سندروم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟
سندروم پیش از قاعدگی(PMS) دارای طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه‌ها، از جمله نوسانات خلقی، حساس شدن سینه ها، میل شدید به غذا، خستگی، تحریک پذیری و افسردگی است. به طور تخمینی از هر ۴ زن قاعده ۳ نفر برخی از علائم سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند.
علائم در یک الگوی قابل پیش بینی ظاهر و تکرار می‌شوند. اما کمیت تغییرات جسمی و احساسی که با سندروم پیش از قاعدگی تجربه می‌کنید، ممکن است از کمی قابل توجه تا شدید متفاوت باشد.
با این حال، شما نباید اجازه دهید این مشکلات کنترل زندگی شما را به دست بگیرند. درمان و تغییر شیوه ی زندگی می تواند به کاهش علائم و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی کمک کند.
تشخیص سندروم پیش از قاعدگی
هیچ یافته ی فیزیکی یا آزمایشات خاصی برای تشخیص سندروم پیش از قاعدگی وجود ندارد. پزشک شما ممکن است علامت خاصی را ( اگر بخشی از الگوی پیش قاعدگی پیش بینی شده شما باشد) به PMS نسبت دهد. برای کمک به ایجاد الگوی سندرم پیش از قاعدگی، دکتر شما ممکن است از شما بخواهد علائم و نشانه های خود را حداقل برای دو سیکل قاعدگی بر روی یک تقویم یا یک دفتر خاطرات ثبت کنید. روزی که اولین بار متوجه علائم PMS می شوید و همچنین روزی که علائم ناپدید می شوند را یادداشت کنید. همچنین مطمئن شوید که روزهای شروع و پایان دوره ی عادت ماهیانه را علامت بزنید.
شرایط خاص دیگری وجود دارد که ممکن است علائم PMS را تقلید کنند، از جمله: سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید و اختلالات خلقی مثل افسردگی و اضطراب. پزشک شما ممکن است تست هایی مانند تست عملکرد تیروئید یا تست های غربالگری روانشناسی را برای کمک به تشخیص بهتر درخواست دهد.
علائم سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
لیست علائم و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی طولانی است، اما اکثر خانم ها چند مورد از مشکلات زیر را تجربه می کنند:
- علائم و نشانه‌های عاطفی و رفتاری
- تنش یا اضطراب
- حالت افسردگی
- گریه
- نوسانات خلقی و تحریک پذیری یا خشم
- تغییرات اشتها و هوس‌های غذایی
- مشکل در به خواب رفتن(بی خوابی)
- دوری از اجتماع و گوشه گیری
- مشکل در تمرکز
- تغییر در میل جنسی
- علائم و نشانه‌های فیزیکی
- درد مفاصل و عضلات
- سردرد
- خستگی
- افزایش وزن مربوط به احتباس مایعات
- نفخ شکم
- حساسیت پستان
- افزایش آکنه
- یبوست یا اسهال
- عدم تحمل الکل
برای برخی زنان، درد جسمی و استرس عاطفی به اندازه ای شدید است که بر زندگی روزانه ی آن ها تاثیر می گذارد. صرف نظر از شدت علائم، علائم و نشانه ها به طور کلی در طی چهار روز پس از آغاز دوره ی قاعدگی برای بسیاری از زنان ناپدید می شوند.
اما تعداد کمی از زنان مبتلا به سندروم قبل از قاعدگی هر ماه دچار علائم ناتوان کننده ای می شوند که این فرم PMS به نام اختلال بی قراری قبل از قاعدگی (PMDD) نامیده می شود.
علائم و نشانه های PMDD شامل افسردگی، نوسانات خلقی، خشم، اضطراب، احساس درهم شکستگی، اشکال در تمرکز، تحریک پذیری و تنش است.
دلایل سندروم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟
علت دقیق سندروم پیش از قاعدگی ناشناخته است، اما عوامل متعددی می توانند این وضعیت را تشدید کنند:
تغییرات دوره ای در هورمون ها: نشانه ها و علائم سندروم پیش از قاعدگی با تغییرات هورمونی تغییر می کنند و با حاملگی و یائسگی ناپدید می شوند.
تغییرات شیمیایی در مغز: نوسانات سروتونین، یک ماده شیمیایی مغزی (انتقال دهنده عصبی) که به نظر می رسد نقش مهمی را در حالت های خلقی ایفا می کند، می تواند علائم PMS را ایجاد کند. مقدار کافی از سروتونین ممکن است باعث افسردگی قبل از قاعدگی، خستگی، افزایش اشتها به غذا و مشکلات خواب شود.
افسردگی: برخی از زنان مبتلا به سندرم شدید قبل از قاعدگی مبتلا به افسردگی تشخیص داده نشده هستند، گرچه افسردگی به تنهایی باعث ایجاد تمام نشانه ها نمی شود.
درمان سندروم پیش از قاعدگی
دارودرمانی:
توجه داشته باشید که برای درمان دارویی فقط با صلاحدید پزشک اقدام کنید.
برای بسیاری از زنان، تغییرات شیوه ی زندگی می تواند به کاهش علائم PMS کمک کند. اما بسته به شدت علائم، پزشک ممکن است یک یا چند دارو برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز کند.
