذا، به جای مصرف شیرینی، مربا و سایر مواد قندی از میوه استفاده کنند.
۴-حمام نکنید
یکی از باورهای عموم مردم این است که بعد از غذا نباید حمام کرد، زیرا احتمال بیهوش شدن و از حال رفتن در حمام بالاست. این حرف تا حدی اساس علمی دارد، ولی در مورد همه صدق نمیکند. افراد مسن و کسانی که بیماریهای قلبی پیشرفته دارند، یا سرخرگهای اصلی خونرسان به مغز و شریانهای گردن در آنها تنگ است، بهتر است حداقل تا ۳۰ دقیقه بعد از خوردن غذای سنگین به حمام نروند، زیرا بعد از خوردن غذای نسبتا سنگین، خون به سمت دستگاه گوارش می رود و خونرسانی به مغز کاهش مییابد. پس حداقل نیم ساعت فاصله بین غذاخوردن و استحمام قرار دهید، به ویژه حمام داغ توصیه نمیشود، زیرا در جریان خون اطراف معده اختلال ایجاد میکند و بر هضم غذا اثر منفی میگذارد.
۵-ورزش نکنید
ورزش ممکن است به قلب افراد دچار بیماری های قلبی- عروقی، فشار وارد کند. مصرف غذای سنگین و ورزش فوری بعد از آن، این فشار را چند برابر میکند. اگر غذای سبکی خوردهاید، حداقل دو تا سه ساعت و در صورت مصرف غذای سنگین، حداقل سه تا چهار ساعت باید از انجام ورزش و فعالیت بدنی خودداری کنید. چنانچه بعد از غذا، ورزش کنید بدن شما انرژی بیشتری می سوزاند. اما به یاد داشته باشید منظور از غذا یک وعده غذایی کوچک و سبک و منظور از ورزش یک فعالیت بدنی سبک و ملایم است. دیواره معده یک بافت عضلانی است که با انقباض خود موجب مخلوط شدن غذا با آنزیم های گوارشی شده و به هضم غذا کمک می کند. این بافت عضلانی برای انجام عمل خود نیاز به خون و اکسیژن کافی دارد. غذای حجیم و سنگین و فعالیت بدنی شدید موجب می شوند که خون رسانی هم به عضلات دیواره معده و هم به عضلات اسکلتی بدن دچار اختلال گردد. اگر تصمیم دارید ورزش و فعالیت بدنی خود را به زمانی پس از صرف غذا موکول کنید، به یاد داشته باشید که کمتر و سبک تر غذا بخورید و همچنین فعالیت سنگین نداشته باشید.
بطور کلی هضم غذا در حالت نشسته راحت تر انجام می شود. به مین دلیل توصیه می شود حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه پس از صرف غذا دراز نکشید و نخوابید. این موضوع برای کسانی که رفلاکس اسید معده دارند بسیار ضروری است، این افراد برای پیشگیری از تشدید برگشت اسید معده به مری، به هیچ عنوان تا یک ساعت پس از صرف غذا نباید دراز بکشند یا بخوابند. اگر مشکل گوارشی خاصی ندارید، خوابیدن پس از صرف غذا مشکل چندانی ایجاد نمی کند، هر چند توصیه کلی به همه برای عملکرد بهتر دستگاه گوارش و حرکات دودی معده، نخوابیدن پس از صرف غذاست.
۷-چای ننوشید
در میهمانیها هنوز غذا تمام نشده، جلوی میهمان چای میگذاریم. چای میتواند محیط معده را اسیدی کند و تأثیر منفی بر مواد معدنی معده بگذارد. بعد از غذا مایعات باید با نیم تا یک ساعت فاصله مصرف شوند. چای از هر نوعی که باشد (سیاه، سفید و سبز)، دارای مادهای به نام تانن است که با آهن موجود در منابع گیاهی ایجاد ترکیبی به نام تانات آهن میکند و موجب دفع آهن از بدن میشود و این امر به ویژه برای افرادی که مبتلا به کم خونی و فقرآهن هستند، مضر بوده و کم خونی آنان را تشدید میکند. چای حاوی یک فاکتور ضد ویتامین B1 است و مانع استفاده بدن از ویتامین B1 میشود بنابراین نتیجه میگیریم که مصرف چای با فاصله کوتاهی بعد از غذا، میتواند انسان را در معرض کمبود آهن و نیز کمبود ویتامین B1 قرار دهد. بنابراین توصیه میشود حتیالمقدور یک یا دو ساعت بعد از صرف غذا، چای بخورند و همچنین از خوردن چای پررنگ پرهیز کنند.
۸-با همسر خود روابط زناشویی نداشته باشید
بیماران قلبی بیشتر باید در این مورد توجه کنند. ارتباط زناشویی نوعی استرس برای سیستم قلبیعروقی محسوب میشود. در مواردی نادر مشاهده شده فرد هنگام این عمل دچار سکته قلبی شده است. افراد دچار بیماریهای پیشرفته قلبی یا کسانی که اخیرا دچار سکته قلبی شدهاند، بهتر است تا ساعاتی پس از صرف غذا، از برقراری رابطه زناشویی خودداری کنند. مصرف غذای سنگین نیز فشاری برای قلب است و خوردن چنین غذایی و داشتن روابط زناشویی در افراد دچار بیماری پیشرفته قلبی، خطر عوارض قلبی را به دنبال خواهد داشت.
۹-جسم سنگینی را بلند نکنید
افرادی که با معده پر، جسم سنگینی بلند میکنند، در واقع نوعی فعالیت بدنی انجام دادهاند که میتواند به قلب فشار بیاورد. از سوی دیگر، این کار باعث افزایش فشار داخل شکم میشود و ایجاد ریفلاکس میکند. به همین دلیل بهتر است یکی دو ساعت بعد از صرف غذا از انجام این کار خودداری کنید./
۱۰-جویدن آدامس
محبوبیت آدامس برای تمیز کردن دندانها و ایجاد خنکی در دهان پس از صرف غذا در بین بیشتر مردم رایج است. این کار حجم زیادی هوا را وارد معده میکند که با ایجاد نفخ و گازهای گوارشی همراه خواهد بود.
چرا بعد از غذا نباید خوابید؟
اگر از قدیمیها بپرسید بعد از غذا خوردن چه کنیم؟ چه اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا را انجام ندهیم؟ آنها بلافاصله جواب میدهند راه برو تا غذا بهتر هضم شود؛ واقعیت مسلم این است که رفتن به رختخواب بلافاصله بعد از خوردن یک غذای سنگین، یکی از اولین اشتباهات بعد از غذا خوردن است که به مشکلات گوارشی منجر خواهد شد. ناراحتی معده، احساس سوزش سردل، بدخوابی و رفلاکس معده تنها گوشهای از نتایج دراز کشیدن و خوابیدن بعد از غذا خوردن است!
اما چرا بعد از غذا نباید خوابید؟ هنگامیکه دراز میکشید اسید معده به سمت مری برمیگردد، به همین دلیل در قسمت قفسه سینه احساس سوزش میکنید و بعدازاینکه از خواب بیدار میشوید احساس بدحالی و سنگینی دارید چراکه غذا نمیتواند بهخوبی هضم شود. مطالعات نشان داده است آمار سکته مغزی و حملات قلبی در افرادی که بعد از صرف غذا راه میروند و یا اینکه به کارهایی بهجز خوابیدن میپردازند بسیار پایینتر از کسانی است که بلافاصله بعد از غذا خوردن به رختخواب میروند.
اگر این عمل تبدیل به عادتی روزمره شده و حس میکنید همینکه غذا میخورید دچار خوابآلودگی میشوید، سعی کنید فعالیتهای موردعلاقه خود را به زمانی بعد از غذا خوردن موکول کنید که انجام آنها ترغیبتان کند تا بیشتر بیدار بمانید؛ حداقل ۲ تا ۳ ساعت بعد از غذا خوردن نباید به رختخواب رفت.
باید توجه داشت نحوه خوابیدن میتواند به هضم غذا کمک کند؛ آیا میدانید بعد از غذا خوردن به کدام سمت بخوابیم بهتر است؟ متخصصان توصیه میکنند ابتدا چند دقیقه به پهلوی راست بخوابید و سپس روی پهلوی چپ دراز بکشید؛ در این حالت غذا در معده جاگیر شده و بهتر هضم میشود.
بعد از غذا سیگار نکشید
از عادات متداول افراد سیگاری این است که بلافاصله بعد از غذا سیگار میکشند؛ مطالعات انجامشده نشان میدهد صدمات ناشی از سیگار کشیدن بعد از غذا بهاندازه کشیدن ۱۰ نخ سیگار در حالت عادی است؛ سیگار کشیدن خود بهاندازه کافی اشتباه است حال اگر بعد از غذا استعمال شود قدرتی ویرانکنندهتر خواهد داشت.