تاثیرگذاری داروها در کاهش علائم در میان زنان متفاوت است. معمولا داروهای تجویز شده برای سندرم پیش از قاعدگی عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی مهار کننده ی باز جذب سروتونین (SSRI): شامل فلوکستین، پاروکستین، سرترالین و غیره هستند، که در کاهش علائم خلقی موفق بوده اند. SSRI درمان خط اول برای PMS شدید و یا PMDD هستند و روزانه مصرف می شوند. اما برای بعضی از زنان مبتلا به PMS، مصرف داروهای ضد افسردگی ممکن است فقط به دو هفته قبل از شروع قاعدگی محدود شود.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID): مصرف NSAID ها مانند ibuprofen، یا ناپروکسن سدیم می تواند باعث کاهش درد و ناراحتی در پستان شود.
دیورتیک ها: وقتی ورزش و محدود کردن مصرف نمک برای کاهش وزن، تورم و بادکردن و نفخPMS کافی نیست، مصرف قرص های ادرارآور(دیورتیک ها) می تواند به بدن کمک کند که مایع اضافی را از طریق کلیه ها دفع کند. Spironolactone یک دیورتیک است که می تواند به کاهش برخی علائم PMS کمک کند.
قرص های هورمونی پیشگیری از بارداری: این داروهای تجویزی مانع تخمک گذاری می شوند، که ممکن است سبب تسکین علائم PMS شود.
تغییر شیوه‌ی زندگی و درمان خانگی:
گاهی اوقات می توانید با تغییر در نحوه ی غذا خوردن، ورزش کردن و کنترل زندگی روزمره خود علائم سندروم پیش از قاعدگی را کنترل کنید یا آنها را کاهش دهید. این نکات را امتحان کنید:
تغذیه خود را تغییر دهید.
خوردن وعده های غذایی کوچکتر به تعداد بیشتر برای کاهش نفخ و احساس سیری.
محدود کردن مصرف نمک و غذاهای شور برای کاهش نفخ و احتباس مایعات.
مصرف غذاهای سرشار از کربوهیدرات های پیچیده، مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل
مصرف غذاهای غنی از کلسیم. اگر به علت عدم تحمل لبنیات قادر به مصرف محصولات لبنی نیستید یا کلسیم کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنید، یک مکمل کلسیم روزانه ممکن است کمک کند.
اجتناب از کافئین و الکل.
ورزش را در برنامه معمول و روزانه خود بگنجانید.
خود را متعهد سازید که در بیشتر روزهای هفته، حداقل ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، شنا یا فعالیت های هوازی دیگر را انجام دهید. ورزش منظم روزانه می تواند به بهبود کلی سلامت شما و کاهش علائمی مانند خستگی و خلق و خوی افسرده کمک کند.
راه کارهای کاهش استرس در سندروم پیش از قاعدگی:
به اندازه ی کافی بخوابید.
تمرین آرامش و ریلکس کردن عضلانی و یا تنفس عمیق برای کمک به کاهش سردرد، اضطراب یا مشکلات خواب (بی خوابی).
یوگا یا ماساژ برای استراحت و تسکین استرس را امتحان کنید.
علائم PMS را برای چند ماه ثبت کنید:
ثبت پیشینه و یادداشت برداری از علائم تان برای شناسایی محرک ها و زمانبندی نشانه ها و علائم تان، به شما این امکان را می دهد که راهکارهایی که به کاهش علائم کمک می کند را پیدا کرده و به کار ببرید.
دیگر درمان ها:
در این قسمت در مورد اثربخشی داروهای مکمل استفاده شده برای تسکین علائم سندرم قبل از قاعدگی برایتان توضیح داده خواهد شد:
مکمل های ویتامین: گزارش شده است که کلسیم، منیزیم، ویتامین E و ویتامین B-6 علائم را تسکین می دهند، اما شواهد برای اثبات این موضوع کافی نیست
داروهای گیاهی: برخی از زنان با استفاده از گیاهانی مانند زنجبیل، مخمر و روغن گل پامچال از علائم PMS رهایی می یابند. با این حال، تعداد کمی از مطالعات علمی نشان داده اند که گیاهان دارویی برای تسکین علائم PMS مؤثر هستند.
همچنین داروهای گیاهی توسط اداره ی غذا و داروی تایید نشده است، بنابراین هیچ مدرکی از ایمنی و اثربخشی این محصولات وجود ندارد. قبل از مصرف هر نوع محصول گیاهی، با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی داشته باشند یا با سایر داروهایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشند.
طب سوزنی: طب سوزنی، فرو کردن سوزن های فولادی ضد زنگ به پوست در نقاط خاصی از بدن است. بعضی از زنان پس از درمان طب سوزنی، شاهد کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی بوده اند.
چه مواقعی برای درمان سندروم پیش از قاعدگی Premenstrual syndrome به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر با تغییر سبک زندگی قادر به مدیریت سندرم پیش از قاعدگی نیستید و علائم PMS بر سلامت و فعالیت های روزانه تاثیر می گذارد، به متخصص زنان مراجعه نمایید.
علت دردهای پریود و روشهای کاهش آن
دردهای قاعدگی یکی از بخش های رایج و ناراحت کننده پریود ماهانه شما هستند. این دردها درست قبل یا در زمان قاعدگی رخ می دهند. بسیاری از زنان به طور مرتب دچار این دردها می شوند.
بیشتر این دردها را در پایین شکم یا کمر خود حس می کنید و شدت آنها ممکن است از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. این دردها اغلب اولین بار یک یا دو سال پس از وقوع اولین پریود دختران روی می دهد. با افزایش سن، معمولا این دردها کمتر می شوند و پس از به دنیا آوردن اولین فرزندتان ممکن است کاملا متوقف شوند. در اصطلاح پزشکی به این دردها دیسمنوره گفته می شود.
علائم دیسمنوره
• درد در ناحیه شکم (که گاهی بسیار شدید است)
• احساس فشار در شکم
• درد در ناحیه ران و کمر
هنگامی که دردهای قاعدگی شدید باشند ممکن است علائم زیر نیز وجود داشته باشند:
• ناراحتی معده که گاهی همراه با استفراغ است
• مدفوع شل
چه چیزی موجب این دردها می شود؟
دردهای قاعدگی در اثر انقباضات عضلات رحم رخ می دهند. اگر انقباض ها در طی سیکل قاعدگی شما بسیار شدید باشند، موجب فشار رگ های خونی نزدیک عضلات می شوند که موجب قطع موقت تامین اکسیژن به رحم می شود. این کمبود اکسیژن موجب درد قاعدگی می شود.
برای کاهش دردهای پریود چکار کنیم؟
اگر دردهای قاعدگی خفیفی داشته باشید، می توانید البته با مشورت پزشک آسپرین یا مسکن های دیگری مثل بروفن، استامینوفن یا ناپروکسن مصرف کنید. برای دستیابی به بهترین نتیجه، این داروها را بهتر است که با شروع خونریزی یا درد قاعدگی مصرف کنید و نگذارید که شدید شوند.
گرما نیز می توانند کمک کننده باشد. می توانید از کیسه آب گرم یا حوله داغ شده بر روی کمر یا شکم خود استفاده کنید. حمام آب گرم نیز می تواند به کاهش درد کمک کند.
همچنین باید به توصیه های زیر عمل کنید:
• استراحت در صورت لزوم
• اجتناب از خوردن غذاهای حاوی کافئین و نمک
• نکشیدن سیگار
• ماساژ کمر و شکم
زنانی که به طور مرتب ورزش می کنند، اغلب درد قاعدگی کمتری دارند.ورزش در دوران قاعدگی روش مناسبی برای کم کردن دردهای قاعدگی است. خوب است که ورزش را به بخشی از برنامه هفتگی خود اضافه کنید.
اگر این مراحل نمی توانند درد شما را کاهش دهند، حتما به پزشک مراجعه کنید. وی می تواند با تجویز داروهای مسکن قوی تر یا قرص های ضدبارداری خوراکی به شما کمک کند.
دیسمنوره ثانویه
دیسمنوره اولیه بدین معنی است که دردهای شما به علت سیکل قاعدگی شما هستند. دیسمنوره ثانویه اصطلاحی است که دکتر شما ممکن است در صورتی به کار ببرد که دردهای قاعدگی ناشی از مشکلی در اندام های تناسلی تان باشند:
• اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافت پوششی رحم (اندومتریوم) بیرون از رحم یافت می شود.
• بیماری عفونت لگن، عفونتی است که ناشی از باکتری است و ابتدا در رحم شروع می شود و سپس به دیگر اندام های جنسی سرایت می کند.
• تنگی دهانه رحم که ممکن است ناشی از زخم و یا عدم وجود استروژن پس از یائسگی باشد.
• دیواره بیرونی رحم دارای فیبروم باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر دردهای قاعدگی شدید یا غیر طبیعی دارید، یا درد ها بیشتر از دو یا سه روز به طول می انجامند، به پزشک مراجعه کنید. علل دردهای قاعدگی هرچه که باشد، قابل درمان است، بنابراین بررسی توسط پزشک بسیار مهم است.
اگر مشخص شود که این دردها به خاطر قاعدگی نیستند ممکن است آزمایش های دیگری مثل کولپوسکوپی لازم شوند.
چرا گفته می شود که در دوران قاعدگی نباید به حمام رفت؟
در زمان قدیم به دلیل نبود حمام شخصی در منازل و مراجعه افراد به حمام عمومی و ماندن طولانی مدت در این حمام ها، به زنان توصیه می شد که در دوران قاعدگی به حمام نروند زیرا آب موجود در خزینه ممکن بود آلوده به خون شود و برای دیگر افراد قابل استفاده نباشد. همچنین چون افراد متعددی به این حمام ها مراجعه می کردند امکان ابتلا به عفونت نیز بیشتر بود. هرگونه شایعه در رابطه با ابتلا به سرد شدن رحم، کیست و تنبلی تخمدان، نازایی، افزایش درد و خونریزی از اثر رفتن به حمام و دیگر عفونت های رایج ناشی از حمام در دوران پریود شایعه ای بیش نیست و صحت ندارد و هیچ دلیل و مدرک علمی در پشتیبانی از آن وجود ندارد.