دستگاه گوارش و معده برای هضم غذا به اکسیژن نیاز دارند و نیکوتین موجود در سیگار با چسبیدن به اکسیژن خون مانع از فعالیت درست دستگاه گوارش میشود و به این دلیل است که پزشکان سیگار کشیدن را یکی از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا قلمداد میکنند.
دلایل ممنوعیت دوش گرفتن بعد از غذا
ممکن است بعد از فهمیدن عوارض ناشی از این اشتباه بعد از غذا خوردن شوکه شوید و یا شاید بخندید، اما واقعیت ماجرا این است که دوش گرفتن بعد از غذا میتواند به قلب و سیستم تنفسی آسیب برساند و موجب سرگیجه و یا سردرد شود. هنگامیکه غذا میخوریم خون از ارگانهای دیگر چون دستوپا به سمت دستگاه گوارش حرکت میکند تا عمل هضم غذا به درستترین شکل ممکن انجام شود اما وقتی بلافاصله اقدام به دوش گرفتن میکنیم بدن را مجبور مینماییم که بخشی از انرژی خود را برای خونرسانی به دستوپا خرج کند و این بدان معنا است که خون کمتری به معده میرسد و درنهایت بدن در جذب کامل مواد غذایی ناتوان میماند.
ضعف دستگاه گوارش در درازمدت، هضم آهسته غذا و فساد آن در معده، از مهمترین مضرات دوش گرفتن بعد از غذا است؛ بنابراین یا قبل از غذا دوش بگیرید و یا حداقل ۱ الی ۲ ساعت صبر کنید تا غذا هضم شود.
خوردن میوه بهخودیخود ایده بدی نیست، اما استفاده از آن بعد از یک وعده غذایی سنگین، از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا محسوب میشود. میوهها بهشدت آسانهضم هستند، به این معنی که تنها ۲۰ دقیقه بعدازاینکه میوه میخورید تمام تکههای آن هضم شده و به روده منتقل میشود این در حالی است که یک وعده غذایی به مدتزمانی در حدود ۱ ساعت تا یک ساعت و نیم زمان نیاز دارد تا بهطور کامل هضم شود. زمانی که این مواد غذایی باهم ترکیب میشوند درنهایت میوه دچار فساد شده و بهموقع هضم نمیشود و این اصلاً برای سلامتی مفید نیست.
بهطورکلی مصرف میوه در هرزمانی از طول روز خوب است به جزء مصرف آن بلافاصله بعد از غذا؛ اگر علائمی مانند سو هاضمه، سوزش در قلب و سینهها، آروغ زدنهای پیدرپی و برخی ناراحتیهای گوارشی را دارید بهتر است قبل از مراجعه به پزشک نگاهی به سبک غذایی خود داشته و اشتباهات بعد از غذا خوردن را اصلاح نمایید. برای جلوگیری از سوءهاضمه و سایر مشکلات گوارشی مصرف میوه را به ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا موکول کنید.
تصور اشتباه و رایجی که بسیاری از مردم دارند این است که سیب را از سایر میوهها استثنا قرار داده و با این توجیه که به هضم غذا کمک میکند خوردن سیب بعد از غذا را بلامانع میدانند اما در حقیقت سیب نیز جزء میوههاست و خوردن آن هضم غذا را با اشکال مواجه میکند.
ممکن است برخی بپرسند خب بعد از غذا چی بخوریم؟ جواب خندهدار است، سیب!! میوههایی مانند سیب و گلابی برای هضم غذا فوقالعاده هستند اما سعی کنید دقیقاً بعد از غذا آنها را میل نکنید فرصتی ۳۰ تا ۶۰ دقیقهای به معده داده سپس برشهای کوچک این میوههای خوشمزه را بخورید تا علاوه بر پاکسازی و تقویت معده از دیگر خواص آنها بهرهمند شوید.
نوشیدن چای و قهوه ممنوع
با نوشیدنیهایی مانند چای و قهوه همانند میوهها برخورد کنید، مصرف این نوشیدنیها بعد غذا مانع از جذب برخی مواد مغذی ازجمله آهن میشود. شاید تعجبآور باشد اما تحقیقات ثابت کرده با مصرف یک لیوان کوچک چای یا یک فنجان قهوه جذب آهن تا ۸۷% کاهش یافته و بدن با مشکلاتی همچون کمخونی، پوست رنگپریده، دست و پای سرد، سرگیجه و از دست دادن اشتها همراه خواهد بود.
اگرچه مصرف چای و قهوه در زمان مناسب و در مقدار محدود و کنترلشده فواید خاص خود را دارد اما بدیهی است که زیادهروی در هر چیزی قطعاً مضراتی را خواهد داشت بنابراین از این اشتباه بعد از غذا خوردن بپرهیزید. متخصصان تغذیه توصیه میکنند فاصله میان خوردن غذا با مصرف چای و قهوه باید حداقل یک ساعت باشد.