آیا می توان در دوران قاعدگی به حمام رفت؟
بله جواب مثبت است. شما می توانید در طی دوران قاعدگی به حمام بروید. حتی در دوران قاعدگی بهتر است بیشتر از روزهای عادی به حمام رفت. از آنجایی که خون مکان مناسبی برای رشد میکروبهاست بهتر است برای پیشگیری از ابتلا به عفونتهای دستگاه تناسلی زود به زود به حمام بروید. این کار در داشتن یک زندگی سالم بسیار موثر است. خانمهایی که در این دوران از کاپهای قاعدگی استفاده می کنند استحمام راحت تری دارند.
مزایای حمام کردن در دوران پریود
• در طی دوران قاعدگی، زنان ممکن است دچار خستگی مفرط، افسردگی خفیف، درد، کج خلقی و گرفتگی عضلات شوند. حمام می تواند به آرام شدن شما کمک کند و خستگی شما را از بین ببرد. همانطور که کیسه آب گرم می تواند درد را کاهش دهد، حمام نیز می تواند در تسکین دردهای خفیف موثر باشد.
• دلیل دیگر برای حمام کردن در دوران پریود، رعایت بهداشت قاعدگی و جلوگیری از ابتلا به عفونت است. شست شوی واژن حتما باید در دوارن قاعدگی برای جلوگیری از عفونت و ابتلا به بیماری های دیگر انجام شود. بنابراین دوش گرفتن مرتب در حین پریود دارای اهمیت زیادی است. البته همانطور که قبل تر گفته شد باید برای حمام رفتن در این دوران از نشستن در وان آب خودداری کرد. در حقیقت به علت باز بودن دهانه رحم در این دوران بهتر است حمام ایستاده انجام شود. مسلما با این طرز حمام رفتن، احتمال نفوذ آب به واژن به حد صفر می رسد.
حمام کردن در چه روزهایی از پریودی مجاز است؟
حمام کردن و دوش گرفتن در تمام دوران پریود و قاعدگی چه روز اول و چه وسط و چه آخر مجاز است و هیچ مانعی ندارد. هیچ دلیل علمی و منطقی وجود ندارد که ثابت کننده خطر حمام و رسیدن آب به واژن باشد. تنها باید دقت کرد که بهتر است در این دوران از حمام با آب سرد خودداری کنید. آب سرد موجب انقباض رحم می شود و ممکن است در برخی از زنان موجب دل درد شود. بعلاوه حمام باید ایستاده انجام شود و نشستن های طولانی مدت کف حمام یا در وان خودداری به عمل آید.
آیا حمام کردن موجب توقف خونریزی در پریود می شود؟
خیر. شدت خونریزی در افراد مختلف متفاوت است. همچنین شدت خونریزی در زمان های مختلف نیز متفاوت است. در طی مدت کوتاه دوش گرفتن ممکن است خونریزی داشته باشید یا نداشته باشید. اما در صورت به اتمام نرسیدن پریود شما پس از خروج از حمام می بینید که خونریزی شما باز خواهد گشت. در بعضی از افراد می تواند خونریزی کم و در حد لکه بینی بشود که ایرادی ندارد و هیچ مشکلی ایجاد نمی کند. در اصل برخی از لکه ها با غلظت بیشتری خارج می شوند و همین عامل است که توسط برخی از خانمها نادیده گرفته می شود. ضمن اینکه در دوره های مختلف، میزان خون خروجی از رحم فرق دارد و این مورد ربطی به حمام رفتن یا نرفتن ندارد.
چگونه در زمان پریودی حمام کنیم؟
1. در ابتدا، پد یا نواربهداشتی یا تامپون قبلی خود را دور بیندازید.
در صورت خونریزی در طی دوش گرفتن، خون ریخته شده توسط آب دوش تمیز خواهد شد و جای نگرانی نخواهد بود.
2. هنگامی که شروع به دوش گرفتن می کنید، ناحیه تناسلی خود را به طور کامل با آب بشورید. شست و شوی واژن در حین پریود موجب پاک شدن خون باقی مانده در واژن می شود و خونی بودن این ناحیه در طی حمام کمتر خواهد شد.
3. از صابون استفاده کنید اما مراقب باشید که صابون وارد غشای واژن و لابیاها نشود. زیرا pH واژن به نحوی تنظیم شده است که مانع عفونت های واژینال شود؛ صابون می تواند تعادل pH را به هم بزند و واژن را در برابر عفونت آسیب پذیر کند. پوست ناحیه اطراف واژن را با صابون بشورید اما مواظب باشید که صابون داخل لابیا یا واژن نشود و سپس دستانتان را بشورید تا هرگونه بوی باقی مانده از خون قاعدگی از بین برود.
4. سعی کنید از حمام کردن لذت ببرید. آب گرم می تواند در صورتی که احساس بد خلق بودن، یا چسبناک بودن می کنید یا دچار نفخ هستید، معجزه کند.
5. در پایان حمام، دوباره ناحیه تناسلی خود را بشورید و دوش حمام را ببندید. این شیوه موجب به حداقل رساندن لکه بینی تا لباس پوشیدن می شود. می توانید از حوله کاغذی استفاده کنید تا حوله لباسیتان لک نشود.
6. پد یا نوار بهداشتی یا تامپون جدید را استفاده کنید. البته قبل از اینکار بهتر است که به خوبی بدن خود و ناحیه تناسلی را خشک کنید.
7. دستان خود را به خوبی بشویید.
مزایای ورزش در دوران پریودی
ورزش در دوران قاعدگی می تواند به بهبود خلق و خو و کاهش خستگی و دردهای قاعدگی کمک کند. برخی از مزایای ورزش کردن در دوران قاعدگی عبارتند از:
• بهبود روحیه و خلق و خو
براساس مطالب ارائه شده انجام حرکات ورزشی برای کاهش احساس افسردگی مفید است. بنابراین، با ورزش کردن می توانید احساس غم و اندوه، تحریک پذیری یا عصبانیت در دوران پریود را برطرف کرده و روحیه خود را تقویت کنید.
• کاهش خستگی
افزایش احساس خستگی در طول دوره قاعدگی یکی از علائم تغییرات هورمونی در بدن زنان است. فعالیت بدنی می تواند سطوح انرژی را در طی دوره پریودی افزایش دهد.
• کاهش درد قاعدگی
تحقیقات نشدان داده است در یک بازه زمانی 8 هفته ای، شدت درد قاعدگی در زنانی که سه روز در هفته به مدت حداقل 30 دقیقه ورزش کردند، کمتر از زنان بی تحرک بود. در نتیجه، ورزش در طول و قبل از یک دوره پریود ممکن است علائم را کاهش دهد. نیازی به فعالیت بدنی شدید یا طولانی نیست. می توانید دو بار در روز به مدت 15 دقیقه پیاده روی کنید و از مزایای آن بهره مند شوید. به طور کلی، انجام ورزش- خواه در دوران قاعدگی خود باشید یا خیر- یک انتخاب مفید است و باعث حفظ وزن در محدوده سالم شده و سلامت قلب و ریه‌ها را تضمین می کند.
توصیه های ورزشی برای کاهش درد دوره قاعدگی
ورزش در دوران قاعدگی می تواند به تسکین علائم کمک کند و برای سلامتی عمومی نیز مفید است. برای کاهش برخی از علائم ناخوشایند در زمان پریودی مثل درد شکم می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
• تمرینات کششی تلفیقی:
در صورت احساس تنش و سفتی در عضلات خود در دوران قاعدگی خود می توانید تمرینات کششی سبکی مانند یوگا، تای چی و پیلاتس را برای کاهش کشیدگی عضلانی خود انجام دهید.
• شنا کردن:
با توجه به اینکه وزن افراد در آب کاهش می‌یابد، شنا کردن می تواند به تسکین دردهای دوران قاعدگی کمک کند.
• نوشیدن آب به اندازه کافی در حین ورزش:
با رساندن آب کافی به بدن در حین ورزش، احتمال بروز عوارض جانبی ناخوشایند کاهش می یابد. کم آبی بدن می تواند احتمال بروز نفخ و یبوست را در دوران قاعدگی افزایش دهد. نوشیدن آب کافی باعث حرکت مدفوع در روده و کاهش علائم ناراحتی در حین ورزش می شود. در طی ورزش، هر 15 دقیقه یک بار 300 میلی لیتر مقداری آب بنوشید.
• استفاده از داروهای مسکن غیرنسخه ای قبل از ورزش:
در مراحل اولیه، کمر درد و گرفتگی عضلات می توانند مانع از انجام تمرینات ورزشی در هنگام پریود شوند. مصرف داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن و استامینوفن که خرید آنها بدون نسخه پزشک نیز امکان پذیر است، می تواند به کاهش گرفتگی قبل از یک جلسه ورزشی کمک کند. استفاده از یخ یا پد حرارتی پوشانده شده در پارچه بعد از ورزش نیز می تواند مفید باشد.
ورزش کردن در دوره پریودی باعث افزایش خونریزی می شود؟
با ورزش کردن جریان خون افراد افزایش یافته است. این سرعت بخشیدن معمولاً به این دلیل رخ می دهد که فعالیت بدنی می تواند به خروج سریعتر خون از رحم کمک کند. با این حال، استفاده از تامپون یا پد یا نوار بهداشتی مناسب برای خونریزی قاعدگی شدیدتر بسیار مهم است. پوشیدن لباس‌های زیر تیره در طول عادت ماهانه باعث می شود تا نشت خونریزی به لباس مشخص و مشهود نباشد. به همراه داشتن لباس زیر یا زیرشلواری اضافی برای تعویض پس از ورزش می‌تواند کمک کننده باشد.
محدودیت های ورزشی برای دوره پریودی
بر اساس تحقیقات انجام شده، محدودیتی در مورد نوع ورزش زنان در زمان پریود وجود ندارد. در واقع هیچ اطلاعات علمی برای اثبات اینکه زنان باید انجام تمرینات خاصی را محدود کنند یا اینکه نباید حرکات ورزشی سنگینی را در طول دوره قاعدگی خود انجام دهند، وجود ندارد. فقط باید نکات زیر را موقع ورزش کردن مورد توجه قرار دهید:
• پوشیدن تجهیزات محافظ و خودداری از بلند کردن وزنه های بیش از حد سنگین برای ورزش ایمن
• در طول عادت ماهانه بهتر است به بدن خود گوش دهید. در صورت احساس خستگی زیاد می توانید از شدت تمرینات روزمره خود بکاهید تا دچار خستگی مفرط نشوید.