ممنوعیت راه رفتن بعد از غذا
فقط صخرهنوردی و یا دویدن نیست که از اشتباهات بعد از غذا خوردن محسوب میشوند، حتی یک پیادهروی ساده بلافاصله بعد از غذا خوردن بهجای اینکه سرحالترتان کند و هضم غذا را آسانتر نماید فقط باعث بالا آمدن اسید معده و رفلاکسهای شدید میشود. اگر عادت به راه رفتن بعد از غذا دارید حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید سپس پیادهروی نمایید، آن هم به شکلی آرام و با طمأنینه.
وقتی مقدار زیادی غذا مصرف کردهاید، تمام حجم معده پرشده و تمرکز مغز روی هضم صحیح و درست غذاست، پیادهروی بعد از غذا بدترین کاری است که برای پرت کردن تمرکز مغز میتوان انجام داد؛ به بدن خود زمان بدهید و بلافاصله بعد صرف وعدهای سنگین بهسوی فعالیتهای روزانه خود نروید.
توجه کنید که غذا خوردن و مراحل هضم و جذب آن نیز جزئی از فعالیتهای روزانه شما و بدنتان محسوب میشود. البته این بدان معنا نیست که دراز کشیدن بعد از غذا خوردن را درست تلقی کنیم و در مقابل راه رفتن را غلط بپنداریم، بلکه منظور این است که بدن باید در آرامترین حالت باشد تا بهخوبی فعالیتهای خود را انجام دهد؛ همیشه باید اصل اعتدال را حفظ کرد.
نوشیدن آب یکی از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا است
سالهاست که از گوشه و کنار میشنویم روزانه باید ۸ لیوان آب مصرف شود تا بدن فعالیتهای خود را به بهترین نحو انجام دهد، اما اکثریت مردم نوشیدن تمام این ۸ لیوان را درست به زمان بعد از غذا خوردن موکول میکنند.
نوشیدن آب بعد از خوردن وعدههای غذایی هضم غذا را مختل میکند؛ حتی این عمل از اشتباهات بعد از غذا خوردن نیز محسوب میشود به این صورت که اگر بلافاصله بعد از خوردن مواد غذایی اقدام به نوشیدن آب کنید مقدار اسید معده و صفرا که برای هضم غذا ضروری هستند را افزایش میدهید و بدین شکل فعالیت معده با اختلال مواجه میشود. سعی کنید حداقل تا یک ساعت بعد از صرف غذا در مقابل وسوسه نوشیدن آب مقاومت کنید و بعدازآن نیز از نوشیدن آب سرد اجتناب نمایید. البته توجه داشته باشید نوشیدنی همراه غذا فراموش نشود!
بلافاصله بعد از غذا رانندگی نکنید!
تعجب نکنید! سیستم هضم به خون زیادی نیاز دارد و رانندگی به تمرکز بالایی؛ هنگامیکه یک وعده غذایی سنگین میخورید بیشترین میزان خون در دستگاه گوارش متمرکز است درنتیجه مغز از خون کافی محروم میشود بر همین اساس انجام فعالیتهایی که به تمرکز بالایی احتیاج دارند بلافاصله بعد از صرف غذا ممنوع هستند. بدن را در حالت استراحت نگهدارید و اجازه دهید وظایف طبیعی خودش را به بهترین نحو انجام دهد، ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا میتوانید از مسیر خود لذت ببرید.
درنهایت باید گفت هرکس بنا به سبک زندگی خود و عاداتی که گاهی در تمام طول عمر داشته، ممکن است با سختیهایی مواجه شود که مجبور میشود سبک زندگی خود را تغییر دهد و با عادات سالمتر زندگی کند؛ شیرینی خوردن بعد از غذا، خوابیدن و بسیاری کارهای دیگر شاید دوستداشتنی و راحت جلوه کنند اما شما باید در هر حالتی به رژیم غذایی خود و یک سبک زندگی سالم پایبند باشید.
بعد از تمام این صحبتها بسیاری میپرسند بااینهمه پرهیز و احتیاط بعد از غذا خوردن چه کنیم؟ نیازی نیست بعد از هر وعده غذایی زندگی خود را تعطیل کنید و یکی دو ساعتی را بنشینید تا غذا هضم شود؛ بلکه بهتر است کمترین میزان فعالیت را بعد از غذا داشته باشید تا دچار مشکل نشوید.