مضرات ورزش کردن زیاد در دوران قاعدگی
زنان ورزشکاری که ورزش ها و فعالیت های بدنی سنگین انجام می دهند، به علت از دست دادن مقدار زیادی انرژی گاهی دچار تاخیر در سیکل قاعدگی می شوند. در صورت انجام فعالیت های ورزشی سنگین و از دست دادن قاعدگی باید به پزشک مراجعه کنید. دانستن این موضوع بسیار مهم است که ورزش بیش از حد می‌تواند باعث عدم وقوع پریود شود. ورزشکاران استقامتی و حرفه ای ممکن است به علت ایجاد تغییرات هورمونی و بدنی دچار بی نظمی در سیکل قاعدگی شوند. داشتن چرخه قاعدگی منظم معمولاً نشانه سلامتی است. تاخیر در پریود می‌تواند نشانه افراط شما در ورزش باشد.
سوالات پر تکرار در مورد ورزش در دوره قاعدگی
در این قسمت، پاسخ های خانم دکتر متین ذاکرین به برخی از سوالاتی که بارها مراجعین ایشان درباره ورزش در دوران قاعدگی پرسیده اند، آورده شده است.
1- چه مواقعی نباید موقع پریودی ورزش کنم؟
در این دوره، نیازی به محدود کردن هر گونه فعالیت های فیزیکی نیست، مگر اینکه دچار درد یا ناراحتی شوید که در این صورت باید شدت ورزش را کاهش دهید.
2- آیا انجام حرکت های معکوس یوگا در دوران قاعدگی بی خطر است؟
ممکن است شنیده باشید که انجام حرکات معکوس یوگا باعث برگشت خون به طرف قلب و انقباض عضلات لگن می شود. در حال حاضر، هیچ شواهد علمی حاکی از مضر بودن تمرینات معکوس یوگا در دوران قاعدگی وجود ندارد. جریان خون به رحم به دلیل موقعیت اندام های لگنی به طور قابل توجهی تغییر نمی کند. علاوه بر این، بدن ما قادر به پمپاژ خون بر خلاف راستای جاذبه است و این کار را طبق یک مبنای منظم انجام می دهد. مهم‌ترین چیز این است که به بدن خود گوش دهید و در صورت بروز هر گونه نگرانی برای درمان اختلالات قاعدگی به پزشک مراجعه کنید.
رنگ خون قاعدگی و تفسیر آن
برای اکثر زنان، قاعدگی از سن 12 یا 13 سالگی شروع می شود و تقریبا دوره پریود یا قاعدگی هر 21 یا 35 روز یکبار به مدت هفت روز رخ می دهد. خون قاعدگی می توانند رنگ های متفاوتی از طیف رنگ سیاه، قرمز و قهوه ای تا نارنجی داشته باشد. اگرچه اکثر رنگ های خون قاعدگی طبیعی هستند، برخی از موارد ممکن است نیازمند مراجعه به پزشک باشند.
خون سیاه در پریود
ممکن است از دیدن خون پریود سیاه وحشت زده شوید اما جای نگرانی وجود ندارد. این رنگ خون همانند رنگ قهوه ای خون پریود است که نشان دهنده خون مانده در رحم است و ممکن است حالتی شبیه به دانه های قهوه نیز داشته باشد. خون سیاه معمولا خونی است که مدت زیادی در رحم مانده است.
خون قهوه ای در پریود
هر نوع رنگ قهوه ای خون پریود معمولا نشانه خون مانده در رحم است. خون در مدتی که در رحم می ماند، اکسید می شود و رنگ آن از رنگ قرمز استاندارد به قهوه ای تغییر می کند.
لکه بینی قهوه ای قبل از پریود
هنگامی که جریان خون پریود کند باشد، خون زمان بیشتری برای خروج از بدن نیاز دارد. هنگامی که خون در رحم برای مدت بیشتری باقی می ماند، رنگ آن به قهوه ای تغییر می کند. ترشحات قهوه ای قبل از پریود معمولا خون باقی مانده از پریود قبلی است.
اولین خونریزی پس از زایمان
خونریزی زنان برای اولین بار پس از زایمان که معمولا چهار یا شش هفته پس از زایمان رخ می دهد معمولا خونریزی سنگینی است و از روز چهارم به بعد رنگ آن ممکن است صورتی یا قهوه ای باشد.
خون قهوه ای در بارداری
اگر دچار لکه بینی در بارداری شوید، ممکن است رنگ آن قهوه ای باشد و بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.
خون قهوه ای بعد از سقط جنین
اگرچه خون ناشی از سقط جنین ممکن است قرمز روشن باشد، برخی زنان ممکن است دچار سقط فراموش شده شوند. در سقط فراموش شده، جنین دیگر رشد نمی کند اما تا چهار هفته ممکن است از رحم خارج نشود. ممکن است دچار خونریزی یا لخته های سنگین نشوید اما اکثر زنان در این نوع سقط، لکه های قهوه ای تیره یا خونریزی قهوه ای رنگ دارند. البته سقط جنین همیشه با خون ریزی همراه نیست و ممکن است سقط جنین بدون خون ریزی اتفاق بیافتد.
خون قرمز تیره در پریود
ممکن است در دوران پریود در حین راه رفتن یا پس از دراز کشیدن برای مدت طولانی، لکه های قرمز تیره ببینید. رنگ قرمز تیره خون بدین معنی است که خون برای مدتی در رحم مانده است اما هنوز به طور کامل اکسید نشده است.
رنگ قرمز تیره خون ممکن است در موارد زیر دیده شود:
خون قرمز در اواخر پریود
ممکن است خون قرمز تیره را در اواخر دوره قاعدگی به دلیل کاهش سرعت خون ریزی ببینید.
اولین خونریزی پس از زایمان
اولین خونریزی پس از زایمان معمولا سنگین است و لخته های زیادی در آن دیده می شود. برای سه روز اول رنگ آن قرمز تیره است و سپس رنگ و غلظت آن ممکن است تغییر کند. زنانی که زایمان سزارین داشته اند، ممکن است این خونریزی سنگین را تنها در 24 ساعت اول شروع خونریزی داشته باشند.
خون قرمز روشن در پریود
قاعدگی شما ممکن است با خون قرمز روشن شروع شود. این بدین معنی است که خون تازه است و جریان خونریزی نیز سریع است. خون شما ممکن است در طول پریود همینطور باقی بماند یا با کاهش جریان خونریزی تیره تر شود.
خون قرمز روشن ممکن است در موارد زیر دیده شود:
عفونت
برخی عفونت ها مانند کلامیدیا یا سوزاک ممکن است موجب خونریزی در بین دو پریود شوند. اگر بین دو پریود خود دچار خونریزی یا لکه بینی شدید، حتما به پزشک متخصص زنان برای تشخیص مشکل و درمان بیماری خود مراجعه کنید.
بارداری
خونریزی در بارداری معمولا یکی از نشانه های سقط جنین است اما گاهی هم می شود که زنان در دوران بارداری خود، خونریزی دارند و نوزاد سالمی را به دنیا می آورند. این داستان برای هر شخصی منحصر به فرد است و بهتر است در صورت مشاهده هرگونه خون یا لکه بینی در بارداری حتما به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
پولیپ یا فیبروم
پولیپ یا فیبروم توده های غیر سرطانی در رحم هستند که می توانند موجب خونریزی شدید در زمان قاعدگی یا در زمان بین دو پریود شوند. این خونریزی ممکن است شدید یا کم باشد و همچنین شامل علائم دیگری مانند درد و احساس فشار در زیر شکم باشد.
خون صورتی در پریود
خون قاعدگی ممکن است در ابتدا یا انتهای پریود شما صورتی رنگ باشد، به خصوص اگر لکه بینی داشته باشید. این رنگ روشن خون قاعدگی نشان دهنده مخلوط شدن خون با ترشحات بی رنگ واژن است که موجب رقیق شدن رنگ آن می شود.
خون صورتی رنگ ممکن است در موارد زیر دیده شود:
اولین خونریزی پس از زایمان
از روز چهارم اولین خونریزی پس از زایمان، خون ممکن است به رنگ صورتی یا قهوه ای باشد.
میزان استروژن پایین
گاهی خون قاعدگی صورتی رنگ نشان دهنده کم بودن میزان استروژن بدن است. استروژن به تثبیت مخاط رحم کمک می کند. بدون این هورمون، ممکن است دیواره داخلی رحم چند بار در ماه به صورت خون قاعدگی فرو بریزد و موجب لکه بینی به رنگ های مختلف از جمله صورتی شود. برخی علل کاهش استروژن شامل مصرف قرص های ضد بارداری هورمونی که حاوی استروژن نیستند و یا علائم پیش یائسگی هستند.
لکه بینی بین دو پریود
ممکن است رنگ صورتی را در زمان تخمک گذاری ببنید که دلیلی آن مخلوط شدن خون رحم با ترشحات شفاف واژن است که ممکن است قرمز روشن یا صورتی به نظر برسد.
سقط جنین
اگر باردار هستید، ترشحات صورتی رنگ می توانند نشانه سقط جنین باشند که همراه با علائم دیگری از جمله درد، عبور بافت از واژن و از بین رفتن علائم بارداری است.
خون نارنجی در پریود
هنگامی که ترشحات واژن با خون ترکیب می شوند، رنگ آن ممکن است نارنجی به نظر برسد. در نتیجه به همان دلایل خون صورتی پریود، ممکن است خون نارنجی در دوران پریودی ببینید.
خون نارنجی ممکن است در موارد زیر دیده شود:
لکه بینی لانه گزینی جنین
برخی زنان ممکن است حول و حوش زمان لانه گزینی یعنی 10 تا 14 روز پس از بسته شدن نطفه، لکه های صورتی یا نارنجی ببنند. لکه بینی لانه گزینی جنین در تمام زنان دیده نمی شود اما در صورت دیده شدن، ممکن است رنگ آن در بین افراد مختلف، متفاوت باشد. اگر لکه بینی دارید که به قاعدگی ختم نمی شود بهتر است که تست بارداری بدهید.
عفونت
هرگونه خون غیر طبیعی یا ترشحات غیر معمول واژن می تواند نشانه عفونت باکتریایی یا بیماری مقاربت جنسی باشد.
خون خاکستری در پریود
مشاهده خون خاکستری یا ترشحات سفید مایل به خاکستری نیازمند مراجعه به پزشک متخصص زنان است.
خون خاکستری رنگ ممکن است در موارد زیر دیده شود:
عفونت
این طیف رنگ نشان دهنده عفونت زنان مانند واژینوز باکتریایی است. دیگر علائم عفونت شامل موارد زیر هستند:
• تب
• درد
• خارش
• بوی بد
سقط جنین
اگر باردار هستید، ترشحات خاکستری رنگ می توانند نشانه سقط جنین باشند. همچنین ممکن است عبور بافت از واژن به رنگ خاکستری باشد.
آیا متفاوت بودن رنگ ابتدا و انتهای پریود طبیعی است؟
بله. خون پریود شما ممکن است از آغاز تا انتهای دوره قاعدگی از لحاظ شدت و رنگ خون تغییر کند. همچنین ممکن است رنگ پریود شما ماه به ماه یا در زمان های متفاوتی در طول عمرتان تغییر کند. عوامل زیادی در این مسئله درگیر هستند حتی زمانی که پریود شما کاملا طبیعی و سالم باشد. حتی استفاده از کاپهای قاعدگی می تواند در این رنگ موثر باشد.
در بیشتر موارد، تغییر از قرمز روشن به قرمز تیره و قهوه ای با سرعت خونریزی و مدت زمانی که خون در رحم باقی می ماند، مرتبط است. شدت خونریزی شما در آغاز دوره قاعدگی بیشتر است و با اتمام دوره قاعدگی کاهش می یابد. ممکن است پس از دراز کشیدن برای مدت زمان طولانی خون قرمز تیره ای را مشاهده کنید و همچنین ممکن است در شدیدترین روزهای قاعدگی تان خون قرمز روشن ببینید.
این مورد بدین معنی نیست که تمام تغییر رنگ ها طبیعی هستند. اگر رنگ نا آشنا یا خاکستری مشاهده کردید، مخصوصا اگر همراه با علائم دیگر هستند، بهتر است که به پزشک متخصص زنان برای بررسی و معاینه مراجعه کنید در صورت مشاهده هرگونه خونریزی در دوران بارداری حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
مشاهده خون آبکی یا خون لخته مانند در پریود
علاوه بر رنگ ها، بافت خون شما نیز ممکن است در طی دوره قاعدگی تغییر کند و همچنین ممکن است این تغییر بافت ماه به ماه باشد.
لخته های خون در دوران پریودی لزوما مایه نگرانی نیستند. اندازه این لخته ها هست که دارای اهمیت می باشد. اگر لخته هایی مشاهده کردید که قطر آنها بزرگتر از دو یا سه سانتی متر است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
خون آبکی پریود بسیار رقیق است و معمولا خون تازه جاری شده از رحم است. گاهی زنان ممکن است خونریزی شدیدی داشته باشند که منوراژی نامیده می شود و ممکن است همراه یا بدون لخته های خونی باشد. بهتر است مواظب علائم خود از نظر کم خونی همانند خستگی یا تنگی نفس باشید.
ترشحات خونی رنگ ممکن است در زمان تخمک گذاری دیده شوند که خون رحم با ترشحات واژن قاطی می شود. این ترشحات ممکن است خیس و لیز باشند.
در چه موارد باید برای مشکلات قاعدگی به پزشک مراجعه کرد؟
حتی در صورت سالم بودن، ممکن است طیف رنگی و بافت پریودی شما رد طی زمان تغییر کند. اگر پریود شما بیش از هفت روز طول می کشد یا خونریزی شدیدی دارید که مجبور به تعویض نوار بهداشتی خود هر دو ساعت یکبار هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
در ادامه به دلایل دیگری اشاره شده است که در صورت مشاهده بهتر است به پزشک مراجعه شود:
• اگر چرخه های قاعدگی شما نامنظم هستند
• اگر چرخه های قاعدگی شما کمتر از 24 روز یا بیشتر از 38 روز هستند
• اگر سه ماه یا مدت طولانی تری است که پریود نشده اید
• اگر دچار درد زیاد یا دیگر علائم غیر معمول همراه با خونریزی هستید
• اگر بین دو پریود خونریزی دارید
• اگر یائسه شده اید و دوباره خون مشاهده کرده اید
• اگر باردار هستید: هر گونه خونریزی یا لکه بینی در طی بارداری می تواند نشانه سقط جنین باشد.
• ترشحات خاکستری رنگ نیز می توانند نشانه سقط جنین یا عفونت باشند.
نکته نهایی درباره رنگ خون قاعدگی
پریود شما یک نشانه اصلی سلامتی شما است. دختران جوانی که تازه پریود شده اند ممکن است رنگ پریود متفاوتی در طی ماه ها یا سال های اولیه داشته باشند.
همچنین زنان پیش از یائسگی نیز خون ریزی غیر معمولی دارند. رنگ های زیادی طبیعی و سالم هستند اما بهتر است که به رنگ خون پریود خود دقت کنید و همواره در صورت مشاهده موردی غیر طبیعی به پزشک مراجعه کنید.
